دستور موقت واژه ای است که در حوزه دادرسی استعمال می شود. منظور از دستور موقت نوعی رسیدگی فوری به موضوع در دادگاه است. دستور موقت امری کاملاً متفاوت از دعوای اصلی است. بنابراین حاکم شدن در اخذ دستور موقت هیچ ارتباطی به پیروز شدن در دعوای اصلی ندارد. در این مقاله به مفهوم دستور موقت، شرایط و نحوه اخذ آن و همچنین تفاوت آن با تامین خواسته می پردازیم. دستور موقت یعنی چه
دستور موقت یعنی چه؟
دادرسی فوری یا همان دستور موقت اقدامی است فرع بر دعوای اصلی که از سوی دادگاه برای توقیف مال، انجام عمل و یا خودداری از انجام عمل نسبت به آن اقدام خواهد شد. فرض کنید مادری فرزند خود را از خانه خارج می کند و به نشانه دعوا برای مدتی منزل را ترک می کند. فرزند نیز در سنی قرار دارد که از منظر حضانت و نگهداری بر عهده مادر است. اما پدر نیز وفق مقررات حق ملاقات با فرزند را دارد. بنابراین در صورتیکه مادر از ملاقات با طفل خودداری کند پدر می تواند دادخواستی مبنی بر ملاقات با فرزند مطرح کند. همچنین در دادخواست تقاضای دستور موقت مبنی بر ملاقات با طفل را نیز از دادگاه خواستار می شود. دستور موقت یعنی چه
تفاوت دستور موقت با تامین خواسته چیست؟
تامین خواسته برای زمانی است که خواهان خود را مدعی حقی می داند و از سوی دیگر به دنبال این است که مالی را از خوانده توقیف کند. حال آنکه دستور موقت برای رسیدگی فوری به موضوع است. دستور موقت یعنی چه
از این رو، تفاوت های دستور موقت و تامین خواسته را می توان به شرح زیر برشمرد:
1- احراز فوریت
در دستور موقت باید فوریت موضوع توسط قاضی یا دادرس اثبات شود. در حالی که در تامین خواسته فوریت موضوع مطرح نیست.
2- قابلیت تجدیدنظرخواهی
دستور موقت قابل تجدید نظر خواهی است. اما تامین خواسته به هیچ وجه قابل تجدید نظر خواهی نیست. ماده 119 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر کرده است:دستور موقت یعنی چه
ماده 119:
قرار قبول یا رد تامین قابل تجدید نظر نیست.
3- مهلت طرح دعوای اصلی
اگر دستور موقت قبل از اقامه دعوا باشد متقاضی باید ظرف 20 روز از تاریخ صدور دستور نسبت به طرح دعوا اقدام کند. اما در تامین خواسته متقاضی 10 روز فرصت دارد تا نسبت به طرح دعوا اقدام نماید. مواد 112 و 318 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر کرده اند:
ماده 112: دستور موقت یعنی چه
در صورتی که درخواست کننده تامین تا ده روز از تاریخ صدور قرار تامین نسبت به اصل دعوا دادخواست ندهد، دادگاه به درخواست خوانده، قرار تامین را لغو می نماید.
ماده 318: دستور موقت یعنی چه
پس از صدور دستور موقت در صورتی که از قبل اقامه دعوا نشده باشد، درخواست کننده باید حداکثر ظرف بیست روز از تاریخ صدور دستور، به منظور اثبات دعوای خودبه دادگاه صالح مراجعه و دادخواست خود را تقدیم و گواهی آن را به دادگاهی که دستور موقت صادر کرده تسلیم نماید. در غیر این صورت دادگاه صادرکننده دستور موقت به درخواست طرف، از آن رفع اثر خواهد کرد.
4- مطالبه خسارت
در صورت رد دستور موقت، خوانده 1 ماه مهلت دارد تا مطالبه خسارت نماید. در صورتی که در فرض رد قرار تامین خواسته، خوانده 20 روز مهلت خواهد داشت تا نسبت به مطالبه خسارت اقدام نماید. ماده 324 قانون آیین دادرسی مدنی مقرر کرده است: دستور موقت یعنی چه
درخصوص تامین اخذ شده از متقاضی دستور موقت یا رفع اثر از آن، چنانچه ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رای نهایی، برای مطالبه خسارت طرح دعوا نشود، به دستور دادگاه، ازمال مورد تامین رفع توقیف خواهد شد.
5- تفاوت موضوعی
موضوع تامین خواسته ممکن است صرفاً توقیف مال باشد. اما موضوع دستور موقت توقیف مال یا انجام عمل یا خودداری از انجام است.
6- ایداع تامین مناسب
در قرار تامین خواسته این امکان وجود دارد که در برخی از موارد (دعوا مستند به سند رسمی یا تجاری باشد و خواسته در معرض تضییع و تفریسط باشد) قرار تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی است. اما چنین امکانی در دستور موقت وجود ندارد.
7- حضور خوانده
در تامین خواسته نیازی به حضور خوانده نیست و بدون حضور او به موضوع رسیدگی می شود. اما برای رسیدگی به موضوع دستور موقت خوانده به دادرسی دعوت خواهد شد. مواد 115 و 319 آیین دادرسی مدنی چنین بیان داشته اند:
ماده 115:
در صورتی که درخواست تامین شده باشد مدیر دفتر مکلف است پرونده را فوری به نظر دادگاه برساند، دادگاه بدون اخطار به طرف، به دلایل درخواست کننده رسیدگی نموده، قرارتامین صادر یا آن را رد می نماید.
نمونه دادخواست دستور موقت
ریاست محترم شعبه ………………. دادگاه خانواده ………………… شهرستان …………….
با سلام،
احتراماً به استحضار می رساند،
اینجانب با خوانده محترم دعوا در تاریخ …………. در شهرستان ………………. در دفترخانه شماره ……………….. عقد نکاح دائم منعقد نمودیم. حاصل این ازدواج …………. فرزند/فرزندان ……………………….. سال به نام/نامهای ……………………………… هستند. متاسفانه پیروی مشاجرات خانوادگی همسرم فرزند/ فرزندان را با خود از منزل خارج کرده و به بنده نیز اجازه ملاقات نمی دهد. از آنجایی که در صورت تفریق و جدایی میان والدین حق ملاقات برای بنده محفوظ است، لذا صدور حکم مبنی بر ملاقات با فرزند به همراه دستور موقت از محضر شما عالیجناب مورد استدعا است.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی با ما تماس بگیرید.
