گاهی اوقات ممکن است زوج و زوجه برای معافیت فرزندشان از سربازی مبادرت به گرفتن طلاق صوری می کنند. به این امر طلاق صوری برای معافیت از سربازی اطلاق می شود. در طلاق صوری اراده ی واقعی مبنی بر طلاق وجود ندارد. در واقع زوج و زوجه قصد واقعی برای طلاق ندارند. اما می دانیم که در علم حقوق برای انجام هر امر حقوقی باید قصد انشاء وجود داشته باشد. در غیر این صورت عمل حقوقی (اعم از عقد یا ایقاع) فاقد اعتبار است. قانون گذار در یکی از مفاد قانون مدنی بیان می کند عقد محقق می شود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزی که دلالت بر قصد کند. برای ایقاع نیز مانند عقد باید قصد واقعی بر انشاء وجود داشته باشد. در غیر این صورت آن ایقاع از درجه اعتبار ساقط است.
در طلاق به عنوان مصداق بارز ایقاع تشریفاتی باید قصد واقعی نه صوری مبنی بر مطلقه بودن وجود داشته باشد. این امر در صورتی است که در طلاق صوری برای معافیت از سربازی قصد واقعی وجود ندارد.
در حال حاضر واقعیت جامعه آن است که به کرات با طلاق هایی مواجه هستیم که قصد واقعی برای تحقق آن ها وجود ندارد. یکی از انواع طلاق های صوری که فوقا نیز اشاره کردیم، طلاق صوری به دلیل معافیت از سربازی است. حال از منظر حقوقی سوال این است که آیا چنین طلاقی از اعتبار و ارزش حقوقی برخودار است؟ آیا می توان اقدامی جهت باطل کردن این طلاق انجام داد؟ در این مقاله به موضوع طلاق صوری برای معافیت از سربازی می پردازیم.
شرح موضوعِ طلاق صوری:
معمولا و قاعدتا ططلاق زمانی اتفاق می افتد که زوجین تفاهم و توافق لازم برای ادامه زندگی مشترک را ندارند. گاهی سستی و کاهلی از زوج است که موجبات عسر و حرج را برای زوجه فراهم می آورد تا با ارائه ادله ای در نزد دادگاه از زوج جدا شود. گاه نیز زوجه در زندگی مشترک، مشکلاتی به بار می آورد که امکان تداوم زندگی برای زوج دشوار است. در مدرن ترین حالت ممکن نیز زوج و زوجه هر دو به درک قابل قبولی می رسند که گزینه مناسبی برای ادامه زندگی مشترک با یکدیگر نیستند. در این صورت برای گرفتن طلاق توافقی اقدام می کنند.
اما، گاهی زوج و زوجه قصد واقعی مبنی بر طلاق و جدایی ندارند. بلکه صرفا برای معافیت فرزندشان از سربازی و یا هر نوع استفاده دیگری قصد جدایی از یکدیگر می کنند. بدون اینکه کوچکترین اتفاقی میان آن ها رخ داده باشد و یا مشکلی از حیث کدورت رابطه با یکدیگر داشته باشند. در اینجاست که موضوع طلاق صوری مطرح خواهد شد. البته طلاق صوری به دلیل معافیت از سربازی شرایطی دارد. باید از زمان طلاق والدین حداقل سی ماه گذشته باشد تا شخص بتواند از این امر جهت معافیت از سربازی خود استفاده کند. در ادامه این نوشتار به طور تفصیلی به موضوع طلاق صوری به دلیل معافیت از سربازی می پردازیم.
طلاق صوری به دلیل معافیت از سربازی:
زن و مردی به علتی خاص، مانند استفاده از امتیاز معافیت از سربازی فرزندشان، با انجام تشریفات قانونی؛ اما بدون اراده واقعی اقدام به طلاق صوری می نمایند. در اینجا سوال این است:
آیا می توان سند طلاق را باطل نمود؟
چه اشخاصی می توانند برای باطل کردن سند نکاح اقدام کنند؟
آیا اداراتی که بر اساس این طلاق صوری امتیازاتی اعطا نموده اند می توانند برای ابطال طلاق اقدامات مقتضی را انجام دهند؟
کدام دادگاه صلاحیت رسیدگی به این موضوع را دارد؟
در صورتی که زن و مرد موفق به کسب دریافت امتیاز مورد نظر خود بشوند، آیا این عمل جرم است یا خیر؟
تمامی این سوالات از در نشست قضایی شاهرود مطرح شد. پاسخ نشست قضایی شاهردود به شرح زیر بود:
پاسخ نشست قضایی شاهرود در دی ماه 1385 به موضوع طلاق صوری برای معافیت از سربازی:
چنانچه زن و مردی به جهت استفاده از امتیاز خاصی مثل معافیت فرزندشان از خدمت نظام وظیفه اقدام به طلاق صوری نمایند یا به علت به دست آوردن تابعیت یا اقامت کشور خاص اقدام به ازدواج صوری نمایند.
اولا، زن و مرد یا قائم مقام قانونی آن ها می توانند درخواست باطل شدن سند ازدواج یا طلاق را داشته باشند.
ثانیا، دادگاه خانواده به موضوع بطلان سند تنظیمی ازدواج یا طلاق را دارد. از منظر موقعیتی نیز دادگاه محل تنظیم سند یا دادگاه محل سکونت یا اقامت طرف مقابل دعوا (خوانده) صلاحیت خواهد داشت.
ثالثا، ادارات مورد نظر که مجری قوانین بودند در طلاق طلاق صوری زوجین ذی نفع نیستند. بنابراین حق طرح دعوا یا شکایت را نخواهند داشت.
نتیجه گیری مقاله
وقتی کلمه طلاق به گوش ما می خورد، اولین چیزی که به ذهن می رسد این است که زوج و زوجه به دلیل عدم تفاهم که ممکن است از ناحیه زوج یا زوجه و یا هر دو باشد، قصد می کنند ازیکدیگر جدا شوند. اما با چرخی در لابه لای پرونده های دادگاه های خانواده به موضوعی همچون طلاق صوری بر می خوریم. این طلاق، طلاقی است که زوجین به هیچ وجه دچار کدورت در رابطه از یکدیگر نیستند. بلکه صرفا به دلیل مسائل و امتیازاتی که قصد برخوداری از آن ها را دارند، تصمیم می گیرند از یکدیگر جدا شوند.
یکی از انواع طلاق های صوری که رخ می می هد، این است که زن و مردی به منظور برخورداری فرزندشان از مزایای معافیت از خدمت سربازی اقدام به جدایی از یکدیگر به طور صوری نمایند.
در طلاق صوری قصد واقعی برای طلاق وجود ندارد. این امر در حالیست که برای انجام هر عمل حقوقی اعم از عقد یا ایقاء باید قصد واقعی بر انشای آن وجود داشته باشد. بنابراین، می توان گفت در طلاق صوری، هر یک از زوجین می توانند برای باطل کردن این طلاق اقدام کنند. برای باطل کردن طلاق صوری نیز باید به دادگاه خانواده محل اقامت خوانده طرف دعوا مراجعه کرد. اما اداراتی که به موجب این طلاق مزایایی را اعطا نمودند ذی نفع نیستند و نمی توانند برای باطل کردن طلاق اقدام کنند.
قبل از انجام هر امر حقوقی حتما با وکیل متخصص در آن حوزه مشورت کنید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت با سال ها سابقه در امور حقوقی، کیفری، خانوادگی، ملکی و … شما را در رسیدن به حقوقتان یاری و مساعدت می نمایند. با ما تماس بگیرید.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.