دادخواست استرداد هدیه نامزدی

در دوران نامزدی مرسوم است که نامزدها به یکدیگر هدیه بدهند. حال اگر نامزدی به هر دلیلی (غیر از فوت) به هم بخورد، هر یک از نامزدها می تواند هدیه ای که به طرف مقابل داده است را مطالبه کند. البته این امر شرایط و ضوابطی دارد که در قانون مدنی به آن پرداخته شده است. در این مقاله به یک نمونه دادخواست استرداد هدیه نامزدی که توسط وکلا و کارشناسان موسسه ترنم عدالت تنظیم شده، اشاره می کنیم.

خواستگاری در منظر قانون مدنی

قانون گذار در قانون مدنی اشاره می کند هر زنی را که خالی از موانع نکاح باشد می توان خواستگاری نمود. اما موانع نکاح چیست؟

بررسی موانع خواستگاری در قانون:

قانون گذار هفت مورد را به عنوان موانع نکاح برشمرده است:

1- قرابت:

قرابت و یا خویشاوندی به سه دسته تقسیم می گردد:

الف- قرابت نسبی: منظور قرابتی است که از طریق رابطه خونی حاصل می شود. مثلا ازدواج خاله و خواهرزاده.

ب- قرابت سببی: رابطه ای است که در اثر مصاهره (به زبان ساده ازدواج) حاصل می گردد. مثل ازدواج پدر زن و عروس. 

پ- قرابت رضاعی: رابطه ای است که در اثر رابطه شیرخواری حاصل می شود. اگر پسری از پستان زنی شیر خورده باشد (وفق مقررات قانون مدنی) نمی تواند با دختر آن زن ازدواج کنند. چون آن دو خواهر و برادر رضاعی هستند. 

2- متاهل بودن زن:

چنانچه زنی شوهر دار باشد نمی تواند با مرد دیگر ازدواج کند. 

3- در عده بودن زن:

چنانچه زنی در دوران عده به سر برد، نمی تواند با دیگری ازدواج کند. این عده شامل عده طلاق و عده وفات و عده بذل مدت می شود. 

4- کفر: 

اگر زنی مسلمان باشد نمی تواند با یک کافر ازدواج کند. چه اینکه قانون گذار مقرر کرده است، ازدواج مسلمان با غیر مسلمان جایز نیست (باطل است). 

5- اِحرام:

ازدواج در دوران احرام امکان پذیر نیست. اگر زوج و زوجه در حالت احرام باشند باید از این حالت خارج شوند تا بتوانند ازدواج نمایند. 

6- سه طلاقه و نه طلاقه کردن:

اگر میان زن و مردی سه مرتبه متوالی طلاق بگیرند، در مرتبه چهارم نمی توانند با یکدیگر ازدواج کنند. مگر اینکه شخصی با عنوان محلِل با زن ازدواج و نزدیکی نماید و سپس مرد و زن با یکدیگر ازدواج کنند. اما چنانچه تعداد طلاق ها به نه طلاق برسد، زن و شوهر برای همیشه ببه یکدیگر حرام می شوند. 

• بیشتر بخوانید: نه طلاقه کردن 

7- تفاوت تابعیت:

دولت می توان از ازدواج برخی از ماموران تحت خدمت او با زنان خارجی جلوگیری کند. ضمن آنکه ازدواج زن ایرانی با مرد خارجی موکول به اجازه از دولت است. البته در اینجا مانع به طور قطعی و صد رد صد وجود ندارد. 

دوران نامزدی چه دورانی است؟

دوران نامزدی، دورانی است که پس از خواستگاری زوج از زوجه در صورت موافقت زوجه و خانواده او آغاز می شود. خواستگاری به موجب مقررات قانونی صرفا وعده نکاح است و وعده نکاح است. یعنی زوج با وقوع خواستگاری به زوجه وعده ازدواج می دهد. اما هیچ گونه تعهدی در مقابل یکدیگر ندارند. حتی اگر بر سر مهریه توافقاتی میان زوجین صورت بگیرد. اما در دوران نامزدی چه طور است؟ آیا زوجین نسبت به هم تعهداتی دارند؟ در دوران نامزدی نفقه زوجه بر عهده کیست؟

در دوران نامزدی نیز، زوج و زوجه هیچ گونه تعهدی در مقابل یکدیگر ندارند. اگر زوج بخشی یا تمام مهریه را به زوجه بپردازد، می تواند آن را مسترد کند. چون تعهدی میان طرفین نیست. در این دوران، اگر هر یک از طرفین از وصلت امتناع کنند، نمی توان او را مجبور کرد. همچنین، در صورتی که در این راستا خسارتی به طرفین وارد شود، هیچ کدام حق مطالبه خسارت را ندارند. اما در مورد هدایای نامزدی قضیه چه طور است؟ 

آیا امکان پس گرفتن هدایای دوران نامزدی وجود دارد؟

بله. تحت شرایطی می توان هدایای دوران نامزدی را پس گرفت. چنانچه وصلت نامزدی به هم بخورد و عین هدایای نامزدی وجود داشته باشد می توان از طرف مقابل هدیه را پس گرفت. برای این امر باید دادخواست استرداد هدیه نامزدی را طرح نمود. این موضوع در ماده 1037 قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته است.

هر یک از نامزدها می ‌تواند در صورت بهم خوردن وصلت منظور هدایائی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده ‌است مطالبه کند اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایائی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می‌شود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده‌ باشد.

به موجب این ماده:

1- اگر عین هدیه نامزدی وجود داشته باشد و نامزدی به هم بخورد، می توان هدیه را پس گرفت.

2- اگر عین هدیه نامزدی وجود نداشته باشد و نامزدی به هم بخورد، می توان قیمت هدیه را پس گرفت.

منظور از هدایا چه نوع هدایایی است؟

هدایایی که مصرف ناشدنی هستند و عادتا نگهداری می شوند. به عنوان مثال خوراکی جات را نمی توان پس گرفت و یا قیمت آن را مطالبه نمود. چون در دسته اموال مصرف شدنی قرار می گیرند. اما در مقابل هدایایی مثل طلا، ساعت، و … را می توان پس گرفت. البته اگر عین هدیه وجود نداشته باشد و بدون تقصیر یکی از نامزدها تلف شده باشد، نمی توان هدیه را پس گرفت. فرض کنید الف به ب یک گردنبند کادو می دهد. متاسفانه دزدی در خیابان به ب حمله می کند و گردنبند را از او می دزد. وصلت نامزدی میان الف و ب به هم می خورد. در این حالت الف نمی تواند قیمت گردنبند را از ب مطالبه کند. چون گردنبند بدون تقصیر ب تلف شده است.

به هم خودرن وصلت نامزدی در اثر فوت یکی از نامزدها:

در صورتی که وصلت نامزدی در اثر فوت یکی از نامزدها به هم بخورد نمی توان هدایای نامزدی را مسترد نمود. این موضوع در ماده 1038 قانون مدنی بیان شده است:

مفاد ماده قبل از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها بهم بخورد مجری نخواهد بود.

نمونه دادخواست استرداد هدیه نامزدی:

ریاست محترم شعبه ………… دادگاه ………….. شهرستان ………………..

با سلام؛

احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرتعالی معروض می دارم:

اینجانب در مورخه ………………. با خوانده محترم دعوا نامزد نمودیم. در طول دوره ……………… ماه نامزدی به علت بحث و مشاجره فراوان و عدم درک متقابل از یکدیگر، تصمیم گرفتیم وصلت مزبور را بر هم زنیم. اما در دوران نامزدی هدایای بسیاری از جانب اینجانب و خانواده بنده، به ایشان اهداء شد. تمام اشیای اهدایایی ذی قیمت و مصرف نشدنی بودند که فهرست آن ها به پیوست دادخواست می باشد. اینجانب همچنین، به موجب اظهارنامه شماره ………………….. مورخ ………………… از خوانده دعوا درخواست نمودم تا هدایای دوران نامزدی که به ایشان اهدا کردیم را مسترد نماید. لیکن، ایشان وقعی ننهادند. حالیه با عنایت به موارد معنونه درخواست رسیدگی و صدور حکم مقتضی در این خصوص از محضر شما عالیجناب به استناد ماده 1037 قانون مدنی مورد استدعا است. 

با تقدیم شایسته ترین احترامات

قبل از انجام هر امر حقوقی حتما با وکیل متخصص در آن زمینه مشورت کنید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت با سالها سابقه در امور حقوقی، کیفری، خانوادگی، ملکی، ثبتی و … شما را در رسیدن به حقوقتان یاری و مساعدت می نمایند. با ما تماس بگیرید. 

برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی، به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.