بسیاری از افراد در هنگام طرح دعوا در مراجع دادگستری به دلیل نبود دانش کافی نمی توانند از حق خود دفاع کنند. در این شرایط قانون گذار نهاد کیل تسخیری را وضع می نماید. در واقع، افرادی که از کمبود یا نبود دانش کافی در مسائل قانونی رنج می برند و در عین حال نیاز دارند که فردی دانش و اطلاعات کافی در کنار آنها باشد، و استطاعت مالی برای اخذ وکیل را ندارند و همچنین جرم آنها از جمله جرایمی است که مجازات آن سلب حیات و حبس ابد است، باید از نهاد وکیل تسخیری استفاده کنند. البته ممکن است در بسیاری از موارد افراد دو واژه ی وکیل تسخیری و معاضدتی را به جای یکدیگر به کار می بندند. اما باید گفت این دو واژه تفاوت های عمده ای با هم دارند. در این مقاله در مورد مفهوم وکیل تسخیری و شرایط آن بحث خواهیم نمود.
وکالت تسخیری به چه معنا است و وکیل تسخیری یعنی چی؟
منظور از وکالت تسخیری وکالتی است که در زمینه امور کیفری برای افراد بی اطلاع از دانش حقوقی در نظر گرفته می شود. بنابراین، وکیل تسخیری وکیلی است که به شغل وکالت می پردازد. بدون آنکه حق الزحمه دریافت نماید.
وکیل تسخیری با وکیل معاضدتی چه تفاوت هایی دارند؟
اولین و مهمترین تفاوت وکیل تسخیری با وکیل معاضدتی این است که وکیل تسخیری در حوزه امور کیفری از قبیل قتل، سرقت و … به وکالت می پردازد. حال آنکه وکیل معاضدتی در حوزه موضوعات حقوقی از قبیل مسائل مربوط به قراردادها و اسناد و … به حرفه ی وکالت می پردازد.
نکته مهم دیگر در مقایسه وکیل تسخیری و معادضدتی این است که وکیل تسخیری برای متهم است نه شاکی. توضیح آنکه چنانچه متهم استطاعت کافی برای اخذ وکیل را نداشته باشد، و جرم او از جمله جرایمی باشد که مجازات آن سلب حیات (قصاص و اعدام و رجم) و حبس ابد باشد، برای او وکیل در نظر گرفته می شود. اما در مقابل وکیل معاضدتی بیشتر برای مواردی است که خواهان پرونده نمی تواند وکیل داشته باشد.
وکیل تسخیری در چه جرائمی قابل انتصاب است؟ وکیل تسخیری یعنی چی
ماده 190 قانون آیین دادرسی کیفری جرائمی را که می توان بر اساس آنها تقاضای وکیل تسخیری کرد را چنین بر شمرده است:
متهم می تواند در مرحله تحقیقات مقدماتی، یک نفر وکیل دادگستری همراه خود داشته باشد. این حق باید پیش از شروع تحقیق توسط بازپرس به متهم ابلاغ و تفهیم شود. چنانچه متهم احضار شود این حق در برگه احضاریه قید و به او ابلاغ می شود. وکیل متهم می تواند با کسب اطلاع از اتهام و دلایل آن، مطالبی را که برای کشف حقیقت و دفاع از متهم یا اجرای قانون لازم بداند، اظهار کند. اظهارات وکیل در صورتمجلس نوشته می شود.
تبصره ۱ـ سلب حق همراه داشتن وکیل و عدم تفهیم این حق به متهم به ترتیب موجب مجازات انتظامی درجه هشت و سه است.
تبصره ۲- در جرائمی که مجازات آن سلب حیات یا حبس ابد است، چنانچه متهم اقدام به معرفی وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی ننماید، بازپرس برای وی وکیل تسخیری انتخاب می کند.
چه نهادی وکیل تسخیری را تعیین می کند؟ وکیل تسخیری یعنی چی
دادگاه وکیل تسخیری را برای متهم در نظر می گیرد. بنابراین، در مرحله دادسرا برای فرد متهم وکیلی گرفته نمی شود. البته، از این جهت می توان ایراد بزرگی به قانون وارد نمود. چرا که اگر در مرحله دادسرا امکان اخذ وکیل تسخیری وجود داشت، پرونده به دادگاه کشیده نمی شد. لیکن، در حال حاضر پس از انجام تحقیقات مقدماتی در مرحله دادسرا و ارسال پرونده به دادگاه برای فرد حق گرفتن وکیل تسخیری وجود دارد.
آیا وکیل تسخیری هرینه ای برای کار خود دریافت می کند؟
وکیل تسخیری عمل وکالت را برای موکل به طور رایگان انجام می دهد. اما وکیل معاضدتی در ابتدای کار هزینه ای دریافت نمی کند. در فرضی که پرونده به نفع موکل تمام شد حق الوکاله خود را مطالبه می کند. وکیل تسخیری یعنی چی
نتیجه گیری مقاله
وکیل تسخیری نهادی تأسیسی در قانون برای کمک به افراد بی بضاعت است که دانش حقوقی برای دفاع از خود را ندارند. وکیل تسخیری بر خلاف وکیل معاضدتی صرفاً در امور کیفری قابلیت به کار گرفته شدن را دارد. اما وکیل معاضدتی در امور حقوقی قابلیت استعمال دارد. وکیل تسخیری شغل وکالت را به طور رایگان انجام می دهد. اما وکیل معاضدتی در صورت احقاق حق خواهان در پایان کار، حق الوکاله خود را در یافت می کند. البته، ذکر این نکته مهم است که وکیل معاضدتی در مرحله تحقیقات حقوقی (دادسرا) جایگاهی ندارد. صرفاً در صورتی که پرونده به دادگاه ارسال شود، امکان اتخاذ وکیل تسخیری وجود دارد.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی با ما تماس بگیرید.