ابرا یکی از روش های سقوط تعهدات است. در واقع، با این روش، داین از طلب خود صرف نظر می کند. در ابرا نیازی به رضایت مدیون نیست. چون به صورت یک طرفه محقق می گردد. بنابراین، برای تحقق ابرا کافی است که داین بخواهد از طلب خود بگذرد. از همین جهت است که می گوییم ابرا یک ایقاع است. یعنی یک عمل حقوقی که به صورت یک طرفه تحقق می یابد (بر خلاف عقد که رضایت هر دو طرف لازم است). اما پیش می آید که داین با استفاده از ابزار ابرا از طلب خود صرف نظر می کند. مع الوصف پس از مدتی از زیر بار حرف خود شانه خالی می کند و مثلا اعلام می کند که من فلانی را ابرا نکردم. در اینجا باید دادخواست اثبات ابرا دین مطرح شود.
در ادامه این نوشتار پس از توضیحاتی در مورد ابرا و شرایط تحقق آن به دو نمونه دادخواست اثبات ابرا دین اشاره می کنیم:
ابرا به چه معنا است؟
وفق مقررات قانون مدنی ابرا یکی از اسباب سقوط تعهدات است. اسباب سقوط تعهدات به شرح زیر است:
1- ایفای دین یا وفای به عهد
2- اقاله
3- ابرا
4- تبدیل تعهد
5- تهاتر.
بنابراین، اگر کسی طلبی از دیگری داشته باشد با توسل به یکی از این سه روش تعهد ساقط می شود. اما تعریف ابرا چیست؟
ماده 289 قانون مدنی بیان می کند ابرا عبارت از این است که طلبکار از حق خود نسبت به بدهکار صرف نظر نماید. برای روشن شدن مطلب مثالی ذکر می کنیم:
مثلا حسن به رضا بدهکار است. رضا اعلام می کند که از طلبی که حسن موظف به پرداخت آن است صرف نظر می کند. در اینجا موافقت یا مخالفت حسن با این تصمیم هیچ اهمیتی ندارد. اما ممکن است پس از مدتی رضا اعلام کند که من طلب خود را ابرا نکردم. در واقع زیر حرف خود بزند. در این صورت، حسن باید با استمداد از اسناد و مدارکی که دارد اثبات ابرا دین را مطرح کند.
البته برای تحقق ابرا شرایطی لازم است که در ادامه این نوشتار به آن ها اشاره می کنیم:
شرایط تحقق ابرا چیست؟
برای تحقق ابرا به عنوان یکی از اسباب سقوط تعهدات شرایط زیر لازم و ضروری است:
1- طلبکار باید اهلیت داشته باشد:
پس طلبکاری که صغیر، مجنون یا محجور است نمی تواند عمل ابرا را انجام دهد. مثلا اگر طفلی به دیگری بگوید تو را از طلبی که از تو داشتم معاف نمودم، این ابرا باطل و بلا اثر است. همین طور اگر شخصی که دچار حالت جنون یا سفه است. بسته به مورد ممکن است ابرا باطل یا غیر نافذ باشد.
2- در ابرا طلبکار باید به اختیار خود از طلب خود صرف نظر کند:
اگر طلبکاری تحت اکراه اعلام کند که از طلب خود نسبت به بدهکار صرف نظر می کند، این ابرا صحیح نیست؛ بلکه غیر نافذ است. پس از زوال حالت اکراهی، طلبکار باید اعلام کند که آیا واقعا از طلب خود صرف نظر کرده است یا خیر. اگر واقعا صرف نظر کرده باشد، ابرا صحیح و در غیر این صورت ابرا باطل است.
3- ابرای دین مختص به شخص بدهکار زنده نیست:
طبق این مقرره، حتی شخص مرده (میت) را می توان از ادای دین بری نمود. فرض کنید حسن فوت می کند و یک میلیون تومان به رضا بدهکار است. پس از فوت حسن، رضا ذمه او را از دین بری می کند. چنین عملی صحیح و معتبر است. بنابراین، در ابرا زنده یا مرده بودن بدهکار شرط نیست.
دادخواست اثبات ابرا چه موقع مطرح می شود؟
همان طور که در این نوشتار اشاره کردیم، گاهی ممکن است طلبکار، بدهکار را از ادای دین بری کند. اما پس از مدتی منکر این عمل شود. در اینجا فرد بدهکار سابق باید دادخواست اثبات ابرا دین را طرح کند. برای طرح این دادخواست بدهکار باید مدارک و مستندات خود را ارائه نماید. در ادامه به دو نمونه دادخواست اثبات ابرا دین اشاره می کنیم:
نمونه دادخواست اثبات ابرا دین
1- نمونه اول دادخواست اثبات ابرا دین
ریاست محترم شعبه ……………… مجتمع ………………. شهرستان …………………………..
با سلام؛
احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرت عالی عرض می نمایم:
اینجانب مبلغ …………… ریال معادل ………………. تومان وفق سند شماره ………………….. مورخه ………………. که به پیوست دادخواست می باشد به آقا/خانم …………………. بدهکار بودم. ایشان در مورخه …………………. به محل کار بنده مراجعه کردند و جلوی تنی چند از دوستان و همکارانم اعلام کردند که دیگر احتیاجی به پرداخت پول نیست. به گونه ای بنده را ابرا کردند. اما در کمال ناباوری پس از مدتی برای بنده اظهارنامه ارسال نمودند و خواستار ایفای تعهد شدند.
حالیه با عنایت به موارد معنونه و شرح ماوقع تقاضای رسیدگی و صدور حکم از محضر شما عالیجناب وفق مواد 289 و 290 قانون مدنی مورد استدعا است.
با تقدیم احترامات فراوان
2- نمونه دوم دادخواست اثبات ابرا دین:
ریاست محترم شعبه ……………….. مجتمع قضایی ………………. شهرستان ………………….
با سلام؛
با آرزوی سلامتی و بهروزی:
احتراما موارد زیر را جهت تشحیذ ذهن حضرت عالی معروض می دارم:
اینجانب در مورخه ………………. بر اساس سند شماره ……………. باید مبلغ ………………… ریال معادل ………………… تومان را به حساب خوانده محترم دعوا واریز می نمودم. بخشی از طلب را پرداخت کردم و تنها قسمتی از آن باقی مانده بود که خوانده در مورخه ……………….. طبق چندین پیام ارسالی که پرینت آن به پیوست دادخواست نیز می باشد بنده را از ادای مابقی طلب معاف کردند. ایشان دقیقا در مسیج ارسالی اعلام نمودند که” دیگر احتیاجی به پرداخت الباقی اقساط نیست”. بنده نیز بر اساس گفته ایشان از پرداخت الباقی مبلغ خودداری کردم. لیکن، ایشان پس از مدتی بدون هیچ گونه اطلاع قبلی از بنده تحت عنوان عدم الزام به ایفای تعهد شکایت کردند. این امر در حالیست که ایشان خود بنده را از پرداخت وجه معاف نمودند.
لذا با عنایت به موارد مذکور در فوق تقاضای رسیدگی و صدور حکم مقتضی وفق مواد 289 و 290 قانون مدنی از محضر شما مورد استدعا است.
با تقدیم شایسته ترین احترامات
با توجه به دو نمونه دادخواست اثبات ابرا دین این سوال پیش می آید که آیا ابرای دین قابل رجوع است؟
خیر. ابرا به عنوان یکی از اسباب سقوط تعهدات به هیچ وجه قابل رجوع نیست. یعنی اگر شما به عنوان طلبکار اعلام کردید که از طلب خود صرف نظر کردید، دیگر نمی توانید مجددا ادعای مطالبه طلب را نمایید. حتی در بخش هبه دین که بسیار شبیه ایقاع است، قانون گذار به صراحت اعلام می کند که هبه دین قابل رجوع نیست. بنابراین طلبکار چه در قالب عقد هبه و چه در قالب ابرا از طلب خود انصراف نماید، نمی تواند آن را مطالبه کند.
ادله و مستندات لازم برای طرح دادخواست اثبات ابرا دین چیست؟
چنانچه طلبکار و بدهکار سندی را با یکدیگر امضا کردند و طلبکار در آن اعلام نموده که از طلب خود صرف نظر کرده است، این سند می تواند به عنوان یک دلیل محکم نزد قاضی ارائه گردد. همچنین اگر شهودی حاضرند گواهی دهند که طلبکار، مدیون را ابرا نمود نیز باید در نزد دادگاه حاضر شوند و شهادت دهند. البته شرایط ادای شهادت نیز باید رعایت گردد.
داشتن اماراتی همچون چت، اسکرین شات، صدای ضبط شده و … نیز می تواند به شما در دعوای اثبات ابرا دین کمک کند. البته قبل از طرح این دعوا با وکیل مشورت نمایید.
مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای اثبات ابرا دین کجاست؟
به نظر می رسد دادگاه محل اقامت خوانده صالح به رسیدگی به این دعوا است.
نظر شما در مورد این نوشتار چیست؟ آیا برای شما مفید بود؟ نظرات خود را در قسمت دیدگاه ها با ما به استراک بگذارید.
مفید بود
از نگارنده تشکر میکنم
مرسی از همراهیتون
مفید بود
تشکر از شما