قطعا تا کنون همه ی ما اسم اراضی ملی را شنیده ایم. اما معنای آن را دقیقا نمی دانیم چیست. شاید در یک تعریف ساده و مختصر بتوان گفت راضی ملی، اراضی ای هستند که در اختیار هیچ شخصی (اعم از حقیقی یا حقوقی) نیستد. اما مقررات ویژه ای بر این اراضی حاکم است. در این مقاله قصد داریم تا ابتدا به مفهوم دقیق اراضی ملی بپردازیم و سپس مقررات حاکمه بر آن ها را شرح دهیم. اراضی ملی چیست؟
منظور از اراضی ملی چیست؟اراضی ملی چیست؟
به طور خلاصه می توان گفت که زمین هایی که در حال حاضر انسان ها هیچ دخل و تصرفی در آنها نداشتند و همچنان شکل و شمایل طبیعی خود را حفظ کرده اند مانند جنگل ها در دسته ی اراضی ملی هستند. جنگل ها از تاریخ 1341/10/27 در اختیار دولت و منابع طبیعی در آمدند. بنابراین، هر سند مالکیت پس از این تاریخ اعتبار و ارزش قانونی ندارد. همچنین؛ اگر شخصی سندی ارائه بدهد که تاریخ آن قبل از تاریخ 1341/10/27 باشد، تاثیری در این موضوع ندارد و باز هم اراضی، ملی خواهد بود. توجه کنید، زمین های ملی که در داخل شهر هستند،تحت نظر سازمان مسکن و شهرسازی می باشند.
ماده یک قانون ملی شدن جنگل های کشور چنین مقرر می کند:
از تاریخ تصویب این تصویب نامه قانونی عرصه و اعیانی کلیه جنگلها و مراتع و بیشه های طبیعی و اراضی جنگلی کشور ، جزء اموال عمومی محسوب و متعلق بدولت است ولو اینکه قبل از این تاریخ افراد آن را متصرف شده و سند مالکیت گرفته باشند.
بنابراین، صدور سند مالکیت؛ برای اراضی ملی هیچ گونه اعتباری ندارد.
تشخیص اراضی ملی بر اساس چه معیارهایی است؟اراضی ملی چیست؟
به موجب رای وحدت رویه شماره 53 مورخ 1353/03/29 تشخیص اراضی ملی از طریق عناصری همانند وضعیت ظاهری زمین، پوشش گیاهی علوفه ای خود رو، عدم سابقه مالکیت خصوصی، نقشه های هوایی و اسناد و مدارک موجود در ادارات منابع طبیعی و تحقیقات محلی مشخص می گردد.
چگونه متوجه شویم که یک زمین ملی شده است یا خیر؟
بر اساس کمیسیون ماده 50 منابع طبیعی اراضی ملی مشخص می شود. اگر بر اساس نظر این کمیسیون، زمینی جزء اراضی ملی باشدحق مالکیت از فرد حقیقی گرفته می شود. البته می توان جهت اعتراض به نظر کمیسیون به واحد مستقر در اداره منابع طبیعی مراجعه کرد. سپس چنانچه اختلاف حل و فصل نشود، دادگستری مرجع حل اختلاف است. در واقع، این، کارشناسان رسمی دادگستری هستند که در این خصوص اظهار نظر می نمایند و با توجه به عناصر موجود بررسی می کنند که زمینی جزء اراضی ملی شده هست یا خیر؟
در صورتی که زمینی جزء اراضی ملی شده باشد، تکلیف سند مالکیت شخص حقیقی یا حقوقی چیست؟
چنانچه، زمینی در دسته ی اراضی ملی باشد، سند مالکیت شخص حقیقی یا حقوقی باطل می شود و زمین به دولت واگذار می شود. اما، اگر شخص حقیقی یا نماینده شخص حقوقی اعتراضی دارد باید به واحد مستقر در اداره منابع طبیعی مراجعه کند و براب بررسی بیشتر موضوع را به کارشناسان دادگستری ارجاع نماید. اراضی ملی چیست؟
توصیه می شود چنانچه با موضوع اراضی ملی مواجه هستید، به وکیل متخصص ملکی مراجعه نمایید و مدارک خود از قبیل سند ملکی (مبایعه نامه و …) را ارائه دهید.
نتیجه گیری مقاله
اراضی ملی به اراضی اطلاق می شود که در مالکیت دولت است. بنابراین، هیچ شخص حقیقی یا حقوقی نمی تواند نسبت به این اراضی ادعای مالکیت نماید. تشخیص اینکه اینکه، آیا زمینی جزء اراضی ملی است یا خیر از طریق عناصری همانند وضعیت ظاهری زمین، پوشش گیاهی علوفه ای خودرو، عدم سابقه مالکیت خصوصی، نقشه های هوایی و اسناد و مدارک موجود در ادارات منابع طبیعی و تحقیقات محلی مشخص می گردد. در نهایت کمیسیون ماده 50 منابع طبیعی، بر اساس دلایل و مدارک لازم، نسبت به این موضوع تصمیم گیری می کند. چنانچه اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به اراضی ملی ادعایی دارند، می توانند به واحد مستقر در اداره منابع طبیعی مراجعه کنند و اعتراض نمایند. همچنین، برای ادامه شکایت، می توانند به دادگستری مراجعه نمایند تا کارشناسان دادگستری در این خصوص تعیین تکلیف کنند. اراضی ملی چیست؟