حبوه چیست

حَبوه (به فتح ح و سکون ب) مفهومی است که در ماده 915 قانون مدنی از آن سخن به میان آمده است. قانون گذار تنها و صرفا در همین ماده به موضوع حبوه اشاره کرده است. البته، در دنیای فعلی معمولا موضوع حبوه مطرح نمی شود. اما از باب آشنایی با اینکه حبوه چیست و چه مقرراتی دارد می توانید این مقاله را مطالعه کنید. حبوه چیست

حبوه چیست؟

منظور از حبوه اموالی خاص و معین است که پس از فوت پدر خانواده به پسر ارشد ارث می رسد. این مفهوم اختصاص اختصاص به فقه و حقوق امامیه دارد. بنابراین، در فقه اهل سنت موضوع حبوه و مقررات مربوط به آن منتفی است.

همچنین، علمای شیعه نیز در اصل این حکم اختلاف نظری نداشته و حتی بر آن ادعای اجماع نیز کرده اند.

دلیل مطرح شدن موضوع حبوه در قانون مدن ما چیست؟ حبوه چیست

به نظر می رسد، دلیل حکم حبوه روایات فراوان و اجماع فقها است.

مصادیق حبوه چیست؟

به موجب ماده 915 قانون مدنی مصادیق حبوه چنین بیان شده است: حبوه چیست

انگشتری که میت معمولاً استعمال میکرده و همچنین قرآن و رختهای شخصی وشمشیر او به پسر بزرگ او میرسد بدون اینکه از ‌حصه او از این حیث چیزی کسر شود مشروط بر اینکه ترکه میت منحصر به این اموال نباشد.

بنابراین، مصادیق حبوه به شرح زیر است: حبوه چیست

1- انگشتر میت

2- قرآن

3- رخت های شخصی

4- شمشیر.

همانطور که مشاهده برخی از مصادیق حبوه در دوران کنونی وجود ندارد. مثلا در دوره امروزی کسی از شمشیر استفاده نمی کند. بنابراین، می توان گفت، موضوع حبوه کمی قدیمی شده است.

آیا حبوه عملی واجب است یا مستجب؟

در این خصوص دیدگاه های متفاوتی وجود دارد. نظر مشوهر علما واجب بودن حبوه است. هر چند عده ای همچون سید مرتضی آن را مستجب دانسته اند. اما اشاره قانون گذار ایرانی به حبوه در ماده 915 قانون مدنی تبعیت از قول مشهور فقهای امامیه است.

نکات مبهم در مورد حبوه در ماده 915 قانون مدنی:

1- اولین و مهمترین نکته مهم در این ماده این است که اگر متوفی فرزند پسر نداشته باشد، آیا اموالی که در ماده 915 قانون مدنی ذکر شده (انگشتر، قرآن، رخت های شخصی و شمشیر) به فرزند دختر او ارث می رسد یا خیر؟ به نظر می رسد فرزند دختر ملاک نیست. بلکه فرزند پسر ملاک نظر است.

2- اگر متوفی دارای فرزند دوقلوی پسر باشد، حبوه میان آنها به طور مشاعی تقسیم می شود.

3- پسر باید در زمان فوت پدرش موجود باشد. بنابراین اگر فرزند پسر متوفی در حالت جنین بودن به سر برد، حبوه به او نمی رسد.

4- حبوه برای جاییست که ترکه متوفی منحصر به انگشتر و شمشیر و رخت های شخصی و قرآن نباشد. بنابراین، در حالتی که ترکه متوفی فقط شامل این موارد است، حبوه به فرزند پسر تعلق نمی گیرد. حبوه چیست

5- فرض کنید متوفی دارای دو فرزند دختر و پسر است. فرزند دختر از فرزند پسر بزرگتر است. در اینجا، حبوه به فرزند پسر می رسد (هر چند در این خصوص قول مشهوری وجود ندارد).

نکته: اگر متوفی چیزی به جز انگشتر و رخت های شخصی و قرآن و شمشیر نداشته باشد، و از سوی دیگر بدهی های او به قدری باشد که نیاز باشد این اموال فروخته شود، حبوه به پسر بزرگ به ارث نمی رسد. 

نتیجه گیری مقاله

حبوه واژه ای است که در ماده 915 قانون مدنی به آن اشاره شده است. منظور از حبوه قرآن، انگشتر، رخت های شخصی و شمشیر متوفی است که به پسر ارشد خانواده به ارث می رسد. اگر متوفی فاقد فرزند پسر باشد و تنها فرزند دختر داشته باشد، حبوه به دختر او به ارث نمی رسد. همچنین توجه کنید اگر متوفی اموال دیگری به جز انگشتر، قرآن، رخت های شخصی و شمشیر نداشته باشد، این اموال میان ورثه تقسیم می شوند. نکته آخر که در مقاله نیز به آن اشاره کردیم آن است که چنانچه متوفی بدهی داشته باشد و تنها اموال او قرآن، رخت های شخصی، انگشتر و شمشیر باشد، این اموال به طلبکاران می رسد نه پسر بزرگ. حبوه چیست

برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.