در نکاح موقت یا صیغه یا نکاح منقطع، زوجه نمی تواند تقاضای طلاق نماید. بنابراین، در فرضی که زوجه نتواند به زندگی مشترک با زوج ادامه دهد، باید دادخواست الزام به بذل مدت را مطرح نماید. البته، اگر زوج، مدت باقی مانده را به زوجه بذل کند، راحت تر است. اما اگر زوج با بذل مدت موافق نباشد، زوجه باید عسر و حرج خود را اثبات کند تا بتواند الزام زوج به بذل مدت را بخواهد. در این مقاله پس از توضیحات کافی در مورد بذل مدت و عسر و حرج به نمونه دادخواست الزام به بذل مدت از طرف زوجه می پردازیم.
نکاح موقت از چه طریقی از بین می رود؟
نکاح موقت با فسخ یا بذل مدت از طرف زوج منحل می شود. اما چنانچه زوج اقدام به بذل مدت ننماید و ادامه زندگی مشترک برای زوجه دشوار باشد، زوجه می تواند با اثیات عسر و حرج خود دادخواست الزام به بذل مدت را طرح کند.
عسر و حرج چیست؟
منظور از عسر و حرج شرایطی است که ادامه زندگی مشترک را برای زوجه باسختی مواجه کند. در نکاح دائم و یا نکاح موقت (در صصورتی که زوج بخواهد دادخواست الزام به بذل مدت را طرح کند) باید بتواند عسر و حرج خود را اثبات کند. مواردی که باعث سختی زوجه نسبت به تداوم زندگی مشترک می شوند عبارتند از : ترک انفاق، ضرب و جرح همسر، اعتیاد زوج، در زندان بودن زوج، مفقود الاثر شدن زوج و … قانون گذار این مصادیق را به شکل ثمثیلی در تبصره ماده 1130 قانون مدنی بیان می کند.
در ادامه نوشتار به مصادیق عسر و حرج زوجه در زندگی مشترک اشاره می کنیم. البته باز هم این موضوع را تاکید می نماییم که مصادیق ذکر شده صرفا از باب تمثیل و نمونه هستند و شاید موارد دیگری باشد که در دسته عسر و حرج برای زوجه قرار بگیرند مثل ازدواج مجدد زوج که قانون گذار در ماده 1130 قانون مدنی اشاره نمی کند؛ ولی در رویه دادگاه این امر می تواند عسر و حرج برای زوجه تلقی شود.
مصادیق عسر و حرج زوجه در نکاح موقت چیست؟
به نظر می رسد در باب مصادیق عسر و حرج زوجه، تفاوتی میان نکاح دائم و نکاح موقت نیست.
ماده 1130 قانون مدنی به موارد عسر و حرج زوجه می پردازد:
در صورتی که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وی می‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضای طلاق کند. چنان چه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می‌شود.
تبصره (۱۳۸۱/۴/۲۹) – عسر و حرج موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتی که ادامه‌ی زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌گردد:
۱- ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
۲- اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
۳- محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
۴- ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
۵- ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.
موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردی که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود، حکم طلاق صادر نماید.
مصادیق این ماده تمثیلی است نه حصری. بنابراین، زوجه می تواند هر دلیلی که سبب عسر و حرج و به سختی افتادن وی است را به دادگاه ارائه نماید.
نمونه دادخواست الزام به بذل مدت از طرف زوجه
ریاست محترم شعبه ……… دادگاه ……….. شهرستان …………….
با سلام؛
احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرت عالی معروض می دارم:
اینجانب در مورخه …………… با آقای …………………… عقد نکاح موقت به مدت ………….روز/ماه/سال منعقد نمودیم. متاسفانه پس از وقوع عقد نکاح دریافتم که ایشان تعادل روحی و روانی ندارد و قرص اعصاب مصرف می کند. به دلیل نداشتن تعادل روحی و روانی بنده را بارها مورد ضرب و جرح شدید قرار داده است. اینجانب نیز بارها به پزشکی قانونی مراجعه کردم (نامه های پزشکی قانونی مبنی بر ضرب و جرح بنده به پیوست می باشد).
بنده به دفعات مکرر از ایشان خواستم تا باقی مدت را به بنده بذل نمایند. اما ایشان هر بار به بهانه های واهی از بذل مدت خودداری می کنند. اینجانب نیز با توجه به مشکلات روحی ایشان و کتک زدن های پی در پی قادر به ادامه زندگی مشترک با ایشان نیستم. از این رو، نظر به اینکه بنده وفق ماده 1131 قانون مدنی در عسر و حرج به سر می برم، تقاضای رسیدگی و صدور حکم مبنی بر الزام ایشان بر به بذل مدت را از محضر شما عاجزانه تقاضا دارم.
با تقدیم احترامات فراوان
نکته: برای طرح دادخواست الزام به بذل مدت، تفاوتی نمی کند که نکاح موقت ثبت شده یا نشده باشد. پس اگر حتی نکاح موقت را ثبت ننمودید می توانید برای طرح دادخواست الزام به بذل مدت اقدام کنید. البته در مواردی ثبت ازدواج موقت اجباری است که در ادامه به این موارد اشاره می کنیم:
موارد اجباری ثبت واقعه ازدواج موقت (صیغه):
1- باردار شدن زوجه. اگر زوجه در طی مدت زمان ازدواج موقت باردار شود، زوج مکلف به ثبت واقعه ازدواج است.
2- توافق زوج و زوجه مبنی بر ثبت واقعه ازدواج موقت.
3- ثبت ازدواج موقت به صورت شرط ضمن عقد درج شده باشد. بنابراین، زوج مکلف است طبق شرط عمل و ازدواج موقت را ثبت نماید.
قبل از انجام هر گونه امر حقوقی با وکیل متخصص در آن زمینه مشورت نمایید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت با سالها سابقه در امور خانوادگی، ثبتی، کیفری، ملکی، امور حسبی و … شما را در رسیدن به حقوقتان یاری و مساعدت می نماید. با ما تماس بگیرید.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.