مجنون یا به دیوانه به شخصی اطلاق می شود که فاقد قوه درک و تعقل است. به این معنا که نمی تواند هیچ عملی حقوقی را انجام دهد. البته در تقسیم بندی مجنون، مجنون به دو نوع دایمی و ادواری تقسیم می شود. مجنون ادواری مجنونی است که در دورانی حالت افاقه دارد و می تواند امور خود را انجام دهد. اما مجنون دایمی همیشه مجنون است. اما سوال اساسی این است که آیا شخص مجنون می تواند ازدواج کند؟ به عبارت دیگر ازدواج شخص مجنون چه حکمی دارد؟ صحیح با باطل یا غیر نافذ؟ در این نوشتار به موضوع ازدواج شخص مجنون می پردازیم و به سوالات فوق پاسخ می دهیم:
مجنون کیست؟
همان طور که فوقا اشاره کردیم مجنون شخصی است که نمی تواند هیچ گونه عمل حقوقی را انجام دهد. از این جهت، ولی یا قیم او عهده دار امور او خواهد بود. اما مسئله ازدواج چگونه است؟ در ادامه به موضوع صحت یا بطلان یا عدم نفوذ ازدواج شخص مجنون می پردازیم:
ازدواج شخص مجنون:
اگر مجنون دایمی در حالت جنون اقدام به عقد ازدواج نماید این ازدواج باطل و کان لم یکن است. اما از طرفی ممکن است ازدواج برای بهبود حال مجنون مفید فایده باشد. به عبارت دیگر ممکن است ازدواج برای شخصی که مجنون است، لازم باشد. در این صورت وفق نظر پزشک، نماینده قانونی مجنون می تواند برای او عقد نکاح منعقد کند. ماده 88 قانون امور حسبی به این موضوع اشاره می کند. پس با توجه به ماده 88 قانون امور حسبی می توان گفت قیم به اجازه دادستان می تواند برای مجنون زن بگیرد یا او را شوهر دهد. علاوه بر قیم، ولی قهری و یا وصی منصوب از طرف آن ها نیز می تواند اقدام به عقد نکاح برای مجنون نماید.
اگر ولی قهری یا وصی منصوب از جانب او اقدام به ازدواج برای شخص مجنون نمایند، نیاز به اجازه دادستان دارند؟
به نظر می رسد صرفا قیم نیاز به اخذ اجازه از طرف دادستان دارد. بنابراین، ولی قهری و یا وصی منصوب از طرف آن ها بدون اجازه از دادستان اقدام به ازدواج برای شخص مجنون می کنند. البته نکته مهم اینجاست که ولایت قهری در صورتی پابرجاست که جنون متصل به صغر به باشد.
جلب نظر پزشک برای ازدواج مجنون:
به نظر می رسد هر گاه ولی قهری یا وصی منصوب از طرف او بخواهند برای ازدواج شخص مجنون اقدام کنند جلب نظر کارشناس یا همان پزشک لازم است. اما قانون گذار ضمانت اجرایی برای عدم کسب نظر پزشک در نظر نگرفته است. پس می توان چننی نتیجه گرفت که اگر ازدواج بدون کسب نظر پزشک باشد نیز صحیح و معتبر است.
ازدواج مجنون ادواری چگونه است؟
اگر مجنون ادواری بخواهد با دیگری ادواج کند نیاز به تنفیذ ولی یا قیم است؟ از آن جایی که ازدواج یک امر شخضی است به نظر می رسد مجنون ادواری در حالت افاقه می تواند مستقلا ازدواج کند. البته باید افاقه او مسلم و محرز باشد. در غیر این صورت ازدواج مجنون ادواری نیز باطل است.
نتیجه گیری:
همان طور که گفتیم مجنون در یک تقسیم بندی به مجنون دائمی و مجنون ادواری تقسیم می شود. ازدواج مجنون ادواری باطل و کان لم یکن است. البته اگر ازدواجی کمکی به احوال مجنون کند و با کسب نظر پزشک باشد مجنون دایمی می تواند ازدواج کند. همچنین ولی قهری و وصی منصوب از طرف آنها نیز می توانند بدون اجازه از طرف دادستان برای ازدواج شخص مجنون اقدام کنند. اما قیم برای ازدواج شخص مجنون حتما باید اجازه دادستان را داشته باشد. مجنون ادواری می تواند در حالت افاقه (عدم جنون) ازدواج کند و نیازی به اذن ولی یا قیم نیست. البته باید توجه داشت که حتما باید حالت افقه مجنون ادواری مسلم باشد.
نظر شما در خصوص نوشتار قوق چیست؟ نظرات خود ار در قسمت دیدگاه ها با ما به اشتراک بگذارید.