فرق سند رسمی و عادی

سند یکی از ادله اثبات دعوا است. سند نوشته ای است که برای دعوا یا دفاع به آن استناد می شود. در یک تقسیم بندی کلی سند به سند رسمی و سند عادی تقسیم می شود. اما این دو نوع سند چه تفاوت هایی با هم دارند؟ میان سند رسمی و عادی کدام یک از اعتبار بیشتری برخوردار است. در این مقاله با فرق سند رسمی و عادی آشنا خواهیم شد.

سند چیست؟

ماده 1284 قانون مدنی چنین مقرر کرده است:

سند عبارت است از هر نوشته که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.

توجه داشته باشید: شهادتنامه سند نیست. بلکه صرفا از اعتبار شهادت برخوردار است. 

انواع سند کدام است؟

سند در یک تقسیم بندی کلی به سند رسمی و عادی تقسیم می شود:

1- سند رسمی:

ماده 1287 قانون مدنی چنین مقرر کرده است:

اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفتر اسناد رسمی یا در نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات‌ قانونی تنظیم شده باشند رسمی است.

2- سند عادی:

سند عادی، نقطه مقابل سند رسمی است. به این معنا که سند، توسط مامورین رسمی در اداره ثبت اسناد و املاک تنظیم نشده باشد. بلکه توسط مردم عادی تنظیم شود. نمونه آن قولنامه ها و مبایعه نامه های تنظیمی میان افراد است.

فرق سند رسمی و عادی چیست؟

در رابطه با تفاوت سند رسمی و سند عادی نکات زیر قابل توجه است:

1- در مقابل اسناد رسمی ادعای انکار و تردید مسموع نیست. بلکه تنها می توان ادعای جعل مطرح کرد. اما نسبت به اسناد عادی هم ادعای انکار و تردید و هم ادعای جعل می توان مطرح کرد. البته، اگر نسبت به اسناد عادی ادعای جعل مطرح شود، دیگر نمی توان ادعای انکار و تردید مطرح نمود. اما اگر نسبت به سند عادی، ادعای انکار و تردید مطرح شود، می توان ادعای جعل نیز طرح نمود.

2- در اسناد رسمی، تاریخ تنظیم آن معتبر است (حتی برای فرد ثالث). اما در مورد اسناد عادی تاریخ تنظیم فقط برای اشخاصی که آن را تنظیم کرده اند و وراث آنها و یا کسی که وصیت به نفع او شده، معتبر است.

نکات مربوط به اسناد رسمی و عادی

1- اگر اسناد رسمی توسط ماموری تنظیم شده باشد که صلاحیت تنظیم را نداشته باشد، در صورتی که سند دارای امضا یا مهر باشد، آن سند عادی محسوب می شود.

2- اگر در ذیل سند عادی مندرجاتی که حکایت از بی اعتباری یا از اعتبار افتادن تمام یا قسمتی از آن باشد، درج شده باشد، آن مندرجات صحیح است. حتی اگر با خط کشیدن باطل شده باشد.

اسناد عادی در چه صورت اعتبار اسناد رسمی را دارند؟

اسناد عادی در دو صورت اعتبار اسناد رسمی را دارند:

1- اگر طرفی که سند بر علیه او اقامه شده است صدور آن را از منتسب‌ الیه تصدیق نماید. فرض کنید الف سندی صادر می کند و در آن درج می کند که ب باید مبلغ 100،000 تومان را به ج بدهد. این سند به ضرر ب است. اما اگر ب که باید پول را پرداخت کند، صدور پول در وجه ج تصدیق کند، آن سند از اعتبار سند رسمی برخوردار خواهد بود.

2- اگر در دادگاه فرد، سندی را که تکذیب کرده یا نسبت به آن ادعای تردید نموده است را امضا یا مهر کند.

نتیجه گیری مقاله

سند، یکی از مهمترین ادله اثبات دعوا است. در یک تقسیم بندی، سند به دو نوع سند رسمی و سند عادی تقسیم می شود. سند رسمی نوشته ای است که توسط مامور رسمی و در حدود صلاحیت او صادر می شود. اما سند عادی توسط مامور رسمی صادر نمی شود. مانند قولنامه یا مبایعه نامه و …در مقام مقایسه بین سند عادی و رسمی، سند رسمی از اعتبار بیشتری برخودار است. اما سند عادی نیز قابل ارائه و پذیرش در محاکم دادگستری است.

برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.