معاون اصطلاحی است در حوزه حقوق کیفری. معاونت در لغت به معنای یاری و کمک و همکاری اما در اصطلاح حقوقی به معنای کمک کردن فردی به مباشر جرم برای ارتکاب جرم است. مواد 126 تا 129 قانون مجازات اسلامی به موضوع معاونت در جرم، تعریف آن و مجازات آن اختصاص دارند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با معاون جرم و مجازات آن در قانون مجازات اسلامی آشنا شوید. معاون جرم کیست
معاون جرم کیست؟
ماده 126 قانون مجازات اسلامی معاون جرم را شامل موارد زیر دانسته است: معاون جرم کیست
اشخاص زیر معاون جرم محسوب می شوند:
الف- هرکس دیگری را ترغیب، تهدید، تطمیع، یا تحریک به ارتکاب جرم کند یا با دسیسه یا فریب یا سوءاستفاده از قدرت، موجب وقوع جرم گردد.
ب- هرکس وسایل ارتکاب جرم را بسازد یا تهیه کند یا طریق ارتکاب جرم را به مرتکب ارائه دهد.
پ- هرکس وقوع جرم را تسهیل کند.
بنابراین به موجب این ماده: معاون جرم کیست
اگر کسی دیگری را تهدید، ترغیب، تحریک با تطمیع به ارتکاب جرمی کند و یا با حیله و نیرنگ و یا سوء استفاده از قدرت خود باعث شود که فردی مرتکب جرم شود او معاون جرم است. فرض کنید الف، به ب می گوید اگر از خانه ج دزدی کنی مال و مکنت بسیاری را به دست می آوری و دیگر لازم نیست که شبانه روز برای امرار معاش خود و فرزندان سخت بکوشی. سپس با این سخنان ب اقدام به سرقت از خانه ج می کند. در این مثال، الف معاون جرم است.
همچنین اگر کسی وسیله ارتکاب جرم را فراهم سازد. مثلا الف برای سرقت ب از خانه ج اتومبیل خود را در اختیار او قرار می دهد. در این صورت الف معاون جرم است.
در نهایت، اگر کسی وقوع جرم را برای دیگری تسهیل کند، او معاون جرم خواهد بود. فرض کنید الف پس از تصمیم با ب مبنی بر سرقت از خانه ج، به او می گوید من شب تا صبح نگهبانی می دهم تا تو از خانه سرقت کنی. در اینجا نیز الف مصداق معاون جرم و عمل او معاونت در جرم سرقت است.
شرایط لازم برای تحقق معاونت در جرم چیست؟ معاون جرم کیست
برای آنکه فردی معاون جرم تلقی شود باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
1- میان عمل معاون و مباشر (مرتکب اصلی جرم) وحدت قصد وجود داشته باشد. به این معنا که هر دو قصد ارتکاب جرم واحدی را داشته باشند. فرض کنید الف و ب هر دو قصد سرقت از منزل ج را دارند. الف در این راستا، خودروی خود را در اختیار ب قرار می دهد. در این صورت الف معاون جرم سرقت است.
2- تقدم یا اقتران زمانی بین رفتار معاون جرم و مرتکب جرم وجود داشته باشد. چه اینکه، معاون جرم به گونه ای رفتار می کند که مباشر را به سمت و سوی ارتکاب جرم سوق می دهد. بنابراین، عقلانی و منطقی است که عمل معاون یا مقدم بر عمل مباشر باشد و یا در یک زمان باشند.
3- جرم بودن عمل ارتکابی: اقدامی که مباشر انجام می دهد باید فی نفسه جرم باشد. چرا که اگر عمل مباشر اصلا حاوی عناصر مجرمانه نباشد، بحث معاونت منتفی است.
4- مباشر مرتکب جرم شود: کسی که اقدام به ارتکاب جرم می نماید باید جرم را به طور تام و تمام انجام دهد. بنابراین، اگر الف، ب را تهدید و یا ترغیب به ارتکاب جرم کند، اما النهایه ب مرتکب جرم نشود، موضوع معاونت در جرم نیز محلی از اعراب نخواهد داشت. معاون جرم کیست
مجازات معاونت در جرم چقدر است؟
ماده 127 قانون مجازات اسلامی مجازات معاونت در جرم را چنین تعیین کرده است:
در صورتی که در شرع یا قانون، مجازات دیگری برای معاون تعیین نشده باشد، مجازات وی به شرح زیر است:
الف- در جرائمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات یا حبس دائم است، حبس تعزیری درجه دو یا سه
ب- در سرقت حدی و قطع عمدی عضو، حبس تعزیری درجه پنج یا شش
پ- در جرائمی که مجازات قانونی آنها شلاق حدی است سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه شلاق تعزیری درجه شش
ت- در جرائم موجب تعزیر یک تا دو درجه پایینتر از مجازات جرم ارتکابی
تبصره ۱- در مورد بند(ت) این ماده مجازات معاون از نوع مجازات قانونی جرم ارتکابی است مگر در مورد مصادره اموال، انفصال دائم و انتشار حکم محکومیت که مجازات معاون به ترتیب جزای نقدی درجه چهار، شش و هفت است.
تبصره ۲- در صورتی که به هر علت قصاص نفس یا عضو اجراء نشود، مجازات معاون بر اساس میزان تعزیر فاعل اصلی جرم، مطابق بند(ت) این ماده اعمال می شود.
بنابراین و با توجه به آنچه که در ماده گفته شده، مجازات معاونت در جرم چنین تعیین می شود:
1- اگر مباشر جرم مرتکب جرمی شده باشد که مجازات آن سلب حیات (مانند قتل عمدی) و یا حبس ابد (مانند سرقت حدی در مرتبه سوم) است، معاون به حبس تعزیری درجه 2 یا 3 محکوم می گردد (حبس تعزیری درجه دو: حبس بیش از 15 تا 20 سال و حبس تعزیری درجه سه: حبس بیش از 10 تا 15 سال).
2- اگر مباشر مرتکب سرقت حدی و یا قطع عمدی عضو شود معاون به حبس تعزیری درجه 5 یا 6 محکوم می شود (حبس تعزیری درجه 5: حبس بیش از 2 تا 5 سال، و حبس تعزیری درجه 6: حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال).
3- اگر مجازات جرمی شلاق حدی باشد (مانند شرب خمر)، مجازات معاون جرم 31 تا 74 ضربه شلاق تعزیری درجه 6 است.
4- در صورتی که مجازات جرمی از نوع تعزیر باشد مجازات مرتکب یک تا دو درجه تقلیل می یابد. فرض کنید فردی مرتکب جرم کلاهبرداری ساده شده است. مجازات چنین جرمی 1 تا 7 سال حبس است. این نوع مجازات، حبس تعزیری درجه 4 است. در این صورت مجازات معاون حبس تعزیری درجه 5 یا 6 خواهد بود.
نکات معاونت در جرم معاون جرم کیست
1- اگر فردی از یک نابالغ برای ارتکاب جرم استفاده کند، به حداکثر مجازات قانونی آن جرم محکوم می گردد. فرض کنید الف با استفاده از کودک نابالغ خود مرتکب جرم تکدی گری می شود. مجازات جرم تکدی گری حبس از یک تا سه ماه است. در این مثال، چون الف از کودک نابالغ خود استفاده کرده است، به حداکثر مجازات محکوم می شود.
2- اگر فردی در رفتار مجرمانه فرد نابالغ معاونت و همکاری نماید، به حداکثر مجازات معاونت محکوم می شود. فرض کنید الف کودکی نابالغ است که مرتکب جرم سرقت از طریق کیف زنی موضوع ماده 657 قانون مجازات اسلامی شده است. مجازات چنین جرمی حبس از یک تا 5 سال و تا 74 ضربه شلاق است. معاون در این مثال به حداکثر مجازات یعنی 5 سال حبس محکوم می گردد. معاون جرم کیست
نتیجه گیری مقاله معاون جرم کیست
همانطور که گفتیم، معاونت به معنای یاری و همکاری است. اما در اصطلاح حقوق کیفری معاون به کسی اطلاق می شود که دیگری را تهدید، تطمیع، ترغیب به ارتکاب جرم می کند و یا از طریق حیله و نیرنگ باعث ارتکاب جرم شود و یا وسیله ارتکاب جرم را فراهم کند. مجازات معاونت در جرم در ماده 127 قانون مجازات اسلامی تعیین شده است. نکته قابل توجه این است معاونت در جرم زمانی واقع می شود که جرم اصلی واقع شده باشد. پس اگر مباشر مرتکب جرم نگردد، موضوع معاونت اصلا و ابدا مطرح نمی شود.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.
