ممکن است فردی پس از وقوع جرم از خاک کشوری که جرم در آن تحقق پیدا کرده فرار کند و به کشور دیگر بگریزد. حال چه اقدامی می توان انجام داد؟ در اینجا موضوع استرداد مجرمین قابل طرح است. قراردادهای استرداد مجرمین نیز میان کشورها به کرات به وقوع پیوسته است. اما در قوانین داخلی کشورها در مورد استرداد مجرمین قوانین قابل توجهی وضع گردیده است. به عنوان مثال، در ایران قانون استرداد مجرمین مصوب سال 1339 در بردارنده قوانین جالبی در این خصوص است. باید توجه داشت موارد تقاضای استرداد مجرمین دارای شرایطی است. در این مقاله در مورد موارد تقاضای استرداد مجرمین به مطالعه خواهیم پرداخت.
نگاه ایران به قانون استرداد مجرمین چیست؟
امروزه میان بسیاری از کشورها قرارداد استرداد مجرمین منعقد می گردد: مانند قرارداد استرداد مجرمین بین ایران و فرانسه مصوب 1342. گذشته از این قراردادها و عهدنامه های بین المللی، قانونی با عنوان “استرداد مجرمین” مصوب 1339 وجود دارد. این قانون اعلام کرده است که در مواردی که ایران با سایر دول قرارداد استرداد مجرمین دارد، وفق همان قرارداد عمل می کنیم. اما اگر چنین قراردادی در مورد تقاضای استرداد مجرمین وجود نداشته باشد یا اگر وجود داشته باشد اما شرایط و نکات لازم برای استرداد مجرمین را نداشته باشد در این صورت بر طبق قانون استرداد مجرمین عمل می کنیم. موارد تقاضای استرداد مجرمین
تقاضای استرداد مجرمین در چه مواردی قابل طرح است؟ موارد تقاضای استرداد مجرمین
1- جرم ارتکابی در قلمروی دولتی که تقاضای استرداد مجرم را دارد یا به وسیله اتباع آن دولت و یا اتباع دولت دیگر واقع شده باشد.
2- جرم ارتکابی در خارج از قلمروی دولت تقاضاکننده استرداد مجرمین توسط اتباع آن دولت واقع شده باشد.
3- جرم ارتکابی در خارج از قلمروی دولت تقاضاکننده استرداد مجرمین اتفاق افتاده باشد و شخص مجرم نیز از اتباع دولت تقاضاکننده نباشد اما جرمی که انجام شده به مصالح عمومی آن دولت صدمه زده باشد. مثل ترویج سکه قلب.
اگر چند دولت تقاضای استرداد مجرمی را داشته باشد دولت ایران موظف است به کدام دولت مجرم را تحویل دهد؟
ماده 9 قانون استرداد مجرمین به این سوال پاسخ می دهد. اگر چند دولت خواهان استرداد مجرم باشند، مجرم به دولتی تسلیم می شود که:
1- جرم در قلمروی آن اتفاق افتاده باشد.
2- جرم علیه مصالح عمومی آن باشد.
فردی مرتکب چندین جرم شده است. الف در کشور ژاپن، اتریش و ایتالیا جرایمی را انجام داده است. موارد تقاضای استرداد مجرمین
در این صورت به چه دولتی مسترد میگردد؟
الف در کشور ژاپن مرتکب جرم سرقت می شود. سپس در کشور اتریش فردی را به قتل می رساند. بعد از کشور اتریش به کشور ایتالیا می گریزد، در آنجا نیز شرکتی تاسیس می کند و اقدام به کلاهبرداری می نماید. در این صورت فرد به کشوری مسترد میگردد، که زودتر تقاضای استرداد الف را کرده باشد.
ممکن است شخص مورد تقاضا در ایران در حال تعقیب و محاکمه باشد در این صورت تکلیف استرداد او چه خواهد بود؟
اگر شخصی در ایران در حال تعقیب و محاکمه باشد سپس دولت خارجی استرداد او را بخواهد، استرداد مجرم از ایران منوط به این است که:
1- تعقیب کیفری و محاکمه مرتکب خاتمه یابد.
2- دولتی که استرداد مجرم را تقاضا می کند باید تعهد کند که پس از اجرای مجازات فرد را مجددا به ایران مسترد کند. موارد تقاضای استرداد مجرمین
شرایط قابل قبول برای استرداد مجرمین چه جرایمی هستند؟
1- عمل ارتکابی توسط مجرم بر اساس قوانین دولت تقاضا کننده مجرم، جنایت باشد.
2- عمل ارتکابی توسط مجرم بر اساس قوانین دولت تقاضا کننده مجرم، جنحه باشد.
حداکثر مجازات در نظر گرفته شده در قانون نباید، کمتر از یک سال حبس باشد.
در صورت محکومیت، تقاضای استرداد در صورتی قابل قبول است، که مدت محکومیت بیشتر از دو ماه حبس باشد. به عبارت دیگر، اگر مجرم مدت محکومیت بیش از دو سال داشته باشد، می توان استرداد او را پذیرفت.
نکات تقاضای استرداد مجرمین موارد تقاضای استرداد مجرمین
1- گاهی ممکن است مجرم مرتکب چندین جرم شود (تعدد جرم) در این صورت حداکثر مجازات را برای تمامی جرایم ارتکابی در نظر می گیرند. چنانچه حداکثر مجازات از یک سال حبس کمتر نباشد، موضوع استرداد قابل قبول است.
2- در صورت شروع به جرم، در مواردی که حتی شروع به آن نیز جرم است تقاضای استرداد قبول می گردد.
3- اگر شخص برای استرداد قبلا به دلیل ارتکاب جرمی به بیش از دو ماه حبس محکوم شده باشد و بعدا مرتکب جرمی شود که مجازات آن کمتر از یک سال حبس باشد و یا محکومیت حاصل از آن از دو ماه حبس کمتر باشد استرداد او امکان پذیر است.
در صورت ارتکاب چه جرایمی فرد مسترد نخواهد شد (بر اساس قانون ایران)؟
1- شخص مورد تقاضا ایرانی باشد.
2- جرم از دسته جرایم سیاسی باشد.
3- جرم از جرایم نظامی باشد.
4- مرتکب داخل ایران جرم را انجام داده است.
5- مرتکب جرم را خارج از ایران انجام داده. اما در داخل ایران در حال تعقیب و محاکمه است.
6- مدت زمان مدیدی از وقوع جرم گذشته باشد (مرور زمان).
چگونه می توان تقاضای استرداد مجرم را مطرح کرد؟ موارد تقاضای استرداد مجرمین
وزارت امور خارجه تقاضانامه استرداد فرد مجرم را به وزارت دادگستری می فرستد. این تقاضانامه در مورد قرار جلب به محاکمه، دستور جلب و توقیف و … است. وزارت دادگستری انجام موضوع را بررسی می کند و اگر قراردادی با دولت تقاضا کننده استرداد مجرم دارد، تطبیق می دهد. سپس دادستان باید ظرف 24 ساعت از تاریخ جلب متهم، تحقیقات لازم را انجام دهد. پس از آن،جلسه دادگاه تشکیل می گردد. دادگاه در این جلسه نظر خود را مبنی بر قبول یا رد استرداد اعلام می کند. در صورتی که دادگاه رای به قبول استرداد صادر کند به دولت تقاضاکننده اعلام می شود.
نکات مهم استرداد مجرمین
1- مجرم حق داشتن وکیل و مترجم را برای دفاع از خود دارد.
2- اگر دولت تقاضا کننده ظرف یک ماه از تاریخ اعلام ایران به قبول درخواست استرداد اقدامی انجام ندهد ایران شخص را مسترد نخواهد کرد.
نتیجه گیری مقاله موارد تقاضای استرداد مجرمین
استرداد مجرمین در قالب انعقاد قرارداد با دولتها امکان پذیر است. علاوه بر این، قوانین داخلی کشورها نیز حاوی مواردی در مورد نحوه استرداد مجرمین است.قانون استرداد مجرمین مصوب سال 1339 یکی از قوانین مهم در مورد استرداد در ایران است. مجرمی در کشور خود یا کشوری دیگر مرتکب جرمی شده است. سپس از آن کشور فرار می کند. اینجا موضوع استرداد مجرم مطرح است. قراردادهای بین المللی و قوانین داخلی در موضوع استرداد مجرمین بسیارند. البته برخی از جرایم از جمله جرایم سیاسی و نظامی قابل استرداد نیستند. همچنین اگر اتباع ایران در خاک دولت دیگر جرمی انجام دهند به سایر کشورها برای محاکمه و مجازات بازگردانده نمی شوند.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.
