مطالبه نفقه فرزند

نفقه فرزند یکی از چالش برانگیزترین مباحث در حقوق خانواده است. منظور از نفقه فرزند، تأمین نیازهای مالی و متناسب با شأن و وضعیت فرزند است. پرداخت نفقه فرزند یکی از تکالیف مهم است که بر عهده پدر خانواده قرار دارد. اما گاهی اوقات پدر تمکن کافی برای پرداخت نفقه را ندارد. اما در برخی از موارد پدر با داشتن استطاعت مالی از پرداخت نفقه خودداری می کند. در این صورت دادخواست مطالبه نفقه از سوی مادر علیه پدر مطرح خواهد شد. در مقاله زیر به موضوع نفقه فرزند، میزان و طریقه مطالبه آن خواهیم پرداخت.

مصادیق نفقه فرزندان در قانون

نفقه فرزندان شامل لباس، غذا، مسکن، اثاث خانه و … می شود. این موضوع در ماده 1204 قانون مدنی مورد اشاره قانون گذار قرار گرفته است:

نفقه اقارب عبارت است از مسکن و البسه و غذا و اثاث‌البیت به قدر رفع حاجت با در نظر گرفتن درجه استطاعت منفق.

البته موارد مذکور در این ماده، تنها از باب مثال بیان شده است. به این معنا که نفقه تنها شامل موارد و مصادیق فوق نمی باشد. پرداخت هزینه های درمانی، پرداخت هزینه تحصیل و … نیز جزء نفقه به حساب می آید.

پرداخت نفقه فرزند بر عهده پدر است

به موجب قانون وظیفه پرداخت نفقه فرزند یا فرزندان بر عهده پدر قرار دارد. در برخی خانواده ممکن است پدر فوت شده باشد و یا اگر زنده است توانایی پرداخت نفقه را ندارد. در این وضعیت پرداخت نفقه بر عهده جدپدری (پدربزرگ) خواهد بود. اگر پدربزرگ نیز در قید حیات نباشد و یا توانایی پرداخت نفقه را نداشته باشد، پرداخت نفقه فرزند بر عهده مادر است.

چنانچه مادر نیز در قید حیات نباشد و یا استطاعت پرداخت نفقه را نداشته باشد، پدر بزرگ و  مادربزرگ مادری و مادر بزرگ پدری مسئول برای پرداخت نفقه خواهند بود. ماده 1199 قانون مدنی چنین مقرر می کند:

نفقه اولاد بر عهده پدر است. پس از فوت پدر یا عدم قدرت او به انفاق به عهده اجداد پدری است، با رعایت الاقرب‌ فالاقرب؛ در صورت ‌نبودن پدر و اجداد پدری و یا عدم قدرت آن ها نفقه بر عهده مادر است.
هر گاه مادر هم زنده و یا قادر به انفاق نباشد با رعایت الاقرب فالاقرب به عهده اجداد و جدات مادری و جدات پدری واجب‌النفقه است و اگر چند نفر از ‌اجداد و جدات مزبور، از حیث درجه اقربیت مساوی باشند، نفقه را باید به حصه متساوی تادیه کنند.

تحصیل فرزند جزء نفقه است

پرداخت هزینه تحصیل فرزندان به عنوان نفقه بر عهده پدر است. حال سؤال این است که پرداخت نفقه تا چه مقطعی بر عهده پدر قرار دارد؟ به نظر می رسد تحصیل فرزندان در مقطع مدرسه از پیش دبستانی تا پیش دانشگاهی قطعاً بر عهده پدر است. اما در مورد تحصیل فرزندان در مقطع دانشگاه رویه متفاوت است. برخی از قضات تحصیل در مقطع دانشگاه را نیز جزء نفقه می دانند. در حالی که دسته ای دیگر از قضات آن را خارج از نفقه در نظر می گیرند.

نفقه دختر و پسر با هم متفاوت است!

مقررات پرداخت نفقه برای فرزند دختر و پسر با یکدیگر دارای تفاوت هایی است. توضیح آنکه پرداخت نفقه دختر معمولاً تا زمانی است که ازدواج کند. در حالی که پرداخت نفقه فرزند پسر معمولاً تا دوران سربازی اوست. برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

مطالبه نفقه ایام گذشته برای فرزندان غیر ممکن است!

بر خلاف مادر که برای نفقه ایام گذشته خود و روزهایی که پرداخت نشده می تواند طرح دعوا کند، این امکان برای فرزندان وجود ندارد. به این معنا که اگر به فرزندی حدود 3 ماه است که نفقه پرداخت نشده است، فرزند نمی تواند برای 3 ماه گذشته خود طرح دعوا کند. برای اطلاعات بیشتر در مورد نفقه زوجه کلیک کنید. 

معیارهای تعیین نفقه فرزند

در تعیین نفقه شرایط فرزند اعم از اینکه فرزند در کدام محله زندگی می کند؟ اینکه آیا ساکن شهر است یا روستا؟ آیا وضعیت جسمی یا روحی او سالم است یا خیر مورد توجه کارشناس برای تعیین نفقه قرار می گیرد.

برای طرح دعوای مطالبه نفقه به شورای حل اختلاف بروید!

برای مطالبه نفقه فرزند باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنید. بنابراین نیازی برای مراجعه به دادگاه وجود ندارد. البته در برخی موارد نفقه عنوان کیفری دارد که در این صورت باید شکواییه ترک انفاق مطرح شود. برای مشاهده نمونه دادخواست مطالبه نفقه فرزند کلیک کنید.

برای دریافت مشاوره حضوری و تلفنی تماس بگیرید.