رهن یکی از عقود معین در قانون مدنی است. مقررات این عقد از ماده 771 تا 794 قانون مدنی تعیین شده است. در این مقاله با عقد رهن و مقررات ویژه آن در قانون آشنا خواهیم شد. عقد رهن چه عقدی است
عقد رهن چیست؟
به موجب ماده 771 قانون مدنی رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را به عنوان وثیقه به داین می دهد. رهن دهنده را راهن و طرف مقابل که رهن را دریافت می کند مرتهن و مالی که گرو گذاشته می شود عین مرهونه نام دارد.
نکته: رهن جز عقود عینی است. به این معنی که قبض شر صحت آن است. یعنی عین مرهونه (وثیقه) باید به قبض و تسلیم مرتهن داده شود.
نکته: مال مرهونه باید عین باشد نه دین.
اگر در عقد رهن شرط شود که مرتهن حق فروش وثیقه را ندارد این موضوع چه حکمی دارد؟
چنانچه در عقد چنین شرط شود که: “حق فروش عین مرهونه را ندارد” چنین شرطی باطل است. اما عقد رهن صحیح است.
نکته: راهن می تواند برای فروش مال مرهونه به مرتهن وکالت دهد. توضیح آنکه راهن اعلام کند اگر در سر موعد طلب خود را پرداخت نکرد، مرتهن حق داشته باشد از محل فروش مال مرهونه طلب خود را بردارد.
آیا مرتهن جزء طلبکاران ممتاز است؟
بله. مرتهن با داشتن وثیقه (عین مرهونه) بر هر طلبکار دیگری اولویت و برتری خواهد داشت.
اگر بدهکار بخشی از بدهی خود را بدهد می تواند تقاضای استرداد وثیقه (رهن) را بکند؟
خیر. تا زمانی که بدهکار دین خود را به طور کامل تسویه نکرده است نمی تواند تقاضای استرداد وثیقه را بکند. البته ممکن است راهن و مرتهن به گونه ای دیگر توافق کنند. در این صورت بر طبق توافق آنها عمل خواهد شد.
عقد رهن عقدی لازم است یا جایز؟
عقد رهن از طرف رهن گیرنده جایز است و او هر زمان بخواهد می تواند قرارداد را به هم بزند. اما از طرف رهن گذارنده لازم است و او نمی تواند عقد را بر هم بزند.
آیا رهن گیرنده نسبت به مال مورد رهن ضامن است؟
رهن در ید مرتهن امانت است. بنابراین مرتهن مسئول تلف شدن مال نیست. مگر اینکه تعدی و تفریط کرده باشد که در این فرض ضامن خواهد بود.
اگر مال مورد رهن تلف شود تکلیف چیست؟
در این صورت تلف کننده باید بدل مال را بدهد و ضامن خواهد بود.
نتیجه گیری مقاله
رهن یکی از عقود معین در قانون مدنی است که مقررات ویژه ای دارد. رهن در دسته عقود عینی است به این معنا که قبض شرط صحت عقد است. عقد رهن دارای دو طرف است: راهن و مرتهن. مال مورد رهن نیز عین مرهونه نام دارد. یکی از بهترین مزایای رهن این است که طلبکاری که وثیقه دارد نسبت به سایر طلبکاران اولویت خواهد داشت. از این رو، افراد برای انجام معاملات بزرگ از طرف مقابل خود مالی را به عنوان وثیقه دریافت می کنند.
برای دریافت وقت شماوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.
