صلح یکی از عقود لازم در قانون مدنی است که دارای دو طرف مصالح و متصالح است. طرفین پس از وقوع نزاع و مشاجره ممکن است به نوشتن صلح نامه روی بیاورند. عقد صلح از جمله عقودی است که به وفور در قانون مدنی مورد استفاده قرار میگیرد. چرا که بسیاری از افراد ترجیح میدهند به جای استفاده از روش دادگستری و طرح دعوا با صلح و سازش دعوا را به نوعی میان خود خاتمه دهند. در واقع، صلح نوعی توافق میان طرفین برای برقراری سازش و آشتی است. صلح عقد لازم است و به راحتی از سوی طرفین قابل فسخ نیست. مگر اینکه اختیار فسخ برای طرفین در نظر گرفته شده باشد. صلح دارای انواع مختلفی است. یکی از انواع صلح، صلح عمری است. اما صلح عمری چه عقدی است؟ در این مقاله با صلح عمری آشنا خواهیم شد.
تعریف صلح عمری و شرایط آن
صلح عمری قراردادی است که بر اساس آن، فردی که به آن مصالح اطلاق می شود، خانه یا یکی از اموال خود را تا زمان عمر خود یا دیگری به دیگری صلح می کند. در مقابل حق استفاده از آن تا پایان عمر برای خودِ فرد محفوظ است.
فرض کنید الف خانه خود را به پسرش صلح می کند. اما تا پایان عمر حق انتفاع و استفاده از خانه را برای خود نگه می دارد. پسر الف نیز تا پایان عمر الف حق فروش و انتقال آن را به دیگری ندارد. از این رو، فردی که خانه به او منتقل شده است حق ندارد آن را به دیگری بفروشد یا به هر نحو دیگری به فردی دیگر انتقال دهد. همچنین اگر منافعی از مال حاصل شود متعلق به الف خواهد بود.
در واقع منظور از عمری بودن صلح این است که تا پایان عمر فرد مصالح یا متصالح یا فرد ثالثی حق استفاده و انتفاع از آن با فرد صلح کننده (مصالح) خواهد بود. زمانی که فرد فوت می کند، صلح کامل می شود. یعنی تمام منافع و عین مال متعلق به متصالح خواهد بود. البته معمولاً در صلح عمری انتقال ملک به دیگری در صورتی است که طرف دیگر یعنی متصالح به تعهدات خود عمل کند. در غیر این صورت این امکان برای طرف اول یعنی مصالح برقرار خواهد بود تا هر زمان که مایل بود نسبت به فسخ قرارداد اقدام کند.
چگونگی تنظیم عقد صلح
برای انعقاد عقد صلح باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرد. در دفترخانه صلح نامه به صورت رسمی منعقد می شود. چنانچه قرارداد صلح عمری در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد، مصالح برای فسخ قرارداد باید به دفتر اسناد رسمی مراجعه کند. البته قرارداد صلح می تواند در قالب سند عادی نیز تنظیم شود. در این صورت صلح نامه، از اعتبار لازم برخوردار خواهد بود.هر چند بر اساس قانون بودجه سال 1397 تنظیم هر گونه صلح نامه و هبه نامه باید در دفاتر اسناد رسمی باشد. اما پس از آن مقنن مقرره خاصی برای این موضوع در نظر نگرفت. برای دریافت اطلاعات بیشتر روی آیکون زیر کلیک کنید.
نتیجه گیری مقاله
صلح عمری عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به دیگری صلح می کند. صلح کننده مُصالح، و کسی که به او صلح می شود مُتصالح نام دارد. اما در قرارداد صلح، یک شرط وجود دارد که حق استفاده از منافع مال تا پایان عمر مصالح یا متصالح یا فرد ثالثی، با مصالح خواهد بود. اما با مرگ، صلح کامل می شود. برای تنظیم قرارداد صلح می توان به دفترخانه مراجعه کرد و صلح نامه رسمی تنظیم نمود. هر چند صلح نامه عادی نیز از منظر قانونی از اعتبار برخمردار است.