پس از اینکه فردی فوت می کند باید گواهی از پزشک معتمد مبنی بر فوت او تنظیم شود که به آن سند وفات می گویند. اخذ گواهی فوت در تعیین تکلیف مواردی همچون دارایی متوفی، و میزان سهم الارث وراث و تقسیم ترکه متوفی دارای اثر است. گرفتن گواهی فوت برای متوفی مراحلی دارد. در این مقاله با چگونه گرفتن گواهی فوت و مراحل صدور گواهی فوت آشنا می شوبم.
لزوم اخذ گواهی فوت
مرگ و میر افراد در جامعه از جمله مواردی است که برای تمامی افراد جامعه اتفاق می افتد و آثار مهمی از جمله لزوم تعیین تکلیف دارایی متوفی و میزان سهم الارث وارثان به جا مانده از متوفی را به همراه دارد. پس از فوت هر شخص اخذ دو گواهی از اهمیت ویژه ای برخودار است: 1- اخذ گواهی فوت و 2- اقدام برای اخذ گاهی انحصار وراثت. گواهی انحصار وراثت بر اساس گواهی فوت متوفی صادر خواهد شد.
بنابراین، حتما گواهی فوت را اخذ کنید. از این روست که که اخذ گواهی فوت ضرورت دارد. بدون گواهی فوت امکان اخذ گواهی انحصار وراثت وجود ندارد. این امر در حالیست که اگر ورثه متوفی نتوانند گواهی حصر وراثت بگیرند نمی توانند برای فروش و انتقال اموال متوفی اقدام کنند. در واقع، بدون گواهی حصر وراثت نمی توان هیچ اقدامی نسبت به ترکه به جا مانده از متوفی انجام داد. در ادامه این نوشتار در مورد مراحل صدور گواهی فوت توضیح می دهیم:
مراحل صدور گواهی فوت چیست؟
پس از فوت متوفی، مراتب توسط اداره ثبت احوال ثبت شده و شناسنامه فرد فوت شده باطل می گردد. فوت هر فرد باید ظرف 10 روز به اداره ثبت احوال اعلام شود. و بعد از آن گواهی فوت صادر می شود. اگر فرد در بیمارستان فوت کند پزشکانی که در لحظه فوت در کنار بستر بیمار قرار دارند می توانند سند وفات را صادر نمایند. چنانچه فردی در منزل فوت نماید، پزشک اورژانس سند وفات را صادر می کند. در حال حاضر نیز این امکان وجود دارد که برای کسی که سالها قبل فوت شده، به اداره ثبت احوال مراجعه نمود و با ارائه مشخصات آن شخص برای اخذ گواهی فوت اقدام کرد.
گواهی فوت، خلاصه رونوشت سند وفات است. در واقع، بر اساس سند وفات، گواهی فوت صادر می گردد.
ماده 22 قانون ثبت احول در خصوص مراحل صدور گواهی فوت چنین مقرر می نماید:
(اصلاحی ۱۳۶۳/۱۰/۱۸) – وفات هرکس اعم از ایرانی یا خارجی و همچنین ولادت طفلی که مرده به دنیا آمده یا بلافاصله پس از ولادت بمیرد باید به مامور یا نماینده ثبت احوال اعلام شود.
وفات ایرانیان در خارج از کشور به ماموران کنسولی محل اقامت یا به نزدیکترین ماموران کنسولی ایران یا به سازمان ثبت احوال کشور اعلام می‌شود.
وفات ایرانیان و خارجیان ساکن کشور را ماموران و نمایندگان ثبت احوال، وفات ایرانیان در خارج از کشور را بر حسب محل اعلام، ماموران کنسولی ایران یا ماموران و یا نمایندگان ثبت احوال ثبت می‌کنند، وفات باید در سند ثبت وفات و همچنین در دفتر ثبت کل وقایع در صفحات مربوط به در گذشته و پدر و مادر او و شناسنامه متوفی ثبت و امضاء و مهر گردد.
وفات خارجیان پس از ثبت به شهربانی محل اعلام می‌شود و یک نسخه گواهی به سازمان ثبت احوال کشور فرستاده خواهد شد که به وزارت امور خارجه ارسال گردد.
تبصره (اصلاحی ۱۳۶۳/۱۰/۱۸) – گواهی وفات به هر شخصی که درخواست کند تسلیم می‌گردد.
در حال حاضر صدور سند وفات در صلاحیت محلی است که متوفی در آن محل دفن می گردد. به عنوان مثال اگر فردی در تهران فوت کند، بهشت زهرا گواهی فوت وی را صادر می کند.
چه کسانی می توانند نسبت به درخواست صدور گواهی فوت اقدام کنند؟
نزدیکترین خویشاوندان متوفی و یا کسی که در لحظه فوت در کنار متوفی بوده است با ارائه مدرک شناسایی و متصدیان گورستان ها می توانند گواهی فوت را صادر کنند. در حال حاضر عرفا این وظیفه بر عهده متصدیان گورستان ها قرار گرفته است. هر چند همانطور که فوقا اشاره کردیم هر شخص می تواند با مراجه به سازمان بهشت زهرا یا ثبت احوال و ارائه اطلاعات از متوفی نسبت به اخذ گواهی فوت اقدام کنند.
برای اخذ گواهی فوت متوفی چه مدارکی لازم است؟
1- شناسنامه و کارت ملی متوفی؛
2- گواهی پزشک یا بیمارستان؛
3- یا گواهی دو نفر گواه با ارائه مدرک شناسایی.
توجه کنید در برابر صدور گواهی فوت وجهی به عنوان تعرفه دریافت می شود.
نتیجه گیری مقاله
چنانچه فردی فوت کند، باید ظرف مدت 10 روز فوت او به سازمان ثبت احوال صادر شود. پس از آن سازمان ثبت احوال شناسنامه فرد را باطل می کند. اما گواهی فوت، گواهی است که در حال حاضر توسط متصدیان گورستان ها (مانند متصدیان بهشت زهرا) صادر می شود. در فرضی که متوفی در منزل فوت کند پزشکان اورژانس مس توانند گواهی فوت را صادر کنند.
متصدیان بهشت زهرا این گواهی را بر اساس سند وفات که ممکن است پزشک تنظیم کرده باشد، صادر می کنند. اخذ گواهی فوت ضروری است. چه اینکه برای تعیین سهم الارث ورثه و تقسیم مال ترک متوفی و گرفتن گواهی انحصار وراثت لازم و ضروری است. چنانچه نزدیکان متوفی پس از فوت او برای اخذ گواهی فوت اقدام نکنند، نمی توانند دادنامه انحصار وراثت که صدور آن در صلاحیت شورای حل اختلاف است را دریافت نمایند. همان طور که می دانیم بدون داشتن گواهی انحصار وراثت هیچ گونه نقل و انتقال نسبت به اموال و ترکه به جا مانده از متوفی باطل و بالااثر خواهد بود.
پس اطرافیان متوفی باید در اسرع وقت نسبت به دریافت گواهی فوت متوفی اقدامات لازم را مبذول دارند. این کار پیچیدگی و دوندگی زیادی ندارد. بر عکس گواهی انحصار وراثت که گرفتن آن کمی دشوار است.
قبل از انجام هر گونه اقدام حقوقی با وکیل یا مشاور متخصص در آن حوزه مشورت نمایید. وکلای موسسه ترنم عدالت با ده سال سابقه در امور حقوقی، کیفری، ثبتی، خانوادگی و …شما را تا زمان احقاق حق مساعدت می نماید. با ما تماس بگیرید.
نظر شما در خصوص این نوشتار چیست؟ حتما دیدگاه های خود را با ما به اشتراک بگذارید.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.