چنانچه زوجه بخواهد مهریه خود را از طریق دادگاه مطالبه کند، ممکن است این نگرانی برای او وجود داشته باشد که هزینه دادرسی را چگونه باید پرداخت نماید؟ با توجه به این امر که مبلغ مهریه در سند نکاح بالاست و عموما از سکه به عنوان مهریه زوجه ذکر می شود، زوجه چگونه می تواند هزینه دادرسی دعوای مطالبه مهریه خود را بپردازد؟ جای نگرانی نیست. چرا که خانم هایی که به دنبال مطالبه مهریه خود از طریق دادگاه هستند، می توانند دادخواست اعسار از پرداخت هرینه دادرسی را طرح نمایند. در این مقاله به بررسی موضوع معافیت از پرداخت هزینه دادرسی مهریه می پردازیم.
معافیت از پرداخت هزینه دادرسی مهریه
مطالبه مهریه از طریق دادگاه
به موجب رویه فعلی حاکم بر محاکم دادگستری، دادگاه از پذیرش دعوای مطالبه مهریه منع شده اند. توضیح آنکه در صورتی که زوجه بخواهد مهریه خود را مطالبه نماید، ابتدا باید از طریق اداره ثبت اقدام کند. در فرضی که کار ظرف شش ماه در ادامه ثبت انجام نشد و یا در مهلت دو ماه اموالی از زوج معرفی نگردید، زوجه می تواند دعوای مطالبه مهریه خود را از طریق دادگاه دنبال کند. اما برای این منظور حتما باید گواهی اداره ثبت مبنی بر انصراف از اجرا را همراه خود داشته باشد. در چنین حالتی، زوجه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه می کند و دادخواستی مبنی بر مطالبه مهریه ثبت می نماید.
مستندات دادخواست مطالبه مهریه شامل چه مواردی است؟
مهمترین مستنداتی که زوجه باید برای دعوای مطالبه مهریه ارائه دهد:
1- سند نکاح بین زوج و زوجه
2- گواهی اداره ثبت مبنی بر انصراف از اجرا.
توجه کنید بدون در دست داشتن این گواهی که نمایانگر آن است که زوجه مراحل اداره ثبت را طی نموده است، نمی توان دادخواست مطالبه مهریه از طریق دادگاه را ثبت نمود.
تکلیف پرداخت هزینه دادرسی توسط زوجه در دعوای مطالبه مهریه چیست؟
علی الاصول، مبالغ پرداخت مهریه، مبالغ هنگفتی هستند. در نتیجه اگر زوجه بخواهد سه و نیم درصد خواسته را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت نماید، دور از انصاف است. چه اینکه، در این صورت، هیچ زنی نمی تواند برای مطالبه مهریه خود از طریق دادگاه اقدام کند. فرض کنید مهریه خانمی صد سکه تمام بهار آزادی باشد. با توجه به قیمت تقریبی سکه در کشور ما که در حال حاضر رو به فزونی است (در حال حاضر حدود 18،000،000 میلیون تومان)، مبلغ مورد ادعای زوجه چیزی حدود 1،800،000،000 میلیون تومان خواهد بود. حال، اگر بخواهیم سه و نیم درصد این مبلغ را محاسبه نماییم، زوجه باید 63،000،000 تومان را بابت هزینه دادرسی پرداخت نماید. به نظر نمی رسد هیچ خانمی بتواند از طریق دادگاه مهریه خود را مطالبه کند.
در این صورت راه چاره چیست؟ معافیت از پرداخت هزینه دادرسی مهریه:
زوجه می تواند در زمان مطالبه مهریه، دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را نیز تقدیم دادگاه نماید. اما، اگر زوجه موفق که محکومیت زوج مبنی بر پرداخت صد سکه تمام بهار آزادی شد (اغلب نیز موفق می شود)، باید هزینه دادگاه را بپردازد؟
به موجب مواد 511 و 514 قانون آیین دادرسی مدنی، چنانچه زوجه برنده دعوا باشد، باید هزینه دادرسی را پرداخت کند.
ماده 511 قانون آیین دادرسی مدنی بیان می کند:
هرگاه مدعی اعسار در دعوای اصلی محکوم له واقع شود و از اعسار خارج گردد، هزینه دادرسی از او دریافت خواهد شد.
ماده 514 قانون آیین دادرسی مدنی نیز در این خصوص مقرر می کند:
هرگاه معسر به تادیه تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی متمکن گردد، ملزم به تادیه آن خواهد بود همچنین اگر با درآمدهای خود بتواند تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی را بپردازد دادگاه با درنظر گرفتن مبلغ هزینه دادرسی و میزان درامد وی و هزینه های ضروری زندگی مقدار و مدت پرداخت هزینه دادرسی را تعیین خواهد کرد.
پس، در صورتی که زوجه بتواند مهریه خود را وصول کند و یا اموالی را از زوج معرفی نماید که اموال توقیف و به مزابده گذاشته شوند، در این صورت زوجه از حالت اعسار خارج می شود و باید هزینه دادرسی را پرداخت کند. اما مسئله اینجایت که ممکن است پرداخت مهریه به صورت اقساطی باشد که در حال حاضر نیز چنین است.
در این فرض، آیا زوجه می تواند هزینه دادرسی را به صورت قسطی پرداخت نماید؟
اداره حقوقی قوه قضاییه به این سوال پاسخ داده است.
نظر مشورتی اداره حقوقی قوه قضاییه به شرح زیر است:
در فرضی که حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی صادر شود، و در جریان اجرای حکم هم تدریج به اموالی از بدهکار دسترسی حاصل شود با توجه به مواد 511 و 514 قانون آیین دادرسی مدنی، وقتی طلبکار هر میزان از طلبش را وصل کرد در نتیجه نسبت به پرداخت تمام یا قسمتی از هزینه دادذسی دارای تمکن مالی می گردد. بنابراین، باید به همان نسبت هزینه دادرسی را پرداخت کند. اما، اگر مالی که از بدهکار به دست می آید به اندازه ای نباشد که طلبکار از حالت اعسار خارج شود در این صورت دلیلی برای وصول هزینه دادرسی وجود ندارد. تشخیص این موضوع، با قاضی اجرای احکام است.
نتیجه گیری مقاله
با توجه به رویه فعلی حاکم بر کشور، خانم ها برای مطالبه مهریه خود باید از طریق اداره اجرای ثبت اقدام نمایند. در فرضی که کار ظرف شش ماه در ادامه ثبت انجام نشد و یا در مهلت دو ماه اموالی از زوج معرفی نگردید، زوجه می تواند دعوای مطالبه مهریه خود را از طریق دادگاه دنبال کند. به منظور طرح دعوای مطالبه مهریه در دادگاه، زوجه باید سه و نیم درصد خواسته را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت کند. چنانچه بخواهیم مبلغ پرداختی زوجه به عنوان هزینه دادرسی را محاسبه کنیم، مبلغ هنگفتی خواهد بود. در این صورت زوجه می تواند دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی را تقدیم دادگاه نماید. اعسار زوجه بدون تشکیل جلسه دادرسی مورد قبول واقع می شود. در واقع، می توان گفت قاضی سریعا معافیت زوج از پرداخت هرینه دادرسی مهریه را تایید می کند.
اما، پس از وصول مهریه وفق مواد 511 و 514 قانون آیین دادرسی مدنی زوجه مکلف به پرداخت تمام یا قسمتی از هزینه دادرسی است. مگر آنکه مالی که از بدهکار به دست می آید به اندازه ای نباشد که طلبکار بتواند هزینه دادرسی را پرداخت کند. در این صو.رت، موجبی برای دریافت هزینه دادرسی باقی نمی ماند. تا زمانی که مبلغ بیشتری از بدهکار بابت بدهی وصول گردد.معافیت از پرداخت هزینه دادرسی مهریه
قبل از انجام هر امر حقوقی حتما با وکیل متخصص در آن زمینه مشورت نمایید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت، با سالها سابقه در امور حقوقی، کیفری، خانوادیگ، ثبتی، ملکی، امور حسبی و … شما را در رسیدن به حقوقتان یاری و مساعدت می نمایند. با ما تماس بگیرید.
برای دریافت وقت مشاوره تلفنی و یا حضوری به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.
