آخذ بالسوم چیست؟

آخذ بالسوم عبارتی تخصصی و دشوار در علم حقوق است. آخذ بالسوم در جایی مطرح می شود که فردی به قصد معامله، مالی را در ستش می گیرد، اما ناگهان مال تلف می شود. در اینجاست که عبارت آخذ بالسوم و مسئولیت او مطرح می شود. در این مقاله با موضوع آخذ بالسوم و حدود مسئولیت او آشنا خواهید شد. آخذ بالسوم چیست

آخذ بالسوم کیست؟

فرض کنید الف وارد فروشگاهی می شود. از یک لیوان شیشه ای استقبال می کند و تمایل به خرید آن نشان می دهد. فروشنده نیز لیوان را به دست الف می دهد. اما ناگهان لیوان از دست الف می افتد و تلف می شود. بنابراین، در حالتی که الف (خریدار) در حال بررسی مال است تا آن را ابتیاع کند به او آخذ بالسوم گفته می شود. آخذ بالسوم چیست

آیا آخذ بالسوم فقط در عقد بیع مطرح می شود؟

پاسخ به این سؤال منفی است. آخذ بالسوم فقط در مورد عقد بیع نیست. هر چند بیشتر مثال هایی که در کتاب ها و مقالات ذکر می شود، در مورد عقد بیع است. به عنوان مثال در عقد معاوضه نیز امکان طرح  آخذ بالسوم وجود دارد. فرض کنید دو نفر می خواهند کالاهای خود را با یکدیگر معاوضه کنند. الف عینک خود را به ب می دهد و ب نیز در مقابل آینه خود را به الف می دهد. الف آینه را در دست خود می گیرد تا آن را وارسی کند. اما ناگهان آینه از دست او می افتد و تلف می شود. در اینجا نیز می توان گفت الف آخذ بالسوم است و مسئولیت دارد. آخذ بالسوم چیست

تعهد و مسئولیت آخذ بالسوم چیست؟

مسئولیت آخذ بالسوم از نوع تعهد به نتیجه است (نظر دکتر کاتوزیان). به این معنا که آخذ بالسوم تعهد کرده است که مال را وارسی کند و در نهایت مال را سالم تحویل دهد و یا ثمن آن را پرداخت کند. در حالی که اگر مال تلف شود، آخذ بالسوم مسئول و ضامن است. آخذ بالسوم چیست

نکته مهم: آخذ بالسوم در غصب مطرح نمی شود. چرا که غصب عبارت است از: استیلاء بر حق غیر به نحو عدوان. اما آخذ بالسوم با اذن مالک، مال را در تصرف خودش قرار می دهد. هر چند که اذن به معنای رفع مسئولیت از آخذ بالسوم نخواهد بود. 

ید آخذ بالسوم از چه نوعی است (ید امانی یا ضمانی)؟

1- ید ضمانی: آخذ بالسوم چیست

گروهی معتقدند که ید آخذ بالسوم ید ضمانی است. به این معنا که در صورت تلف و نقصان مسئول است. حتی اگر حادثه خارجی (قوه قاهره) سبب تلف مال شود، باز هم آخذ بالسوم  مسئول خواهد بود. بنابراین، آخذ بالسوم دارای مسئولیت عینی است. 

2- ید امانی:

گروهی بر این باورند که ید آخذ بالسوم ید امانی است. به این معنا که تنها در صورت تعدی و تفریط مسئول است.

نظر منتخب: آخذ بالسوم چیست

نظر اکثریت بر این است که ید اخذ بالسوم از نوع ضمانی است. بنابرانی در صورت تلف مال حتی در اثر حادثه خارجی مسئول است.

نتیجه گیری مقاله آخذ بالسوم چیست

آخذ بالسوم مسئولیت کسی است که مالی را برای وارسی در دستش گرفته است. اما ناگهان مال از دستش می افتد و تلف می شود. در اینجاست که او مسئولیت دارد و باید از مالک مال جبران خسارت کند. بنابراین، هر چند آخذ بالسوم مال را با اذن مالک در دستش گرفته است؛ اما این امر رافع مسئولیت او نخواهد بود. باید توجه داشت که آخذ بالسوم فقط در عقد بیع مطرح نمی شود. بلکه در هر عقدی از جمله معاوضه قابلیت مطرح شدن را دارد.

برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.