در شرایط نا به هنگام ممکن است جرمی حادث شود که رسیدگی به آن نیازمند فوریت باشد. در این صورت، قاضی کشیک به پرونده رسیدگی می کند. از این رو، برنامه کشیک برای قضات دادگستری تنظیم شده است که باید طبق آن عمل کنند. بیشتر در مواردی که قتل مشکوکی اتفاق افتاده باشد و یا نیازمند صدور حکم برای ورود به خانه شخصی باشیم، موضوع کشیک قضات دادگستری مطرح می شود. در این نوشتار به موضوع برنامه کشیک قاضی دادگستری می پردازیم و نحوه و شرایط اِعمال آن را ذکر می نماییم.
تنظیم برنامه کشیک برای قضات دادگستری:
رئیس کل دادگستری و دادستان برنامه کشیک قضات را تنظیم می کنند. این برنامه دربردارنده حوزه های قضایی است که باید کشیک دهند، تعداد قضات مورد نیاز برای کشیک، تاریخ و زمان شروع کشیک و خاتمه آن است. علی الاصول قضات شیفت شب چهار ساعت کشیک هستند.
این برنامه هر سه ماه یکبار تنظیم می گردد. همانطور که فوقا اشاره کردیم، این برنامه به پیشنهاد رئیس حوزه قضایی و یا دادستان تنظیم می شود و البته نیازمند تایید رئیس کل دادگستری استان است.
تعیین زمان کشیک قاضی دادگستری:
کشیک هر قاضی دادگستری بعد از وقت اداری است. اما نحوه و شرایط استقرار واحد کشیش دادگستری را رئیس دادگستری استان تعیین می کند. قضات باید برای شیفت شب حداکثر چهار ساعت در محل حضور داشته باشند تا اگر مورد فوری پیش آمد بتوانند به موضوع رسیدگی نمایند. پرونده های مهم چه پرونده هایی هستند؟ می توان گفت پرونده های مربوط به قتل پرونده های مهم هستند که در ادامه نوشتار به بررسی آن ها می پردازیم:
هدف از برنامه کشیک قاضی دادگستری چیست؟
همانطور که در مقدمه مقاله بیان کردیم، ممکن است پرونده هایی مطرح شود که رسیدگی به آن ها فوریت داشته باشد. اصولا پرونده های مربوط به قتل از مهمترین پرونده ها هستند که قاضی کشیک در زمان شیفت خود به آن ها رسیدگی می کند.
نقش ضابطین دادگستری در برنامه کشیک قاضی دادگستری:
زمانی که جرمی واقع می شود، در بادی امر ضابطین دادگستری (ماموران نیروی انتظامی) از این موضوع مطلع می شوند. از این جهت، ضرورت دارد که ضابطین دادگستری از موضوع کشیک بودن قضات اطلاع داشته باشند تا پرونده های با ضرورت رسیدگی بالا و فوری را به آن ها ارجاع دهند. بنابراین، برنامه کشیک قضات در هر واحد قضایی به ضابطین دادگستری مستقر در آن حوزه ابلاغ می گردد. موارد تشخیص فوریت رسیدگی به جرم با ضابط دادگستری است. البته نظر قاضی کشیک دادگستری نیز مهم است.
مثال برای پرونده های فوری:
از جمله پرونده های مشکوک برای رسیدگی شامل قتل یا یک فوت مشکوک است. همچنین ورود به منزل شخصی دیگران نیز نیازمند دستور مقام قضایی است که اگر کشیک باشد ضابطین دادگستری می توانند سریعا برای گرفتن حکم ورود به منزل به او مراجعه کنند.
فراموش نکنید کشیک قضات دادگستری، تنها در پرونده های کیفری موضوعیت دارد نه پرونده های حقوقی. چرا که در پرونده های حقوقی، اصولا با مواردی که فوریت داشته باشد مواجه نیستیم. در پرونده های کیفری نیز تنها در یک الی دو مورد ضرورت دارد تا قاضی کشیک وجود داشته باشد. و الا بقیه پرونده های دادگستری با طی روند طبیعی قضایی قابل حل و فصل است. البته ذکر این نکته نیز لازم است که رسیدگی در دادگاه های کیفری اصولا سریع تر از رسیدگی در دادگاه های حقوقی است.
به عنوان مثال اگر خانمی به دلیل ترک انفاق از همسر خود شکایت کیفری کند و در همین مورد با خواسته مطالبه نفقه در دادگاه های خانواده پرونده خود را مطرح کنید. قضات دادگاه کیفری سریع تر به موضوع رسیدگی می کنند و رای مقتضی در این خصوص صادر می نمایند. البته شکایتی که امروزه در مورد دادگاه های کیفری وجود دارد این است که میزان صدور قرار منع تعقیب و موقوفی تعقیب بسیار بیشتر از قرار جلب به دادرسی است و همین امر ممکن است موجبات بزه پروری را در دادگاه های ما به حداکثر برساند. چون اشخاص متوجه شدند که هر اقدامی انجام دهند النهایه با وجود حاکمیت اصل کلی برائت رای بر برائت متهم صادر می شود.
مدت زمان کشیک قاضی دادگستری برای شیفت شب:
کشیک شیفت شب برای قضات حد اکثر چهار ساعت است. البته شروع و پایان شیفت را رئیس کل دادگستری تعیین خواهد کرد. اما ساعت شروع و پایان کشیک دقیقا مشخص نیست. مثلا اگر قتلی دقیقا در ساعت پایانی حضور قاضی کشیک رخ دهد تکلیف چیست؟ آیا به این امر هم همچون پرونده های دیگر رسیدگی می شود؟
به نظر می رسد در حال حاضر وضعیت دقیق کشیک قضات در دادگستری مشخص نیست. شاید حتی در بسیاری از حوزه های قضایی موضوع کشیک بودن قضات در ساعات شبانه رعایت نشود. اما اگر واقعی به موضوع نگاهی بیندازیم وجود و حضور قضات کشیک در برخی از حوزه های قضایی لازم و ضروری است.
وظایف قاضی کشیک دادگستری چیست؟
1- گرفتن اطلاعات لازم از متهم
2- علت اتهام و دستگیری متهم که اصولا جرائم مهم همچون قتل و مرگ مشکوک و … است.
3- علت جلب (اگر جرم خلاف عفت و امنیت عمومی باشد علت جلب ذکر نمی گردد)
4- میزان ضرر وارد شده به شاکی یا مجنی علیه
5- مشخصات شاکی یا مجنی علیه.
عدم وجود قاضی کشیک دادگستری در برخی از حوزه های قضایی:
برخی از حوزه های قضایی کوچک نیازی به قاضی کشیک ندارد. در این صورت یک قاضی در دسترس تعیین می گردد. تا اگر موضوعی با فوریت پیش آمد به پرونده رسیدگی کند. البته تعیین و انتخاب قاضی با دادستان یا رئیس دادگستری استان شخصا و یا با مشورت یک قاضی انجام می گیرد. صرف در دسترس بودن قاضی در چنین حوزه های قضایی کفایت می کند.
اگر قاضی هستید و این نوشته را می خوانید برای ما کامنت کنید آیا تا به تا کشیک بوده اید؟ به منظور چه پرونده ای قاضی کشیک بوده اید.
قبل از انجام هر امر حقوقی حتما با یک وکیل یا حداقل کارشناس حقوقی مشورت کنید. شما می توانید با مراجعه به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما با کارشناسان و وکلای مجموعه ترنم عدالت ارتباط برقرار کنید و مشکل حقوقی و یا کیفری خود را مطرح نمایید. برای رفتن به صفحه درخواست مشاوره اینجا را کلیک کنید.
