گاهی ممکن است نیاز باشد به منظور تضمین انجام امری از شخصی چکی دریافت کنید. فرض کنید شما از الف می خواهید کاری برایتان انجام دهد. الف در بدو کار مبلغی را به منظور پیش پرداخت از شما می خواهد. اما شما اطمینان ندارید که در صورت پرداخت دست مزد اولیه کار از طرف الف انجام خواهد شد یا خیر؟ در این صورت باید چکی بابت تضمین انجام کار از الف دریافت کنید. اما گرفتن چک تضمین شرایط و قواعدی دارد که در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم.
چه موقع نیاز به گرفتن چک تضمین است؟
معمولا در محیط های کسب و کار مواردی پیش می آید که ممکن است از شخصی بخواهید برای شما کالایی بسازد یا محصولی را تحویل دهد و یا کاری برای شما انجام دهد. اما احتمال دارد شخص از شما تقاضای پرداخت مبلغی هنگفتی به عنوان پیش پرداخت نماید. سوالی که ممکن است از خود بپرسید این است که چه تضمینی وجود دارد که طرف مقابل زمانی که پیش پرداخت را گرفت کار را انجام دهد. در این موارد، باید از شخص چکی به عنوان تضمین اخذ نمایید. البته گرفتن چک تضمین به تنهایی کفایت نمی کند. بلکه باید نکاتی را در این خصوص رعاتی کنید.
نکات گرفتن چک تضمین:
1- پس از گرفتن چک تضمین، حتما قراردادی با آن شخص منعقد نمایید و تعهدات او را در قرارداد به صورت کامل و شفاف بیان کنید.
2- حتما در قرارداد درج کنید که اگر متعهد به تعهد خود عمل نکرد، بتوانید قرارداد را فسخ نمایید. چون اگر قرارداد هنوز پا بر جا باشد، شما نمی توانید مبلغی که بابت پیش پرداخت، پرداخت کردید، را از متعهد مطالبه نمایید.
3- در قرارداد ذکر کنید که: چنانچه متعهد در صورت عدم انجام مورد تعهد، مبلغ پیش پرداخت را به شما مسترد ننمود، شما می توانید از محل چک تضمین به شماره …………….. به مبلغ ……………………… برای دریافت پیش پرداخت اقدام کنید. حتی می توانید مبلغ چک را بیشتر از مبلغ پیش پرداخت تعیین کنید.
4- در قرارداد خود حتما به خسارت اشاره نمایید و اعلام کنید که از محل چک تضمین می توانید برای دریافت خسارت نیز اقدام کنید.
چگونه چک تضمین را نقد نماییم؟
اولین و مهمترین نکته در خصوص چک تضمین این است که این چک، از طریق کیفری قابل مطالبه نیست. بنابراین، صرفا اقدام حقوقی نسبت به چک تضمین امکان پذیر است. همچنین اگر چک تضمین را به صورت صیادی دریافت می کنید، نمی توانید برای دریافت آن صرفا به واحد اجرای احکام مراجعه کنید و اجراییه دریافت کنید. در ابتدا باید دادخواست مطالبه وجه چک دهید و پروسه ی قضایی را طی نمایید. هر چند این پروسه کمی طولانی و زمان بر است؛ اما راهی برای جلوگیری از متضرر شدن شماست.
نمونه دادخواست مطالبه وجه چک (تضمین)/ گرفتن چک تضمین
ریاست محترم شعبه ……… دادگاه عمومی حقوقی شهرستان ………………….
با سلام؛
احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرتعالی معروض می نمایم:
اینجانب قرارداد جعاله ای با آقا/ خانم …………………..دعوا در مورخه ………………. منعقد نمودم. به موجب این قرارداد ایشان متعهد گردید تمام خانه بنده را رنگ نماید. ایشان در بدو امر تقاضای پیش پرداختی به مبلغ …………………. ریال از بنده نمودند. اینجانب نیز مبلغ را به مشارالیه پراخت کردم. اما چکی به مبلغ ……………….. ریال معادل ………………….. تومان از خوانده به منظور تضمین انجام تعهد اخذ نمودم. لیکن، به رغم گذشت …………… روز/ماه از تاریخ انعقاد قرارداد، خوانده هنوز مورد تعهد را انجام نداده است. بنده نیز مطالبه مورد تعهد را از شخص دیگری خواستار شدم. لذا به موجب این دادخواست و اسناد و مدارکی که به پیوست می باشد (قرارداد و چک) صدور حکم مبنی بر محکومیت آقا/خانم …………………. به پرداخت مبلغ مندرج در چک را از محضر شما عالیجناب خواستارم.
با تقدیم احترامات فراوان
گرفتن چک تضمین در روابط کارگر و کارفرمایی:
برخی از کارفرماها در ابتدای روابط کاری، چک و یا سفته از کارگر دریافت می کنند. این چک یا سفته بابت تضمین حسن انجام کار از سوی کارگر است. به عبارت دیگر، با اعطای چک یا سفته، کارگر متعهد می شود تا به تعهدات کاری خود وفق اصول و مقررات عمل کند. در صورت خاتمه رابطه کاری، کارفرما موظف است چک یا سفته ضمانت را به کارگر بازگرداند. مگر اینکه کارگر قصوری انجام دهد که در اثر آن ضرر و زیانی به کارفرما وارد آید. در چنین فرضی کارفرما می تواند وجه چک یا سفته بابت تضمین را مطالبه کند.
اما چنانچه کارگر کار خود را به نحو احسن انجام دهد و رابطه کاری به هر دلیلی به هم بخورد، کارفرما متعهد است تا چک یا سفته کارگر را به او بازگرداند. در غیر این صورت، کارگر می تواند دعوای استرداد لاشه چک یا سفته و یا دعوای خیانت در امانت را علیه کارفرما اقامه کند.
نکات مهم در گرفتن چک تضمین به کارفرما به عنوان حسن انجام کار:
چنانچه کارگر هستید و کارفرما از شما مطالبه چک یا سفته می کند، موارد زیر را حتما رعایت کنید:
1- روی چک یا سفته عبارت “بابت حسن انجام کار” را حتما قید کنید.
2- شماره چک و سفته ها را در قرارداد کار درج کنید.
3- عبارت “بابت حسن انجام کار” را در قرارداد کار ذکر کنید.
4- از چک یا سفته حتما یک کپی تهیه کنید.
نتیجه گیری مقاله
همانطور که گفتیم، ممکن است شرایطی پیش آید که شخص متعهد به انجام کاری برای شما باشد، اما در مقابل مبلغی قبل از انجام کار و تعهد از شما دریافت کند. حال چه تضمینی وجود دارد که متعهد به تعهد خود عمل کند؟ ممکن است پول پیش پرداخت را از شما دریافت نماید؛ اما هیچ اقدامی انجام ندهد. در این صورت بهترین راه کار برای شما این است که از شخص متعهد چکی بابت تضمین اخذ کنید. البته نوشتن قرارداد میان متعهد و متعهدله نیز از اهمیت بالایی برخودار است. در قرارداد تمامی موارد و تعهدات و اینکه متعهدله محق خواهد بود تا صورت عدم انجام تعهد از سوی متعهد، از محل چک تضمین خسارت و مبلغ پیش پرداخت را دریافت نماید.
قبل از انجام هر امر حقوقی، حتما با وکیل متخصص در آن حوزه مشورت کنید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت با سالها سابقه در حوزه حقوقی، کیفری، خانوادگی، امور حسبی، تنظیم قرارداد و … شما را در رسیدن به حقوقتان یاری و مساعدت می نماید. با ما تماس بگیرید.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.