اصالت سند موضوعی است که در دادگاه مطرح می شود. این موضوع در قالب دو عنوان حقوقی “انکار و تردید” و “جعل” مورد بررسی قرار می گیرد. چه اینکه ممکن است سندی در دادگاه ها ارائه شود و ما نسبت به اصل بودن سند ادعایی داشته باشیم. در این صورت باید ادعای خود را به شکل انکار و تردید و یا دعوای جعل مطرح کنیم. البته، ذکر این نکته مهم است که طرح انتخاب هر کدام از این دعاوی آثار حقوقی متفاوتی دارد. اما، نباید زیاد نگران بود، چه اینکه راه هایی برای تشخیص اصالت سند وجود دارد. در این نوشتار به موضوع طرق تشخیص اصالت سند می پردازیم.
بررسی معنای اصالت سند:
ادعای انکار و تردید و یا جعل نسبت به یک سند امری مبتلابه است. این موضوع رایج است که خواهان یا خوانده در یک دعوا، سندی را به دادگاه ارائه دهند که طرف مقابل به اصالت سند ارائه شده، ایراد وارد نماید. به عبارت ساده تر، ممکن است هر یک از خواهان و خوانده ادعا کنند که سندی که ارائه شده اصل نیست. در این حالت، می توانند ادعای انکار و تردید و یا جعل اقامه کرد.
اما راه هایی برای تشخیص اصالت سند وجود دارد.
طرق تشخیص اصالت سند:
تمامی راه های تشخیص اصالت سند به پنج نوع قابل تقسیم بندی است:
1- اولین طریقه تشخیص اصالت سند تطبیق مفاد آن با سند یا ادله دیگر دعوا است:
در این روش، دادگاه سند را با ادله ی دیگر دعوا تطبیق می دهد. مثالی برای تقریب موضوع به ذهن بیان می کنیم: فرض کنید رضا یک مبایعه نامه عادی به دادگاه ارائه می دهد و اعلام می کند که حسن وفق این مبایعه نامه ملک خود را به رضا فروخته است. اما حسن نسبت به اصالت این سند اعتراض می کند. در این مثال، دادگاه می تواند با نگاه به سایر ادله از جمله چک مربوط به پرداخت ثمن معامله، اصالت مبایعه نامه را بررسی کند.
2- دومین طریق تشخیص اصالت، تحقیق از گواهان است:
این طریقه، راه مطلوبی نیست. چرا که بیم آن می رود که گواهان خلاف واقع، موضوع را تصدیق نمایند و اطلاعات نادرستی ارائه کنند.
3- سومین روش تشخیص اصالت سند ارائه یک سند مسلم الصدور است:
مطابق این روش، دادگاه امضا و دست خط سند مسلم الصدور را با سند مورد ادعا تطبیق می دهد و بررسی می کند که آیا سند اصل است یا خیر.
سوال: سند مسلم الصدور چیست؟
سند مسلم الصدور همانطور که از نام آن پیداست سندی است که صدور آن مسلم است. مثلا در دادگاهی به اصالت چکی، اعتراض شده است. دادگاه پس از بررسی اعلام می کند که چک معتبر و اصل است. اکنون، این چک می تواند در دعاوی بعدی مورد استفاده قرار بگیرد. چرا که یک سند مسلم الصدور محسوب می شود. در دادگاه از سند مسلم الصدور برای تشخیص اصالت یک سند استفاده می شود.
4- چهارمین روش تعیین اصالت سند استکتاب است.
استکتاب در لغت به معنای نوشتن چیزی را خواستن است. بنابراین، اگر شخصی به سند ابرازی از سوی شخص دیگر اعتراض دارد می تواند از دادگاه بخواهد تا آن شخص را برای استکتاب احضار نماید. در این صورت، پس از مطابقت نوشته شخص احضار شده با سند ارائه شده، اصالت آن تعیین می گردد.
5- آخرین طریق احراز اصالت سند، ارجاع موضوع به کارشناس است:
در این روش، کارشناس موضوع اصالت سند را با ابرازی که در دست دارد، بررسی می کند سپس نتیجه را به دادگاه اعلام می دارد. فرض کنید نسبت به جعلی بودن یا نبودن یک سند عادی اختلاف نظر وجود دارد. دادگاه سند را به کارشناس ارجاع می دهد تا آن را بررسی نماید.
جمع بندی نوشتار:
در این نوشتار، به موضوع طرق تشخیص اصالت سند پرداختیم. در مجموع پنج روش برای تشخیص اصالت سند وجود دارد. معتبر ترین روش برای تشخیص اصالت سند، ارجاع موضوع به کارشناس و یا استکتاب است. از سوی دیگر کم ارزش ترین روش، تحقیق از گواهان است. چرا که همانطور که در متن نوشتار گفتیم، گواهان ممکن است خلاف واقع، ادعا کنند.
نظر خودتان را در مورد این مطلب برای ما کامنت کنید.