اقامتگاه یکی از مباحث مهم حقوقی است. برای طرح شکایت، اقامتگاه طرف دعوا باید معلوم باشد. در غیر این صورت خوانده یا خوندگان مجهول المالک قید خواهند شد. در این مقاله به موضوع اقامتگاه و آثار آن در قانون می پردازیم. اقامتگاه یعنی چه
اقامتگاه چیست؟
منظور از اقامتگاه جایی است که شخص در آن سکونت داشته باشد و مرکز مهم امور او باشد. بنابراین، برای تعیین اقامتگاه به دو فاکتور باید توجه داشت:
1- جایی که فرد سکونت داشته باشد. اقامتگاه یعنی چه
2- مرکز مهم امور او نیز باشد.
اما اقامتگاه اشخاص حقیقی مرکز عملیات یا مرکز اداره آنهاست (البته این موضوع اختلافی است). ماده 1002 قانون مدنی چنین مقرر کرده است:
اقامتگاه هر شخصی عبارت از محلی است که شخص در آنجا سکونت داشته و مرکز مهم امور او نیز در آنجا باشد اگر محل سکونت شخصی غیر از مرکز مهم امور او باشد مرکز امور او اقامتگاه محسوب است اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز عملیات آنها خواهد بود.
آیا امکان تغییر اقامتگاه وجود دارد؟
بله. افراد ممکن است اقامتگاه خود را تغییر دهند. البته یک شرط دارد و آن این است که مرکز مهم امور او نیز در همان محل باشد. ماده 1004 مقرر کرده است:
تغییر اقامتگاه به وسیله سکونت حقیقی در محل دیگر به عمل میاید مشروط بر اینکه مرکز مهم امور او نیز به همان محل انتقال یافته باشد.
اقامتگاه زن شوهردار کجاست؟ اقامتگاه یعنی چه
مکانی که شوهر مقیم آنجاست اقامتگاه زن شوهر دار است. البته اگر شوهر اقامتگاه معلومی نداشته باشد و یا زن با اجازه محکمه مسکن جداگانه ای اختیار کرده باشد، اقامتگاه او همان مسکن اوست. چرا که گاهی ممکن است بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف و ضرر جانی و مالی و آبرویی برای زن باشد. در این صورت زن می توان مسکن جداگانه ای اختیار کند.
محل اقامت صغیر و محجور کجاست؟
اقامتگاه صغیر و محجور همان اقامتگاه ولی یا قیم آنها است.
محل اقامت مأمورین دولتی کجاست؟
جایی که در آن محل ماموریت دارند، اقامتگاه آنها محسوب می شود. اقامتگاه یعنی چه
اقامتگاه خدمه (خدمتکاران) کجاست؟
چنانچه خدمه در منزل کارفرما سکونت داشته باشند، همان منزل کارفرما محل اقامت آنها خواهد بود.
آیا افراد می توانند اقامتگاه دیگری را به جای اقامتگاه واقعی خود معرفی کنند؟
در ضمن قرارداد ممکن است طرفین برای سهولت کار اقامتگاه دیگری را به جای اقامتگاه خود معرفی کنند از نظر قانونی این امر مشکلی ندارد. این موضوع در ماده 1010 قانون مدنی ذکر شده است:
اگر ضمن معامله یا قراردادی طرفین معامله یا یکی از آنها برای اجرای تعهدات حاصله از آن معامله محلی غیر از اقامتگاه حقیقی خود انتخاب کرده باشد نسبت به دعاوی راجعه به آن معامله همان محلی که انتخاب شده است اقامتگاه او محسوب خواهد شد و هم چنین است در صورتی که برای ابلاغ اوراق دعوی و احضار و اخطار محلی را غیر از اقامتگاه حقیقی خود معین کند.
نتیجه گیری مقاله
اقامتگاه یکی از مباحث مهم در عالم حقوق است. برای طرح هر دعوا باید اقامتگاه افراد را شناخت و آن را به مراجع قضایی اعلام کرد. اقامتگاه اشخاص حقوقی مرکز اداره یا همان مرکز عملیات آنها است. اما اقامتگاه اشخاص حقیقی مرکز مهم امور آنها است. باید توجه داشت در اقامتگاه مرکز مهم امور از محل سکونت مهمتر است. در واقع جایی که مرکز مهم امور فرد هست اقامتگاه او تلقی خواهد شد. اقامتگاه یعنی چه