می دانیم که مهریه از جمله مهمترین حقوق مالی است که به محض وقوع عقد نکاح پرداخت آن بر ذمه مرد قرار می گیرد. هنگامی که زن و شوهر تصمیم به جدایی از یکدیگر می گیرند، حق مطالبه مهریه برای زن وجود دارد. اما سوال این است اگر زن از همسر اول خود طلاق بگیرد و شوهر سابق او مکلف به پرداخت مبلغی بع عنوان مهریه به او شود و در این حین، زن مجددا ازدواج کند، آیا پرداخت مهریه به او قطع می شود یا خیر؟ در این مقاله در مورد تعلق مهریه به زن بعد از ازدواج مجدد او بحث خواهیم نمود.
ماهیت مهریه و فرق عند المطالبه و عند الاستطاعه بودن آن:
مهریه دینی است که در عقد نکاح اعم از دائم و موقت بر ذمه مرد است تا آن را پرداخت کند. بنابراین، می توان چنین تعبیر کرد، مهریه چه از نوع عندالمطالبه باشد و چه از نوع عندالاستطاعه یک نوع دین است. در دوران زندگی مشترک زن مالک مهر می شود و می تواند هر زمانی آن را مطالبه کند. اما در فرضی که بین زن و مرد جدایی جدایی واقع شود و زن باکره باشد (نزدیکی بین زن و مرد محقق نشده باشد) زن مستحق نیمی از مهریه خواهد بود. مهریه انواع مختلفی دارد:
- مهرالمسمی: مهریه ای که در سند نکاح ذکر می شود.
- مهرالمثل: زمانی سخن از این نوع مهر به وجود می آید که مهریه ای در سن نکاح ذکر نشود، و نزدیکی نیز بین زوجین واقع شود، در این صورت زن مستحق مهرالمثل است.
- مهرالمتعه: زمانی پای این نوع مطرح می شود که مهریه در سند نکاح ذکر نگردد و زوجین نیز نزدیکی نکرده باشند. در این فرض به زن مهرالمتعه تعلق می گیرد.
مهریه در دادنامه دادگاه:
بر طبق ماده 29 قانون حمایت خانواده در هنگام طلاق از هر نوعی اعم از طلاق به درخواست زن و یا طلاق به درخواست مرد و یا طلاق توافقی، دادگاه مکلف است تکلیف مهریه را مشخص کند.
تاثیر ازدواج مجدد زن بر مهریه:
اگر زن پس از جدایی از همسر اول خود مجددا با مرد دیگری ازدواج کند، همچنان مهریه به او تعلق می گیرد. بنابراین، می توان گفت، ازدواج مجدد زن مانع از تعلق مهریه به زن نیست.
فرض کنید طلاقی به صورت توافقی رخ داده است. بر اساس توافق زوجین بنا بر این امر قرار گرفته است که زوجه نصف مهر را بخشد و الباقی مهریه به طور اقساطی هر سه ماه یک بار یک سکه به زوجه پرداخت شود. زوجه پس از حدوث طلاق و گذراندن عده خود با مرد دیگری ازدواج می کند. در این صورت زن همچنان می تواند مهریه خود را از شوهر سابق خود دریافت کند.
حتی اگر زوجه، از همسر دوم خود نیز جدا شود می تواند توأمان از همسر اول و دوم خود مهریه دریافت کند.
پس در چه شرایطی مهریه به زن تعلق نمی گیرد؟
موجبات عدم تعلق مهریه به زن عباتند از:
1- در فرضی که نکاح باطل باشد، مهریه به زن تعلق نمی گیرد. حال در چه شرایطی نکاح باطل است. شرایط اساسی باید در تمامی عقود رعایت شوند، اگر رعایت نشوند هر عقدی از جمله عقد نکاح باطل است.ماده 190 قانون مدنی در این خصوص مقرر می نماید:
برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
۱) قصد طرفین و رضای آنها
۲) اهلیت طرفین
۳) موضوع معین که مورد معامله باشد
۴) مشروعیت جهت معامله
فرض کنید زن و مردی در حالت مستی با هم ازدواج کنند و قصد واقعی برای نکاح نداشته باشند، چنین نکاحی باطل است. در این صورت مهریه ای هم به زن تعلق نمی گیرد. همچنین در صورتی که زوجین یا یکی از آن ها اهلیت نداشته باشند به عنوان مثال صغیر باشند. در چنین حالتی نیز نکاح باطل است و …
2- مهریه یا مهرالمسمی در سند نکاح ذکر نشده باشد و یا اگر مهریه ذکر شده مالیت نداشته باشد و میان زوجین نزدیکی صورت نگرفته باشد و زوج قبل از نزدیکی فوت کند. در این صورت به زن مهریه تعلق نمی گیرد. اما اگر قبل از نزدیکی طلاق بگیرند به زن مهرالمتعه تعلق می گیرد. در مهرالمتعه وضعیت مالی مرد مورد بررسی قرار می گیرد.
3- اگر زن بداند که نکاح باطل است و باز هم تن به نکاح دهدف مهریه به او تعلق نمی گیرد. مثلا زن بداند که نکاح در حالت احرام باطل است و باز هم قصد نکاح کند، مهریه ای برای او نخواهد بود. چرا که عالما و عامدا تن به نکاح باطل داده است.
4- نکاح به علتی فسخ شود. قانون گذار موجبات فسخ نکاح را ذکر می کند. در مرد بیماری های: خصاء، عنن، مقطوع بودن آلت تناسلی و جنون باعث فسخ نکاح می شوند. در زن نیز بیماری های: قرن، برص، جذام، افضاء، زمین گیری، نابینایی از هر دو چشم و جنون باعث فسخ نکاح از سوی زن می شوند. اگر نکاح قبل از نزدیکی فسخ شود زن مستحق مهریه نیست. مگر اینکه علت فسخ نکاح عنن مرد باشد که نصف مهریه به زن تعلق می گیرد.
اما ازدواج مجدد زن و حتی ازدواج های بعدی او مانعی برای تعلق مهریه به او نیست. در صورتی که نکاح به طور صحیحی واقع شود، مهریه به زن تعلق می گیرد.
نتیجه گیری مقاله
ازدواج مجدد زن مانع از تعلق مهریه به زن نیست. بنابراین، اگر زوجه پس از طلاق از همسر اول خود مجددا ازدواج کند، باز هم مهریه او قطع نمی شود. این امر بر خلاف تصوری است که در جامعه وجود دارد که اگر زن مجددا ازدواج کند مهریه او قطع می شود. مهریه تنها در فرضی که نکاح باطل باشد به زن تعلق نمی گیرد. نکاح نیز زمانی باطل است که شرایط اساسی ماده 190 قانون مدنی در خصوص نکاح رعایت نشده باشد.
قبل از هر گونه اقدام حقوقی، با وکیل و یا مشاور حقوقی مشورت کنید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت با بیش از ده سال سابقه در امور حقوقی، خانوادگی، کیفری، ملکی، امور حسبی و … شما را تا زمان رسیدن به حقوقتان یاری می کنند. با ما تماس بگیرید.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.