تفاوت رای وحدت رویه با رای اصراری

رای وحدت رویه و رای اصراری دو عنوان حقوقی است که به کرات در مطالب حقوقی به چشم می خورد. بسیاری از افراد این دو عنوان حقوقی را با یکدیگر اشتباه میگیرند و هرزگاهی به جای یکدیگر به کار می روند. اما در این مقاله به دنبال آن هستیم که با تفاوت های رای وحدت رویه با رای اصراری آشنا شویم. منظور از این دو عنوان حقوقی چیست؟ چه موقع رای وحدت رویه و چه موقع رای اصراری صادر می شود؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا با این دو مفهوم آشنا شویم.

رای وحدت رویه دیوان عالی کشور:

هر گاه از شعب مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاه ها نسیت به موارد مشابه اعم از حقوقی، کیفری، امور حسبی با استنباط متفاوت از قوانین آرای مختلفی صادر شود. رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور به هر طریقی که آگاه شوند مکلف اند نظر هیئت عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند. در این صورت هیئت عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رئیس دیوان عالی یا معاونین وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم روسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب نسبت به آن موضوع اتخاذ تصمیم می کنند. رای اکثریت در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاه ها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیر قضایی لازم الاتباع است.

رای اصراری:

چنانچه نسبت به حکم صادره از محاکم دادگستری فرجام خواهی صورت بگیرد. اما دیوان عالی کشور حکم صادره را نقض و پرونده را به شعبه هم عرض جهت رسیدگی مجدد ارسال کند. در این صورت اگر همان شعبه، حکم نقض شده از دیوان را مجددا صادر کند و نسبت به حکم جدید فرجام خواهی صورت گیرد در این فرصض با دو حالت مواجهیم:

حالت اول-

شعبه دیوان استدلال دادگاه صادرکننده رای را بپذیرد و آن را ابرام کند.

حالت دوم-

شعبه دیوان استدلال دادگاه صادرکننده رای را نپذیرد. در این صورت شعبه دیوان حق نقض رای اصراری را ندارد. در این صورت پرونده باید در شعب حقوقی دیوان عالی کشور مطرح شود. اگر هیئت عمومی استدلال مندرج در رای اصراری را بپذیرد آن را ابرام می کند. در غیر این صورت حکم اصراری صادره را نقض و پرونده را به شعبه هم عرض دیگری ارجاع می دهد. دادگاه مرجوع الیه سوم با تبعیت از استدلال هیئت عمومی دیوان عالی کشور حکم مقتضی صادر کند که این حکم قطعی است.

تفاوت رای وحدت رویه با رای اصراری

1- رای وحدت رویه برای قضات و محاکم قضایی الزام آور است و در حکم قانون می باشد. این در حالیست که رای اصراری جنبه ارشادی دارد و برای همه قضات الزام آور نیست و فقط بر شعبه اصرار کننده الزام آور است.

2- صدور رای وحدت رویه با حضور حداقل سه چهارم روسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب حقوقی و کیفری است. حال آنکه صدور رای اصراری با حضور حداقل سه چهارم روسا و مستشاران شعب حقوقی و کیفری است.

3- رای وحدت رویه در نتیجه آگاهی رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور از صدور آرای مختلف نسبت به موضوع مشابه به دست می آید. اما رای اصراری در نتیجه درخواست شعبه دیوان از رئیس دیوان عالی کشور است.

4- رای وحدت رویه در نتیجه وجود آرای مختلف است. اما رای اصراری در نتیجه وجود یک رای صادره از شعبه است.

5- رای وحدت رویه ناظر به حکم یا قرار است. لیکن رای اصراری فقط ناظر به حکم است.

نتیجه گیری مقاله

با توجه به آنچه که در بالا گفتیم، رای وحدت رویه و رویه اصراری از جهات متعددی با یکدیگر تفاوت دارند. رای وحدت رویه زمانی صادر می شود که در مورد یک موضوع واحد آرای متفاوتی از مراجع قضایی اعم از حقوقی و کیفری صادر می شود. در اینجاست که رئیس هیئت عمومی دیوان عالی کشور دست به کار می شود و رای وحدت رویه صادر می کند تا به تشتت آرای صادر شده خاتمه دهد. اما رای اصراری زمانی مطرح می گردد که نسبت به رایی فرجام خواهی شده باشد. دیوان عالی کشور رای را نقض می کند و مجدد به همان شعبه ارسال می کند.

اما از سوی دیگر، شعبه نیز بر رایی که خود صادر کرده اصرار می کند. در این صورت پرونده در شعب حقوقی دیوان عالی کشور مطرح می شود و چنانچه هیئت عمومی استدلال مندرج در رای اصراری را بپذیرد آن را ابرام می کند. در غیر این صورت حکم اصراری صادره را نقض و پرونده را به شعبه هم عرض دیگری ارجاع می دهد. دادگاه مرجوع الیه سوم با تبعیت از استدلال هیئت عمومی دیوان عالی کشور حکم مقتضی صادر کند که این حکم قطعی است.

توجه داشته باشید که رای وحدت رویه و رای اصراری تفاوت های زیادی با هم دارند که در مقاله به آنها اشاره کردیم. یکی از بارزترین تفاوت ها این است که رای وحدت رویه در حکم قانون است و برای تمامی مراجع لازم الاتباع است. اما رای اصراری تنها برای مرجع صادرکننده لازم الاتباع است.

برای دریافت وقت مشاوره حضوری یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.