فرزندی که از رابطه زوجیت زن و مرد حاصل می شود، ملحق به شوهر است. اما گاهی ممکن است شکی در رابطه زوجیت به وجود بیاید و شوهر احساس کند که فرزند متعلق به او نیست. در این حالت با استفاده از قاعده اماره فراش می توان ثابت کرد که فرزند به دنیا آمده متعلق به شوهر می باشد یا خیر. در این مقاله در مورد مفهوم اماره فراش، شرایط آن و منظور قانون گذار از این قاعده بحث خواهیم نمود. اماره فراش چیست
اماره فراش چیست؟
این قاعده در ماده 1158 قانون مدنی ذکر شده است. جایگاه استفاده از این اماره در جایی است که فرد نسبت به تولد فرزند دچار شک می شود احساس می کند فرزند حاصل از رابطه زوجیت متعلق به او نیست. در این صورت ماده 1158 قانون مدنی مقرر کرده است: اماره فراش چیست
طفل متولد در زمان زوجیت ملحق به شوهر است مشروط بر اینکه از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد.
تفسیر ماده 1158 قانون مدنی چیست؟
هر چند اصل بر این است که فرزندی که از رابطه زوجیت حاصل می شود متعلق به شوهر است. اما گاهی با وقوع روابط نامشروع ممکن است این موضوع کمی شک برانگیز شود.
همچنین ممکن است زنی پس از طلاق مجدداً ازدواج کند. سپس مسئله بارداری زن مطرح شود. در این صورت تردید به وجود خواهد آمد که فرزند متولد شده حاصل از ازدواج اول است یا ازدواج دوم. برای درک بهتر این موضوع مثالهایی را بیان می کنیم:
1- فرض کنید الف در اسفند ماه سال 1399 از همسر خود، ب جدا می شود. پس از آن در خرداد ماه با ج ازدواج می کند. فرزندی در مهرماه متولد می شود. در این فرض، به موجب قاعده فراش، فرزند متعلق به الف است. چرا که از ازدواج دوم تنها 4 ماه گذشته است.
2- فرض کنید الف در اسفند ماه سال 1399 از همسر خود، ب جدا می شود. پس از آن در خرداد ماه با ج ازدواج می کند. در بهمن ماه فرزندی متولد می شود. در این فرض، فرزند متعلق به ب است. چرا که از ازدواج اول 11 ماه گذشته است.
3- فرض کنید الف در اسفند ماه سال 1399 از همسر خود، ب جدا می شود. پس از آن در خرداد ماه با ج ازدواج می کند. در آذرماه فرزندی متولد می شود. به موجب قاعده فراش، فرزند متولد شده هم می تواند به ب و هم به ج ملحق باشد. اما به منظور حفظ کیان خانواده قانون گذار چنین در نظر گرفته است که فرزند به شوهر دوم ملحق باشد.
ماده 1159 قانون مدنی چنین مقرر کرده است: اماره فراش چیست
هر طفلی که بعد از انحلال نکاح متولد شود ملحق به شوهر است مشروط بر اینکه مادر هنوز شوهر نکرده و از تاریخ انحلال نکاح تا روز ولادت طفل بیش از ده ماه نه گذشته باشد مگر آنکه ثابت شود که از تاریخ نزدیکی تا زمان ولادت کمتر از ۶ ماه و یا بیش از ده ماه گذشته باشد.
در صورت عدم الحاق فرزند به شوهر، وی چه اقدامی می تواند انجام دهد؟ اماره فراش چیست
در صورتی که شوهر یقین پیدا کند که طفل متولد شده، متعلق به او نیست می تواند دعوای نفی ولد را مطرح کند. مدت زمان در نظر گرفته شده برای دعوای نفی ولد 2 ماه از تاریخ تولد طفل است. ماده 1162 قانون مدنی چنین مقرر کرده است:
در مورد مواد قبل دعوی نفی ولد باید در صورتی که عادتا پس از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل برای امکان اقامه دعوی کافی میباشد اقامه گردد و در هر حال دعوی مزبور پس از انقضاء دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل مسموع نخواهد بود.
حال اگر شوهر از تاریخ تولد طفل اطلاع نداشته باشد و یا تاریخی غیر از تاریخ واقعی را به شوهر گفته باشند، مرور زمان 2 ماهه از تاریخ کشف حقیقت برای شوهر آغاز خواهد شد. ماده 1163 قانون مدنی چنین بیان کرده است: اماره فراش چیست
در موردی که شوهر مطلع از تاریخ حقیقی تولد طفل نبوده و تاریخ تولد را بر او مشتبه نموده باشند بنوعی که موجب الحاق طفل به او باشد و بعدها شوهر از تاریخ حقیقی تولد مطلع شود مدت مرور زمان دعوی نفی دو ماه از تاریخ کشف خدعه خواهد بود.
رسیدگی به دعوای نفی ولد در صلاحیت چه مرجعی است؟اماره فراش چیست
مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای نفی ولد، دادگاه خانواده است.
نتیجه گیری مقاله اماره فراش چیست
اصل بر این است که در رابطه زوجیت فرزند حاصل شده متعلق به شوهر است. اما به دلیل شیوع روابط نامشروع ممکن است موضوع برقراری رابطه زنا مطرح باشد. در این صورت با توسل به قاعده فراش می توان این موضوع را اثبات کرد که فرزند متعلق به شوهر است یا خیر. البته امروزه با پیشرفت تکنولوژی و انجام آزمایشهایی همچون DNA نیازی به استفاده از اماره فراش وجود نخواهد داشت. بنابراین، افراد در صورت حدوث تردید با انجام آزمایش متوجه خواهند شد که طفل ملحق به آنهاست یا خیر.