شهادت یا گواهی یکی از مهمترین ادله اثبات دعوا پس از اقرار است. افرادی که به عنوان شاهد در نظر دادگاه حاضر می شوند به موجب قانون باید شرایطی داشته باشند. اما این شرایط چیست؟ ویژگی های شاهد در دادگاه شامل چه مواردی است؟ در این مقاله به ویژگی های شاهد برای ادای شهادت در دادگاه اشاره می کنیم.
ویژگی های شاهد در دادگاه چیست؟
1- بلوغ
2- عقل
3- طهارت مولد (زنازاده نبودن)
4- ذی نفع نبودن در دعوا
5- عدالت
6- نداشتن خصومت با یکی از طرفبن دعوا
7- ایمان.
8- ولگرد نبودن
9- عدم استغال به تکدی گری
ماده 177 قانون مجازات اسلامی در این خصوص چنین مقرر می کند: ویژگی های شاهد شرعی در دادگاه
شاهد شرعی در زمان ادای شهادت باید شرایط زیر را دارا باشد:
الف- بلوغ
ب- عقل
پ- ایمان
ت- عدالت
ث- طهارت مولد
ج- ذینفع نبودن در موضوع
چ- نداشتن خصومت با طرفین یا یکی از آنها
ح- عدم اشتغال به تکدی
خ- ولگرد نبودن
تبصره ۱- شرایط موضوع این ماده باید توسط قاضی احراز شود.
تبصره ۲- در مورد شرط خصومت، هرگاه شهادت شاهد به نفع طرف مورد خصومت باشد، پذیرفته می شود.
در زیر به بررسی تفصیلی هر کدام از ویژکی های شاهد در دادگاه می پردازیم:
1- داشتن شرط بلوغ برای ادای شهادت در نزد دادگاه:
شاهد باید بالغ باشد. سن بلوغ در دختران 9 سال تمام قمری و در پسران 15 سال تمام قمری است.
ماده 147 قانون مجازات اسلامی چنین مقرر می کند: ویژگی های شاهد شرعی در دادگاه
سن بلوغ، در دختران و پسران، به ترتیب نه و پانزده سال تمام قمری است.
البته در یک مورد بلوغ شرط نیست:
شهادت در جراحاتی که منجر به مرگ نمی شوند در فرضی که شاهد بیش از 10 سال سن داشته باشد و برای امر مباحی هم جمع شده باشند تا زمانی که از محل پراکنده نشدند، شهادت او مورد قبول است.
2- دارا بودن صحت و سلامت عقلی برای ادای شهادت در نزد دادگاه:
شهادت مجنون و کسی که نمی تواند نسبت به امور آگاهی پیدا کند (مانند فرد ساهی: فراموشکار یا فرد نابینا) قبول نیست.
3- ویژگی طهارت مولد یا ولد الزنا نبودن برای شهادت:
می توان شهادت زنا زاده در دادگاه ها مورد قبول نیست. البته ذکر این نکته نیز مهم است که باید اثبات کنیم که فرد زنازاده است. به عبارتی باید نسبت به ولدالزنا بودن او یقین پیدا کنیم.
4- ذی نفع نبودن در دعوا:
اگر شاهد خود در دعوا ذی نفع باشد، شهادت او قبول نمی شود. چه اینکه بی طرفی شاهد یکی از اصول اولیه شهادت است.
5- عدالت داشتن برای شاهد در نزد مراجع قضایی:
عدالت داشتن فرد شاهد را می توان چنین توصیف کرد: “عدالت حالت روحی پایداری است که انسان را به رعایت تقوا و مروت دعوت می کند”.
6- نداشتن خصومت با یکی از طرفین دعوا:
منظور از این ویژگی آن است که شاهد با یکی از اصحاب دعوا خصومت شخصی نداشته باشد که بخواهد به واسطه آن امر، به یکی از طرفین ضرر وارد کند. البته در مورد نداشتن خصومت قانون گذار استثنایی قائل شده است: در مورد شرط خصومت، هرگاه شهادت شاهد به نفع طرف مورد خصومت باشد، پذیرفته می شود.
7- ایمان فرد شاهد برای گواهی دادن در دادگاه:ویژگی های شاهد شرعی در دادگاه
شهادت فرد غیر امامی اعم از اینکه هفت امامی باشد یا اهل سنت و یا اینکه شهادتش از روی تقلید باشد یا استدلال قبول نیست.
8- عدم اشتغال به تکدی گری:
اگر فردی به شغل تکدی گری مشغول باشد شهادت او قبول نیست. شاید قانون گذار چنین پنداشته که این دسته از افراد به دلیل نیاز مبرم مالی ممکن است به هر کاری حتی شهادت دروغ نیز دست بزنند.
9- ولگرد نبودن شاهد:
اگر فردی ولگرد باشد و ممر د آمدی نداشته باشد ممکن است به دلیل وضعیت اقتصادی خود تصمیم به ادای شهادت نادرست در نزذ مراجع قضایی بگیرد. به همین دلیل قانون گذار این دسته از افراد را از ادای شهادت منع کرده است.
نتیجه گیری مقاله
قانون گذار در ماده 177 قانون مجازات اسلامی نُه شرط را برای شهادت شرعی در نزد مراجع قضایی در نظر گرفته است. این شروط یا ویژگی ها عبارتند از: بلوغ، عقل، ایمان، طهارت مولد، ذی نفع نبودن در دعوا، نداشتن خصومت با یکی از اصحاب دعوا، ولگرد نبودن، عدم اشتغال به تکدی گری و داشتن عدالت. در صورتی که این ویژگی ها در شاهد وجود نداشته باشد، شاهد شرایط شهادت شرعی را از دست خواهد داد. ویژگی های شاهد شرعی در دادگاه
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.
