غصب یعنی چه

غصب عنوانی است در قانون مدنی. غصب در لغت به معنای تصرف کردن بدون رضایت و در اصطلاح حقوقی به معنای استیلاء و سلطه بر حقوق دیگری به نحو عدوان است. احکام غصب در مواد 308 تا 327 قانون مدنی ذکر شده است. غاصب در هر حال مسئول مالی است که غصب کرده باشد هر چند تعدی و تفریطی نکرده باشد. بنابراین ید غاصب بر مال از نوع ید ضمانی است نه امانی که قانون گذار هیچ احترامی برای ید و تصرف او قائل نیست. در ادامه این مقاله با غصب و شرایط و قواعد ان آشنا خواهیم شد. غصب یعنی چه

غصب یعنی چه؟

در اصطلاح حقوقی غصب به معنای استیلاء بر حق دیگری به نحو عدوان است. این موضوع در ماده 308 قانون مدنی ذکر شده است: غصب یعنی چه

غصب استیلاء بر حق غیر است به نحو عدوان اثبات ید بر مال غیر بدون مجوز هم در حکم غصب است.

بنابراین، هر گونه تسلط بر مال دیگری بدون رضایت مالک و از راه نامشروع غصب نامیده می شود.

اگر عاریه گیرنده و امانت گیرنده (امین) مال را به مالکش پس ندهد، غاصب است؟

فرض کنید الف مال خود را به عنوان امانت یا عاریه به ب داده است. سپس مال خود را مطالبه می کند. اما الف وجود مال را در نزد خود انکار می کند. در این صورت از تاریخ انکار غاصب محسوب خواهد شد. ماده 310 قانون مدنی چنین اشاره کرده است: غصب یعنی چه

اگر کسی که مالی به عاریه یا به ودیعه و امثال آنها در دست اوست منکر گردد از تاریخ انکار در حکم غاصب است.

تعهدات غاصب چیست؟

1- غاصب باید عین مال غصب شده را به صاحب آن برگرداند.

2- اگر مال مورد غصب تلف شود باید مثل یا قیمت آن را به مالکش بدهد. غصب یعنی چه

3- اگر مال مورد غصب تلف نشده باشد. اما به هر دلیلی دسترسی به مال مورد غصب دشوار باشد باید بدل حیلوله آن را به مالکش پس دهد. فرض کنید الف انگشتر متعلق به ب را غصب می کند. حال انگشتر در دریا می افتد. در اینجا دسترسی به انگشتر دشوار است. اما انگشتر تلف نشده است. در اصطلاح در اینجا بدل حیلوله را باید به مالک رد نمود.

4- اگر مال از نوع مثلی باشد غاصب باید مثل مال را به صاحبش بر گرداند. اگر مال از نوع قیمی باشد باید قیمت روز اداء را به مالک برگرداند.

5- اگر کسی در زمین متعلق به دیگری درختی بکارد یا بنایی بسازد و مالک اجازه این کار را نداده باشد غاصب است و باید درخت یا بنا قلع و قمع گردد.

6- اگر در نتیجه عمل غاصی قیمت مال زیاد شود، غاصب حق مطالبه افزلیش قیمت را ندارد. فرض کنید الف سنگی را از ب غصب می کند و آن را تبدیل به مجسمه ای زیبا می نماید. در این صورت حل مطالبه افزایش قیمت را ندارد. اما اگر آن چیزی که به مال مورد غصب اضافه شده، قابل جدا شدن باشد، غاصب می تواند آن را بردارد. مثلاً الف خانه ب را غصب کرده و لوستری در آن آویزان نموده است. در این صورت می تواند لوستر را با خود ببرد.

اگر غاصبی مالی را غصب کند و غاصب های دیگر آن را از غاصب اول غصب کنند، تکلیف مالک چیست؟

مالک می تواند به هر کدام از غاصبین رجوع کند. اگر مال مورد غصب تلف شده باشد و مالک به غاصبی رجوع کند که مال در دست او تلف شده، آن غاصب حق مراجعه به غاصب یا غاصبان دیگر را ندارد. اما اگر مالک به غاصبی رجوع کند که مال در دست او تلف نشده، آن غاصب می تواند به غاصبی که مال در دستش تلف شده رجوع کند.

منافع مال مورد غصب چگونه به مالک برگردانده می شود؟ غصب یعنی چه

هر یک از مالکین نسبت به منافع زمان تصرف خود و غاصبین پس از خود مسئول است. فرض کندی الف خانه متعلق به ب را غصب کرده است. الف در خانه سکونت کرده و از منافع خانه استفاده کرده است. حال ج خانه از الف و د خانه را از ج غصب می کند. در این صورت الف ضامن منافع استفاده شده توسط ج و د نیز هست.

نکته مهم: اگر مالک ذمه یکی از غاصبین را نسبت به مال مورد غصب ابراء کند، دیگر حق مراجعه به هیچ کدام از غاصبین را ندارد. اما اگر در مورد منافع تنها ذمه یکی از غاصبین را ابراء کند این امر موجب ابراء ذمه سایر غاصبین نخواهد شد. غصب یعنی چه

اگر کسی مال مغصوب را از غاصب بخرد، تکلیف چیست؟

در این جا باید دو فرض را از یکدیگر تفکیک نمود:

• مشتری عالم به غصب باشد: در این صورت تنها می تواند ثمن خود را از غاصبی که مال را به او فروخته پس بگیرد.
• مشتری جاهل به غصب باشد: در این صورت می تواند ثمن و خسارات خود را از غاصبی که مال را به او فروخته پس بگیرد.

نتیجه گیری مقاله غصب یعنی چه

غصب یکی از مفاهیم مهم حقوقی است. غصب به معنای تصرف بر مال دیگری است بدون اینکه مالک اجازه چنین تصرفی را بدهد. در این صورت غاصب مسئول است حتی اگر تعدی و تفریط نکرده باشد. به عبارت دیگر باید گفت ید غاصب ید امانی نیست بلکه ید ضمانی است. اگر چندین غاصب مال را غصب کرده باشند مالک این حق را دارد که به هر کدام که بخواهد رجوع کند. همان طور که ملاحظه شد، تصرف غاصب یا غاصبین به هیچ وجه محترمانه نیست و قانون از آن حمایت نمی کند.

برای دریافت وقت مشاوره حضوری و تلفنی به صفحه درخواست مشاوره مراجعه کنید.