حیازت مباحات و احیای اراضی موات دو عنوان ویژه حقوقی است که در باب اول و دوم قانون مدنی است. مواد 141 تا 160 قانون مدنی به احیای اراضی موات و حیازت مباحات اختصاص یافته است. اما حیازت مباحات چیست؟ در این مقاله به موضوع حیازت مباحات و احکام و قواعد آن می پردازیم.
احیای اراضی موات به چه معنا است؟ حیازت مباحات چیست
منظور از احیای اراضی موات یا مرده آن است که فرد یا افرادی با انجام عملیاتی مثل کاشت درخت، سنگ چیدن و … باعث عمران و آبادی زمین می شوند.
تحجیر به چه معنا است؟
تحجیر به معنای سنگ چینی است. گاهی فرد یا افراد به جای کاشت درخت و آبادانی زمین، اطراف زمین را سنگ می چینند که به این کار تحجیر گفته می شود. تحجیر ایجاد کننده مالکیت نیست. بلکه صرفا برای فرد حق تقدم در مالکیت ایجاد می کند. همچنین باید توجه کرد که احیای اطراف زمین سبب تملک وسط زمین نیز می شود.
حیازت به چه معنا است؟
حیازت در لغت به معنای گردآوری کردن چیزی است. در اصطلاح حقوقی به معنای تصرف و وضع ید یا مهیا کردن وسایل تصرف و استیلاء است. این امر در ماده 146 قانون مدنی ذکر شده است. حیازت مباحات چیست
مقصود از حیازت تصرف و وضع ید است یا مهیا کردن وسایل تصرف و استیلا.
حیازت مباحات به چه معنا است؟
منظور از حیازت مباحات در اصطلاح حقوقی تصرف مال مباح است. اما تصرف کردن مال مباح باید تحت قوانین و شرایط باشد.
نکات و شرایط حیازت مباحات:
1- اگر کسی به منظور حیازت مباحات، نهر یا مجرای آبی ایجاد کند، مالک آن نهر یا مجرای آب می شود. از این رو، کسی نمی تواند بدون اجازه او از نهر یا مجرای آب استفاده کند.
2- اگر چند نفر در کندن چاه یا قنات شریک شوند، باید عمل و مخارجی که هر کدام کرده اند در نظر گرفته شود. بنابراین هر کدام به اندازه عمل و مخارج خود، مالک نهر یا مجرای آب می شوند.
3- اگر چند نفر با هم مال مباحی را حیازت کرده باشند (مثلا نهری ایجاد کردند) در صورت حدوث اختلاف در سهم، همه به اندازه مساوی سهیم خواهند بود.
آیا می توان در زمین خود به عنوان حیازت مباحات چاه کند؟ حیازت مباحات چیست
بله. به موجب ماده 160 قانون مدنی این امکان برای فرد صاحب زمین وجود دارد که در ملک خود چاه یا قنات بکند. در این صورت، قنات یا چاه متعلق به او خواهد بود. اما در اینجا باید میان دو فرض قائل به تفکیک شد:
1- قنات یا چاه به آب رسیده باشد:
حیازت مباحات صورت گرفته است.
2- هنوز قنات یا چاه به آب نرسیده است:
عمل فرد در مرحله تحجیر است. تحجیر نیز مقدمه حیازت مباحات است و صرفا حق تقدم برای او به وجود آمده است.
نتیجه گیری مقاله حیازت مباحات چیست
احیای اراضی موات و حیازت مباحات دو عنوان جداگانه حقوقی هستند که در قانون مدنی مورد اشاره قانون گذار قرار گرفته است. منظور از احیای اراضی موات، آباد کردن زمینهای ویران است. احیای اراضی موات سبب مالکیت می شود. همچنین حیازت مباحات به معنای تصرف و استیلاء یا مهیا کردن وسایل تصرف و استیلا است. مثال بارز آن کندن چاه یا قنات در زمین موات است. در کنار این دو اصطلاح حقوقی، واژه تحجیر نیز مهم به نظر می رسد. منظور از تحجیر، سنگ چینی است. در ادبیات حقوقی، تحجیر یا سنگ چینی مورد مالکیت نمی شود و تنها حق تقدم برای فرد ایجاد می کند.
برای دریافت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.
