منظور از مرور زمان مدتی است که پس از گذشت آن، امکان شکایت، تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات فاقد اثر می گردد. مدت مروز زمان اعم از اینکه مربوط به شکایت، تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات باشد، متفاوت است و قانون گذار مرور زمان را در قانون برای جرایم تعزیری هشت گانه به طور جدا بیان می کند. باید به این نکته توجه داشت که مبحث مروز زمان مربوط به جرایم تعزیری است. بنابراین، قصاص، دیات و حدود شامل مرور زمان نمی شوند. در این مقاله به موضوع مروز زمان در قانون مجازات اسلامی و مدت زمان تعیینی برای مرور زمان شکایت، تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات می پردازیم. مرور زمان در قانون مجازات
مدت زمان تعیینی برای مرور زمان شکایت چقدر است؟مرور زمان در قانون مجازات
به موجب مقرره قانونی، در جرایم تعزیری قابل گذشت اعم از اینکه تعزیر از نوع تعزیر منصوص شرعی و یا غیر منصوص شرعی باشد، چنانچه فرد متضرر از وقوع جرم، در ظرف یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم شکایت نکند حق شکایت از او ساقط خواهد شد. البته، ممکن است مواردی وجود داشته باشد که متضرر از وقوع جرم تحت سلطه ی مرتکب جرم باشد و امکان طرح شکایت و مراجعه به دادسرا را نداشته باشد. در این صورت ظرف یک سال از تاریخ رفع مانع باید برای شکایت اقدام نماید. و الّا حق شکایت او از بین خواهد رفت.
اگر متضرر از وقوع جرم فوت کند، مرور زمان شکایت چقدر است؟مرور زمان در قانون مجازات
در فرضی که فرد متضرر از وقوع جرم فوت کند، امکان طرح شکایت برای وراث او وجود دارد. وراث او، باید ظرف شش ماه از تاریخ فوت، برای شکایت در نزد مراجع کیفری اقدام نمایند.
مدت زمان مرور زمان تعیینی برای تعقیب و صدور حکم چقدر است؟مرور زمان در قانون مجازات
برای اینکه مرور زمان تعیینی تعقیب و صدور حکم را دریابیم، نیاز است تا جرایم تعزیری هشت گانه را از یکدیگر تفکیک نماییم:
1- در جرم ارتکابی درجه یک تا سه، اگر مرتکب جرم ظرف پانزده سال از تاریخ وقوع جرم تحت تعقیب قرار نگیرد و یا پانزده سال از آخرین اقدام تعقیبی و تحقیقی انجام گرفته، بگذرد، جرم مشمول مرور زمان تعقیب و یا صدور حکم خواهد شد.
2- در جرایم ارتکابی درجه چهار، اگر مرتکب ظرف ده سال از تاریخ وقوع جرم تحت تعقیب قرار نگیرد و یا ده سال از آخرین اقدام تعقیبی و تحقیقی انجام گرفته، بگذرد، جرم مشمول مرور زمان تعقیب و صدور حکم خواهد شد.
3- در جرایم ارتکابی درجه پنج، اگر ظرف هفت سال از تاریخ وقوع جرم، مرتکب تحت تعقیب قرار نگیرد و یا هفت سال از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی و یا تحقیقی بگذرد، جرم مشمول مرور زمان تعقیب و صدور حکم خواهد شد.
4- در جرایم تعزیری درجه شش، اگر ظرف پنج سال از تاریخ وقوع جرم، مرتکب تحت تعقیب قرار نگیرد و یا پنج سال از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی و یا تحقیقی بگذرد، جرم مشمول مرور زمان تعقیب و صدور حکم خواهد شد.
5- در جرایم تعزیری درجه هفت یا هشت، هر گاه ظرف سه سال از تاریخ وقوع جرم، مرتکب تحت تعقیب قرار نگیرد و یا سه سال از تاریخ آخرین اقدام تعقیبی و یا تحقیقی بگذرد، جرم مشمول مرور زمان تعقیب و صدور حکم خواهد شد. مرور زمان در قانون مجازات
مدت زمان تعیینی برای مرور زمان اجرای مجازات چقدر است؟مرور زمان در قانون مجازات
برای اینکه مرور زمان تعیینی اجرای مجازات را دریابیم، نیاز است تا جرایم تعزیری هشت گانه را از یکدیگر تفکیک نماییم:
1- در جرایم تعزیری درجه یک تا سه، بیست سال از تاریخ قطعیت حکم.
2- در جرایم تعزیری درجه چهار، پانزده سال از تاریخ قطعیت حکم.
3- در جرایم تعزیری درجه پنج، ده سال از تاریخ قطعیت حکم.
4- در جرایم تعزیری درجه شش، هفت سال از تایرخ قطعیت حکم.
5- در جرایم تعزیری درجه هفت و هشت، پنج سال از تایرخ قطعیت حکم.
نکات مهم مبحث مرور زمان اجرای مجازات:مرور زمان در قانون مجازات
1- نسبت به برخی از جرایم مرور زمان اعمال نمی شود:
- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی مانند جاسوسی.
- جرایم اقتصادی شامل کلاهبرداری (با مبلغ یک میلیارد ریال) و جرایم مالیاتی، اختلاس، ارتشاء، جرایم گمرکی، اخذ پورسانت در معاملات دولتی و …
- جرایمی که مربوط به قانون مبارزه با مواد مخدر هستند.
2- اگر مجازات جرمی شروع شود؛ ولی به علتی در اثنای تحمل مجازات، اعمال مجازات قطع شود، تاریخ مرور زمان از تاریخ قطع مجازات است. فرض کنید الف به تحمل بیست سال حبس محکوم شود. در اثنای مجازات بیماری وخیمی بر او حادث می گردد و او ناگزیر به عمل جراحی و درمان می شود. در این صورت، مرور زمان از تاریخ توقف اجرای مجازات محاسبه می شود. البته، اگر مجرم، خود، باعث قطع مجازات باشد مرور زمان اعمال نمی گردد.
3- اگر مرتکب مشمول آزادی مشروط و یا تعلیق اجرای مجازات شود، چنانچه قرار یا حکم آزادی مشروط و یا تعلیق اجرای مجازات قطع شود؛ از تاریخ لغو حکم یا قرار، مرور زمان حساب می گردد.
4- اگر چند نفر مرتکب جرمی شوند (شریک یا معاون باشند)؛ همین که نسبت به یکی از آنها تعقیب و اجرای مجازات شروع شود، قاطع مرور زمان برای بقیه خواهد بود.
5- اگر فردی در اثر یک حکم و یا احکام متعدد به چند مجازات محکوم شود (فرض کنید فردی به حبس، جزای نقدی و شلاق تعزیری محکوم می شود)، اجرای هر کدام از محکومیت ها قاطع مرور زمان است.
نتیجه گیری مقاله
مرور زمان مدتی است که قانون گذار برای شکایت، تعقیب، صدور حکم و یا اجرای مجازات در نظر می گیرد. اگر در مهلت های در نظر گرفته شده توسط مقنن، شاکی شکایت نکند و یا تعقیب آغاز نشود و یا حکم از مرجع کیفری صادر نگردد و یا مجازات بر مجرم اجرا نشود، اصطلاحا می گوییم جرم مشمول مرور زمان شده است.
نکته درخورد توجه این است که مرور زمان تنها در جرایم تعزیری اعمال می شود. بنابراین، حدود، قصاص و دیات مشمول مرور زمان نمی گردند. مرور زمان در قانون مجازات
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.
