ضابطان دادگستری نیروی های آموزش دیده ای هستند که در معیت دادسرا فعالیت می کنند. به این معنا که در صورت وقوع جرم در کنار مقاماتی همچون دادستان و بازپرس وظیفه حفظ ادله و آثار جرم و جلوگیری از فرار متهم و حفظ حقوق بزه دیده را بر عهده دارند. ضابطان دادگستری در یک تقسیم بندی کلی به ضابطان عام و ضابطان خاص تقسیم می شوند که هر کدام فعالیت های مخصوصی را انجام می دهند. به موجب قانون آیین دادرسی کیفری ضابطان دادگستری دارای تکالیف و وظایفی هستند که در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم. ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
به موجب مقرره قانون آیین دادرسی کیفری، ضابطان دادگستری مامورانی هستند که بر اساس تعلیمات مقام دادستان در کشف جرم و حفظ آثار و ادله جرم و یا جلوگیری از فرار و یا مخفی شدن متهم به دادستان کمک می کنند.
ضابطان دادگستری به چند نوع تقسیم می شوند؟ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
1- ضابطان عام: فرماندهان، افسران و درجه داران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران در دسته ضابطان عام قرار می گیرند.
2- ضابطان خاص: بر اساس قوانین خاص در حدود و وظایف خود عمل می کنند. مانند ماموران زندان، ماموران وزارت اطلاعات، ماموران سپاه پاسداران.
وظایف ضابطان دادگستری چیست؟
1- انجام دستورهای دادستان در حدودی که دادستان تعیین می کند. ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
2- قبولی شکایات کتبی و یا شفاهی
3- اطلاع رسانی به شاکی مبنی بر درخواست حق جبران خسارت و بهره مندی از مشاوره های موجود و ملاحظات قضایی
4- افشای اطلاعات مربوط به شهود و مطلعان
5- عدم مداخله در تصمیمات بازپرس و دادستان
6- شماره گذاری اوراق بازجویی
7- گزارش اظهارات شاکی به مقامات قضایی
نکات مربوط به ضابطان دادگستری:
1- ضابطان دادگستری باید مورد وثوق و اطمینان باشند.
2- پلیس ویژه اطفال و نوجوانان برای رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان پیش بینی شده است.
3- در گزارش شفاهی شاکی، ضابطان دادگستری باید به صورت جلسه ای تنظیم کنند و به اطلاع دادستان برسانند. ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
4- ضابطان باید نتیجه اقدامات خود را به دادستان اطلاع دهند.
5- ضابطان در صورت حدوث جرم مشهود وظیفه مداخله دارند و باید متهم را بازداشت کنند.
جرم مشهود چه جرمی است؟
ماده 45 قانون آیین دادرسی کیفری چنین مقرر می کند:ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
ماده ۴۵- جرم در موارد زیر مشهود است:
الف- در مرئی و منظر ضابطان دادگستری واقع شود یا مأموران یادشده بلافاصله در محل وقوع جرم حضور یابند و یا آثار جرم را بلافاصله پس از وقوع مشاهده کنند.
ب – بزهدیده یا دو نفر یا بیشتر که ناظر وقوع جرم بودهاند، حین وقوع جرم یا بلافاصله پس از آن، شخص معینی را به عنوان مرتکب معرفی کنند.
پ – بلافاصله پس از وقوع جرم، علائم و آثار واضح یا اسباب و ادله جرم در تصرف متهم یافت شود و یا تعلق اسباب و ادله یادشده به متهم محرز گردد.
ت- متهم بلافاصله پس از وقوع جرم، قصد فرار داشته یا در حال فرار باشد یا بلافاصله پس از وقوع جرم دستگیر شود.
ث- جرم در منزل یا محل سکنای افراد، اتفاق افتاده یا در حال وقوع باشد و شخص ساکن، در همان حال یا بلافاصله پس از وقوع جرم، ورود مأموران را به منزل یا محل سکنای خود درخواست کند.
ج – متهم بلافاصله پس از وقوع جرم، خود را معرفی کند و وقوع آن را خبر دهد.
چ – متهم ولگرد باشد و در آن محل نیز سوء شهرت داشته باشد.
تبصره ۱- چنانچه جرائم موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (۳۰۲) این قانون به صورت مشهود واقع شود، در صورت عدم حضور ضابطان دادگستری، تمام شهروندان میتوانند اقدامات لازم را برای جلوگیری از فرار مرتکب جرم و حفظ صحنه جرم به عمل آورند.
تبصره ۲- ولگرد کسی است که مسکن و مأوای مشخص و وسیله معاش معلوم و شغل یا حرفه معینی ندارد.
نتیجه گیری مقاله ضابطان دادگستری چه کسانی هستند؟
ضابطان دادگستری مامورانی هستند که در کنار دادسرا و مقامات ان فعالیت می کنند. به موجب قانون آیین دادرسی کیفری ضابطان دادگستری تکالیفی از جمله حفظ صحنه جرم، جلوگیری از فرار متهم و حفظ حقوق بزه دیده و … را بر عهده دارند. البته ضابطان در برابر دادستان نیز مسئول اند. چه اینکه باید گزارش اقدامات خود را در اسرع وقت به دادستان تحویل دهند. دادستان نیز موظف است جلسات لازم برای آموزش ضابطان دادگستری را به صورت دوره ای برای انها برگزار کند.
در صورت احضار به دادسرا حتما قبل از حضور با وکیل متخصص در امور کیفری مشورت نمایید.