جعل یک سند و استفاده از سند مجعول جرمی است که به کرات در نزد مراجع کیفری مطرح می گردد. ممکن است شخصی توانایی این امر را داشته باشد که شبیه به خودتان متنی را امضاء کند. در نتیجه، احتمال این امر وجود دارد که ذیل سند را امضاء نماید و از آن استفاده کند. این در حالی است که شما از این موضوع بی اطلاع هستید. فرض کنید الف از طرف شما سندی را امضا می کند که به موجب آن شما متعهد شده اید وجهی را به ب بپردازید. اما این امر به هیچ وجه واقعیت ندارد. در اینجا، شما بلافاصله پس از اطلاع از این موضوع باید شکایت جعل را نزد دادسرا مطرح کنید. دادسرا به منظور بررسی وقوع جعل سند، موضوع را به کارشناسی ارجاع می دهد. برای اگاهی شما در ادامه این مقاله دو نمونه شکایت جعل امضا توسط وکلای ترنم عدالت تنظیم شده است.
اما، قبل از طرح موضوع جعل امضا و استفاده از سند مجعول بهتر است، با جرم جعل آشنا شویم.
تبیین جرم جعل:
جرم جعل و متعاقب آن استفاده از سند مجعول، جرمی است که قانون گذار در قانون مجازات اسلامی آن را جرم انگاری کرده است. این جرم به کرات در نزد دادسرا و سپس دادگاه کیفری مطرح می شود.
منظور از جعل، ساختن متقلبانه یک نوشته، تغییر یا تحریف یک نوشته، الحاق موضوعی به یک نوشته، خراشیدن، یا تراشیدن یک نوشته و … که در ماده 523 قانون مجازات اسلامی بیان می شود.
مجازات جرم جعل چیست؟
برای تعیین مجازات جرم جعل باید میان اسناد عادی و اسناد رسمی قائل به تفکیک شویم.
جرم جعل سند عادی:
مجازات این جرم شش ماه تا دو سال حبس به اضافه جزای نقدی از سه تا دوازده میلیون ریال است.
جرم جعل سند رسمی:
مجازات آن حبس از شش ماه تا سه سال و و سه تا هجده میلیون ریال جزای نقدی و یا هر دو مجازات است.
گاهی نیز جرم جعل ممکن است توسط کارمند دولتی باشد تا جعل دستخط مقامات کشور و … باشد مجازات آن فرق می کند. در ادامه مقاله به تفکیک مجازات جرم جعل را به طور تفصیلی بررسی می کنیم:
1- جعل حکم و فرمان رهبری یا روسای سه قوه :
مجازات سه تا پانزده سال حبس
2- جعل حکم، مهر یا امضا و یا دستخط معاون اول رئیس جمهور، وزرا، اعضای شورای نگهبان، یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان، یا قضات، یا یکی از روسا یا کارمندان دولتی:
حبس از یک تا ده سال و جبران خسارت.
3- جعل مهر یا تمبر یا علامت یکی از شرکت ها یا موسسات یا ادارات دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی:
حبس از یک تا ده سال و جبران خسارت.
4- جعل احکام دادگاه یا اسناد یا حواله های صادره از خزانه های دولتی:
حبس از یک تا ده سال و جبران خسارت.
5- جعل منگنه یا علامتی که برای تعیین عیار طلا و نقره:
حبس از یک تا ده سال و جبران خسارت.
6- جعل اسکناس رایج داخلی و خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات و چک و سایر اسناد تعهدآور بانکی:
حبس از یک تا ده سال و جبران خسارت.
7- جعل اسکناس داخلی و خارجی و برات و چک و سایر اسناد تعهد آور بانکی به منظور بر هم زدن اخلال در نظام سیاسی:
جاعل مفسد و محارب است. اگر مفسد و محارب نباشد، به حبس از پنج تا بیست سال محکوم می شود.
8- جعل مدارک دانشگاهی و ریز نمرات و گواهی فارغ التحصیلی:
حبس از یک تا سه سال.
9- جعل مهر و منگنه نهادهای عمومی غیر دولتی مثل شهرداری ها:
حبس از شش ماه تا سه سال و جبران خسارت.
10- جعل مهر و منگنه وزارت خانه ها:
حبس از سه ماه تا دو سال و جبران خسارت.
11 جعل مهر و منگنه تجارت خانه ها یا شرکت های غیر دولتی:
حبس از دو ماه تا دو سال و جبران خسارت.
12- جعل توسط کارمندان دولت:
حبس از یک تا پنج سال یا جزای نقدی 50،000،000 تا 250،000،000 ریال جزای نقدی.
13- جعل توسط کارمندان ادارات دولتی یا مراجع قضایی:
مجازات اداری و حبس از شش ماه تا سه سال یا جزای نقدی از 50،000،000 ریال تا 250،000،000 ریال.
14- عکس برداری از اوراق هویتی و مدارک دولتی:
حبس از شش ماه تا دو سال و یا 250،000،000 تا 100،000،000 ریال جزای نقدی.
15- جعل برای معافیت از نظام وظیفه:
حبس از شش ماه تا یک سال یا 20،000،000 تا 70،000،000 ریال جزای نقدی.
16- ارائه تصدیق نامه خلاف واقع:
حبس از شش ماه تا دو سال یا 250،000،000 تا 100،000،000 ریال جزای نقدی.
17- شرکت در آزمون به جای داوطلب اصلی:
مجازات اداری و انتظامی و 8،000،000 تا 25،000،000 جزای نقدی.
عناصر جرم جعل چیست؟
جرم جعل مانند هر جرم دیگری دارای سه عنصر قانونی، مادی و روانی است.
1- عنصر قانونی جرم جعل:
مواد 523 تا 541 قانون مجازات اسلامی.
2- عنصر مادی جرم جعل:
افعالی همچون اضافه کردن، الحاق کردن، مخدوش کردن، خراشیدن، تراشیدن. برخی معتقدند که جرم جعل با ترک فعل نیز تحقق می یابد. مثل حذف کردن قسمتی از یک نوشته.
3- عنصر روانی جرم جعل:
داشتن علم و عمد (سوء نیت عام) برای تحقق جرم جعل کافی است. بنابراین، احتیاج به سوء نیت خاص نیست.
قابل گذشت بودن یا نبودن جرم جعل:
جرم جعل در دسته جرایم قابل گذشت قرار دارد. بنابراین، نیاز به شکایت شاکی خصوصی است.
دو نمونه شکایت جعل امضا:
1- شکایت جعل امضا (1) :
ریاست محترم دادسرای ناحیه ……………… شهرستان ……………
با سلام؛
احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرتعالی معروض می دارم:
اینجانب ………………. مالک قانونی ملک مسکونی به نشانی ……………. و شماره ثبتی ………………. و مساحت ………………. می باشم. ملک فوق الذکر از مورخه …………….. لغایت ………………….. به مدت ………………… روز/هفته/ماه/سال در تصرف مشتکی عنه بوده است. اینجانب پس از اتمام مدت اجاره در مورخه ……………….. برای تعیین تکلیف موضوع اجاره به نشانی ……………………………………… مراجعه کردم که با آقای ……………. مواجه شدم. ایشان مدعی شدند که ملک را از مشتکی عنه خریداری کردند. با مشاهده سند غیر رسمی دریافتم که مشتکی عنه از امضای بنده سوء استفاده کرده و مرتکب جرم جعل سند غیر رسمی و استفاده از آن شده است.
حالیه با عنایت به موارد معنونه و با توجه به ادله و مدارک اینجانب که شامل 1- سند رسمی مالکیت، 2- شهادت شهود می باشد و با توجه به اینکه عمل ارتکابی مشتکی عنه مصداق مادتین 536 و 523 قانون مجازات اسلامی، تقاضای رسیدگی و صدور حکم از محضر شما عالیجناب مورد استدعا است. نمونه شکایت جعل امضا
با تقدیم احترامات فراوان
شکایت جعل امضا (2):
ریاست محترم دادسرای ناحیه ……………… شهرستان ……………
با سلام؛
احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرتعالی معروض می دارم:
متهم در محل کار مشترک به نشانی ………………………………………………. حضور داشته و فعالیت می کرده است. در مورخه ……………. بنده به دلیل بیماری به مدت ………………… روز/هفته/ماه به محل کار مراجعه نکرم. اما تمامی مدارک اینجانب، در شرکت بوده است. متهم از عدم حضور و غیبت اینجانب سوء استفاده کرده و دسته چک اینجانب را برداشته و با جعل امضای اینجانب، چک ها را خرج کرده است. ضمنا به استحضار می رساند، غیر از دسته چک اینجانب، حدود ده فقره چک دیگر توسط متهم مورد استفاده قرار گرفته است. لذا مستدعی است ضمن انجام تحقیقات و تعقیب متهم حکم مقتضی در خصوص مجازات نامبرده را صادر نمایید.
با تقدیم احترامات فراوان
برای درخواست مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.