حدود جغرافیایی هر کشور با مرزهای آن مشخص می شود. در واقع، مرزها حد فاصل حاکمیت در کشور را تعیین می کند. مشخص کردن مرزها در روابط بین المللی حایز کمال اهمیت است؛ زیرا یکی از اختلافات مهم بین المللی اختلافات مرزی است. اما مرزها در حقوق بین الملل انواعی دارد. در این نوشتار با مفهوم انواع مرز در حقوق بین الملل آشنا می شویم.
انواع مرزها کدام است؟
مرزها در یک دسته بندی کلی به مرزهای طبیعی و مصنوعی تقسیم می شوند. در ادامه این مقاله انواع مرزها در حقوق بین الملل را بررسی می کنیم:
مرزهای طبیعی در حقوق بین الملل:
همان طور که گفتیم انواع مرزها در حقوق بین الملل قابل بررسی است. مرزهای طبیعی موانعی در طبیعت هستند که عامل جدایی یک کشور از کشور دیگر هستند. مثل کوه ها، دریاها، دریاچه ها و رودخانه ها.
1- کوهستان ها به عنوان یکی از مرزهای طبیعی:
گاهی ممکن است کوهستان ها مرز طبیعی میان سه کشور باشند. این امر سه حالت دارد:
اول- تعیین مرز بر اساس خط الرأس یعنی خط فرضی که مرتفع ترین قلل رشته کوه را به دیگر متصل می کند. مانند مرز بین هند و چین
دوم- تعیین مرز بر اساس خط مقسم آب: خط مقسم آب، آب های کوه رل بع طور عادلانه میان دو کشور تقسیم می کند مانند فرانسه و ایتالیا.
سوم- تعیین مرز بر اساس خط کوهپایه: مرز از انتهای شیب کوهستان تعیین می شود.
2- دریا به عنوان یکی از انواع مرزهای طبیعی:
گاهی ممکن است دریا حایل میان دو کشور باشد که در این صورت با عرض دریای سرزمینی تعیین می شود. در این حالت خط انتهای دریای سرزمینی و منطقه انحصاری اقتصادی و یا دریای آزاد از دید حقوقی مرز بین المللی است. زیرا دریای سرزمینی در قلمروی حاکمیت کشورهای ساحلی است.
3- دریاچه به عنوان یکی از انواع مرزهای طبیعی:
اگر دریاچه ای میان دو کشور باشد از روش خط مانی برای تعیین مرز استفاده می شود. مانند دریاچه لوگانو میان ایتالیا و سوئیس.
مرزهای رودخانه ای به عنوان گونه ای دیگر از انواع مرزها در حقوق بین الملل:
برای تعیین مرزهای رودخانه ای باید میان رودخانه های قابل کشتی رانی و رودخانه های غیر قابل کشتی رانی قائل به تفکیک شویم:
اگر رودخانه ای قابل کشتی رانی باشد مثل اروند رود خط تالوگ یا ژرفاب یا خط القعر ملاک تحدید حدود قرار می گیرد. مقصود از خط تالوگ خطی است که از عمیق ترین نقطه بستر رودخانه می گذرد.
چنانچه رودخانه ای غیر قابل کشتی رانی باشد مثل هیرمند ملاک نعیین حدود بر اساس خط میانه یا خز منصف است. خط منصف خطی است که رودخانه را به دو بخش مساوی تقسیم می کند. البته از منظر عده ای از اساتید حقوق بین الملل رودخانه را نمی توان به عنوان یک مرز ثابت تعیین کرد؛ زیرا امکان دارد بر اثر گذشت زمان جریان آب رودخانه تغییر می کند.
مرزهای مصنوعی در حقوق بین الملل:
در صورت عدم وجود موانع طبیعی باید به سراغ موانع مصنوعی برویم. تحدید حدود مصنوعی به دو روش انجام می شود:
1- تحدید حدود هندسی: تحدید حدود به عنوان یک روش تعیین مرز در حقوق بین المبب است که طبق آن خطوطی مستقیما میان دو نقطه مشخص و یا دو نقطه ای که باید مشخص شومند بر اساس یک روش خاص ترسیم می شوند. در اعمال این روش از تیرک، سیم خاردار و دیوار استفاده می شود. در تعیین مرز میان ایران با افغانستان، پاکستان، ترکیه و عراق از این روش استفاده می شود.
2- تحدید حدود نجومی: در این روش خطوط تحدید کننده با استفاده از طول و عرض جغرافیایی ترسیم می شوند. مثلا مرز میان کره شمالی و کره جنوبی در مدار 38 درجه طول و عرض جغرافیایی قرار دارد.
نتیجه گیری:
همان طور که اشاره کردیم مرز حدود جغرافیایی دو کشور را تعیین می کند. انواع مرزها در حقوق بین الملل به مرزهای طبیعی و مرزهای مصنوعی تقسیم می شوند. مرز طبیعی زمانی است که مانع طبیعی برای تحدید حدود جغرافیایی دو کشور وجود دارد. مثل کوهستان، رودخانه، دریاچه و دریا. اما مرز مصنوعی زمانی مبنای تحدید حدود قرار می گیرد که موانع طبیعی برای تعیین مرز وجود نداشته باشند مثل تیرک، سیم خاردار و … گاهی نیز تحدی حدود میان دو کشور بر مبنای تحدید حدود نجومی تعیین می شود. مرز میان ایران و افغانساان و ترکیه و پاکستان در زمره مرز مصنوعی است و مرز میان کره شمالی و جنوبی مرز نجومی است.
نظر شما در خصوص نوشتار انواع مرزها در حقوق بین الملل چیست؟ نظرات خود را در قسمت دیدگاه ها برای ما بنویسید.
شما می توانید برای نوشتن هر نوع مقاله و تحقیق به مجموعه ترنم مراجعه کنید. حتما با ما تماس بگیرید.
تلفن تماس با ما: