دعوای اثبات مالکیت

:دعوای اثبات مالکیت یکی از دعاوی نسبتا رایج در نزد مراجع قضایی است. این دعوا، زمانی مطرح می شود که میان دو یا چند شخص در مورد مالکیت ملکی اختلاف حادث شود. در چنین فرضی، اشخاص به منظور اثبات ادعای مالکیت خود با داشتن مدارک و مستندات لازم به مراجع قضایی مراجعه کنند تا دادگاه پس از بررسی ادله، مالکیت آنها را اثبات نماید. در این مقاله به دعوای اثبات مالکیت و رسیدگی به آن در مراجع قضایی می پردازیم.

دعوای اثبات مالکیت چه زمانی به وجود می آید؟

دعوای اثبات مالکیت زمانی مطرح می شود که چند نفر بر سر مالکیت مالی اختلاف دارند. منظور از مال در اینجا مال غیر منقول است. چنین مالی از اداره ثبت اسناد و املاک سند رسمی ندارد. به این علت که اگر ملکی دارای سند رسمی باشد به موجب ماده 22 قانون ثبت دولت فقط کسی را به که ملک به نام او ثبت شده است، به عنوان مالک می شناسد. بنابراین، طرح دادخواست از جانب یک شخص برای اثبات مالکیت در مورد ملکی که دارای سند رسمی است پذیر فته نمی شود. پس، صحبت ما در مورد ملک های ثبت شده نیست.

ماده 22 قانون ثبت:

همین که ملکی مطابق قانون در دفتر املاک به ثبت رسید دولت فقط کسی را که ملک به اسم او ثبت شده و یا کسی که ملک مزبور به او منتقل گردیده و این انتقال نیز در دفتر املاک به ثبت رسیده یا اینکه ملک مزبور از مالک رسمی ارثاً به او رسیده باشد مالک خواهد شناخت.
در مورد ارث هم ملک وقتی در دفتر املاک به اسم وارث ثبت می‌شود که وراثت و انحصار آن‌ها محرز و در سهم‌الارث بین آن‌ها توافق بوده و یا در صورت اختلاف، حکم نهایی در آن باب صادر شده باشد.

راه های اثبات مالکیت مال چیست؟ 

برای طرح دعوای اثبات مالکیت باید موارد زیر را مورد توجه قرار داد:

1- داشتن سند مالکیت:

مهمترین و بهترین دلیل برای ارائه دعوای اثبات مالکیت داشتن سند است. فرض کنید حسن و رضا در مورد مالکیت خانه ای واقع در خیابان شریعتی دچار چالش هستند. اگر حسن دعوای اثبات مالکیت را ارائه کند و سند خود مبنی بر مالکیت خانه را ارائه دهد به راحتی دعوا خاتمه خواهد بافت. 

2- شهادت شهود:

بند ب ماده 230 قانون آیین دادرسی مدنی چنین مقرر می کند:

در دعاوی مدنی (حقوقی) تعداد و جنسیت گواه، همچنین ترکیب گواهان با سوگند به ترتیب ذیل می‌باشد:

…

دعاوی مالی یا آنچه که مقصود از آن مال می‌باشد از قبیل دین، ثمن مبیع، معاملات، وقف، اجاره، وصیت به نفع مدعی، غصب، جنایات خطائی و شبه عمد که موجب دیه است با گواهی دومرد یا یک مرد و دو زن.

بنابراین، برای اثبات مالکیت، از طریق شهادت شهود، شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن مورد نیاز است. در مثال فوق الذکر، اگر چند نفر از اهالی محل شهادت دهند که این خانه متعلق به حسن است، در این صورت مالکیت او احراز می شود. البته به شرط اینکه رضا دلیل قوی تری همچون سند مالکیت را ارائه نکند. چه اینکه اگر یکی از طرفین دعوا سند مالکیت ارائه کند، دیگر نمی توان به شهادت شهود استناد نمود. مگر در موارد خاص که سند جعلی باشد. 

3- اماره تصرف:

ماده 35 قانون مدنی در این مورد چنین بیان می کند:

تصرف به عنوان مالکیت دلیل مالکیت است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود.

منظ.ور از اماره مالکیت، این است که یک شخص آنچنان تصرفی در یک مال دارد که در دید عرف مالک آن مال شناخته می شود. به عنوان مثال، فرض کنید کشاورزی دو زمینی را حصار کشیده و هر روز به ان ها سر می زند و آبیاری می کند و از محصولات آن نهایت مراقبت را به عمل می آورد، در این صورت از دید عرف کشاورز مالک زمین است. مگر اینکه شخص دیگری با ارائه سند رسمی ادعا کند که مالک اصلی زمین است.

می توان گفت طرح دعوای اثبات مالکیت تا حدی دشوار است. از این رو، حتما با وکیل وارد دعوا شوید تا بتوانید به بهترین شکل از حقوق خود دفاع کنید. برای تماس با وکیل اثبات مالکیت اینجا را کلیک کنید. 

نمونه دادخواست دعوای اثبات مالکیت:

خواهان: …………………..

خوانده: …………………….

مدارک و مستندات: سند مالکیت (مبایعه نامه) و ………………… و یا شهادت شهود 

موضوع خواسته: اثبات مالکیت

بسمه تعالی

ریاست محترم شعبه ………… دادگاه عمومی حقوقی شهرستان …………….

 با سلام؛

احتراما موارد زیر را خدمت محضر حضرت عالی معروض می دارم:

اینجانب در مورخه …………… با شخص الف مبایعه نامه ای مبنی بر خرید یک هکتار زمین واقع در …………………………….. منعقد نمودم. از آن جایی که زمین در دسته ی اراضی کشاورزی قرار داشت، پس از مضی مدتی از انعقاد مبایعه نامه تصمیم گرفتم عملیات کشاورزی را روی زمین مارالذکر آغاز نماییم. با مراجعه به زمین دریافتم که شخص دیگر مدتی است که در بر روی زمین بنده در حال کشاورزی است و ادعا می کند که مدت ها است این زمین را در تصرف دارد. اهالی روستا نیز بر این باورند که شخص خوانده سال ها است به این زمین رسیدگی می کند.

حالیه با عنایت به مدارک بنده که به پیوست دادخواست می باشد، به موضوع رسیدگی کرده و نسبت به صدور حکم مقتضی اقدام نمایید.

با تقدیم احترامات فراوان

نتیجه گیری مقاله

دعوای اثبات مالکیت یکی از دعاوی نسبتا مبتلابه در نزد مراجع قضایی دادگستری است. این دعوا، زمانی مطرح می شود که دو یا چند شخص بر سر اثبات مالکیت مال غیر منقول (نه منقول) دچار اختلاف شوند. در این صورت باید به مراجع قضایی مراجعه کنند و ادله و مستندات خود را در خصوص اثبات مالکیت ارائه دهند. یکی از مهمترین ادله برای طرح دعوای اثبات مالکیت ارائه سند است.

دومین دلیل شهادت شهود است. در دعاوی مالی همچون اثبات مالکیت شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن مورد نیاز است. اماره تصرف نیز به عنوان یکی دیگر از دلایل برای دعوای اثبات مالیکت مورد استفاده قرار می گیرد. قانون گذار در ماده 35 قانون مدنی به این موضوع اشاره کرده است. دعوای اثبات مالکیت از جمله دعاوی است که برای دفاع بهتر باید به وکیل یا مشاور حقوقی مراجعه نمود. در غیر این صورت امکان محکوم شدن در دعوا وجود دارد.

قبل از انجام هر امر حقوقی، با وکیل متخصص در آن حوزه مشورت نمایید. گروه وکلای موسسه ترنم عدالت با سال ها سابقه در امور حقوقی، کیفری، ملکی، ثبتی، خانوادگی، امور حسبی و … شما را در رسیدن به حقوقتان یاری و مساعدت می نمایند. با ما تماس بگیرید. 

برای دریافت وقت مشاوره حضوری و یا تلفنی به صفحه درخواست مشاوره و تماس با ما مراجعه نمایید.