این امر میان کارفرمایان مرسوم است که قبل از شروع کار و استخدام شخص از کارگر سفته ای بابت حسن انجام کار دریافت می کنند. اصولا پس از اتمام قرارداد کار و یا هر اقدامی که رابطه ی کاری میان کارگر و کارفرما را خاتمه بخشد، سفته نیز به کارگر عودت داده می شود. اما گاهی در عمل می بینیم که کارفرمایان از دادن سفته به کارگر امتناع می نمایند و بعضا سفته را به اجرا می گذارند. برای جلوگیری از بروز چنین امری راه حل چیست؟ چه اقدامات و تدابیری از سوی کارگر باید اندیشیده شود تا از به اجرا گذاشتن سفته توسط کارفرما جلوگیری به عمل آید؟ در این مقاله به موضوع سفته دادن به کارفرما و پاسخ به تمامی سوالات مطروحه می پردازیم.
سفته چیست؟
یکی از اسناد تجاری مهم پس از چک، سفته است. سفته و چک دو سند تجاری هستند که برای پرداخت و یا ضمانت از آن ها استفاده می گردد. می توان گفت، سفته سندی است که امضا کننده آن تعهد می کند، مبلغ معینی را در زمان مشخص به حساب شخصی معین و یا به حواله کرد کارسازی کند.
نکات مهم سفته:
1- متعهد حتما باید سفته را امضا کند. حتی الامکان از اعطای سفته بدون امضا به متعهدله خودداری کنید.
2- اصولا سفته با توجه به مبلغ مندرج در آن دارای سقف می باشد. بنابراین، اگر سفته ای تا سقف بیست میلیون تومان اعتبار دارد، نمی توان تا صد میلیون تومان روی آن تعهد کرد. البته برخی از مراجع قضایی این موضوع را می پذیرند.
3- سفته می تواند در وجه شخص معین و یا به حواله کرد باشد.
مندرجات مهم سفته چیست؟
ماده 308 قانون تجارت، اذعان می نماید که سفته باید دارای چه مواردی باشد:
1- مهر و یا امضا
2- تاریخ پرداخت وجه
3- نام گیرنده وجه
4- مبلغی که باید تادیه گردد.
بنابراین، این موارد را صحیحا در سفته وارد کند. اگر صادر کننده دو مرتبه مبلغ را در سفته ذکر کند و یکی کمتر از دیگری باشد، مبلغ کمتر ملاک است. همچنین، اگر مبلغ یک بار به حروف باشد و یک بار به عدد، مبلغی که به حروف ذکر می گردد، ملاک عمل است.
سفته دادن به کارفرما
بر اساس عرف رواج یافته در بازار کار، کارفرما در بدو کار از کارگر سفته ای به منظور تضمین حسن انجام کار دریافت می کند. سفته به موجب دسته بندی قانون تجارت در دسته اسناد تجاری است. بنابراین، کارگر یک سند تجاری را در اختیار کارفرما قرار می دهد که امکان سوء استفاده کردن از آن توسط کارفرما وجود دارد. از این رو، کارگر باید در هنگام دادن سفته به کارفرما به نکات زیر توجه کند:
نکات مهم در هنگام سفته دادن به کارفرما
1- حتما شماره خزانه داری سفته و مشخصات کامل آن را در قرارداد کار خود با کارفرما قید کنید.
2- در قسمت نام گیرنده وجه، نام شخص یا شرکتی که به عنوان کارفرمای شما قرار دارد را به طور دقیق و کامل ذکر کنید.
3- حتما علت صدور سفته را قید کنید. در قرارداد درج کنید که سفته بابت حسن انجام کار است. در روی سفته نیز عبارت حسن انجام کار را حتما درج نمایید.
4- حتما یک کپی از سفته تهیه کنید و در صورت امکان در اختیار کارفرما قرار دهید تا آن را امضاء نماید.
اصل اشتغال ذمه در اسناد تجاری از جمله سفته:
این اصل به این معنا است که وجود یک سند تجاری مثل چک یا سفته در دستان یک شخص به این معنا است که او ذینفع است و دیگر امضاء کنندگان در برابر او مسئولیت دارند. بنابرایت، در دعوای مطالبه چک یا سفته خواهان کسی است که چک یا سفته را در اختیار دارد و او تکلیفی جز ارائه لاشه چک یا سفته ندارد. در مقابل صادر کننده سند تجاری مکلف به پرداخت وجه آن است.
همچنین این مسئولیت نسبت به ظهر نویس (کسی که پشت چک یا سفته را امضاء می کند) وجود دارد. در واقع، صادر کننده و ظهرنویسان باید در مقابل دارنده سند تجاری اثبات نمایند که به چه دلیل مسئولیتی برای پرداخت وجه چک یا سفته ندارندو چرا که اصل بر مدیون بودن صادر کننده و یا هر یک از ظهرنویسان است و آنها باید وجه چک را کارسازی نمایند. در غیر این صورت محکوم خواهند شد.
اگر کارفرما از استرداد سفته خودداری نکرد چه کنیم؟
اصولا در پایان رابطه کاری، کارفرما باید سفته را به کارگر عودت دهد. کافرما سفته را بابت ضمانت انجام کار از کارگر می گیرد. بنابراین، هنگامی که رابطه کاری به هر دلیلی خاتمه می یابد سفته نیز مسترد خواهد شد. مگر اینکه کارگر قصور در انجام وظایف خود انجام دهد و از باب این قصور، ضرری متوجه کارفرما گردد. در این صورت، کارفرما می تواند از وجه سفته را مطالبه کند. البته، لازم است قصور کارگر را در نزد مراجع قضایی اثبات نماید. پس، در فرضی که کارگر مرتکب عمل خلافی نشده، اما کارفرما همچنان از دادن سفته استنکاف می ورزد، کارگر می تواند از باب خیانت در امانت شکایت کند.
البته، بهتر است که کارگر، هنگان اعطای سفته به کارفرما یک کپی از آن برای خود تهیه کند.
نتیجه گیری مقاله
سفته یکی از اسناد تجاری است که اوصاف اسناد تجاری را داراست . صادر کننده سندی تجاری به محض صدور آن در مقابل دارنده مسئول است که وجه آن را کارسازی کند. اما اخیرا این امر میان کارفرمایان مرسوم شده که از کارگر قبل از استخدام، سفته ای بابت حسن انجام کار دریافت می کنند. کارگر باید نکاتی را در تکمیل سفته و ارائه آن به کارفرما رعایت کند. در غیر این صورت ممکن است همه چیز به ضرر او تمام شود.
اگر به عنوان کارگر قرار است که سفته ای را به کارفرما بدهید حتما عبارت حسن انجام کار را روی سفته و در قرارداد کار منعقده میان خود و کارفرما قید کنید. تمامی مشخصات سفته را در قرارداد کار درج نمایید. سعی کنید کپی از از سفته تهیه کنید و آن را به امضای کارفرما برسانید و در نزد خود نگه دارید. در آخر فراموش نکنید که مشسخصات دقیق دریافت کننده سفته را روی سفته به دقت تکمیل کنید.
قبل از انجام هر امر حقوقی حتما با وکیل متخصص در آن حوزه مشورت کنید و از عواقب آن آگاهی کسب نمایید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت شما را تا زمان احقاق حقوقتان یاری و مساعدت می نمایند. با ما تماس بگیرید.
برای دریافت وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه کنید.
